Nevbetî Divanı (Dil incelemesi-çeviri yazılı metin- metnin Türkiye Türkçesine aktarılması-sözlüklü dizin)
Nevbeti Divan written in eastern Turkistan field in cagatai Turkish
- Tez No: 737047
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZCAN TABAKLAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Nevbetî, Klasik Sonrası Çağatay Edebiyatı, Doğu Türkistan, Uygur Türkçesi, Nevbeti, Post-Classical Chagatay Literature, East Turkestan, Uyghur Turkish
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 489
Özet
Doktora tezi olarak hazırlanan bu çalışmada; Uygur tarihçilerince“Hocalar Devri”diye adlandırılan 18. yüzyılın ilk yarısında Doğu Türkistan'da yaşamış, Hotenli mutasavvıf şair Nevbetî'nin günümüze ulaşabilmiş biricik eseri Nevbetî Divanı incelenmiştir. Divan'ın sonlarında yer alan bir rubaiden, Divan'ın H 1160/M 1747 yılında tamamlandığı bilgisine ulaşılmaktadır. Bu bakımdan eser, Klasik Sonrası Dönem Çağatay Edebiyatı ürünleri arasında yer alır. Çalışma ile eserin Çağatay Türkçesinin gelişimi sürecindeki konumu ve eserden hareketle Klasik Sonrası Çağatay Türkçesinin dil hususiyetleri belirlenmiştir. Edebî Uygur Türkçesi ile yerel Uygur ağızlarının metnin diline etkisi, çalışmada ele alınan diğer bir husustur. Şair Nevbetî'nin hayatı ve edebî faaliyetleri geniş bir kaynak taraması sonucunda gün yüzüne çıkartılmış, ardından nestalik Arap hattıyla istinsah edilmiş B Nüshası, transkripsiyon (çeviri yazı) yöntemiyle Latin harflerine çevrilmiş, metinle ilgili gerekli açıklamalar dipnotlarda verilmiştir. Müteakip bölümde metin, Türkiye Türkçesine aktarılmıştır. Transkripsiyon işlemi sırasında elde edilen yazım hususiyetleri ile eserin fonetik ve morfolojik dil özellikleri, müstakil bölümler hâlinde ortaya konmuş, hazırlanan alfabetik gramatikal dizin ile de metnin söz varlığı tespit edilmiştir. Çalışma neticesinde Nevbetî Divanı'nın Türk dilinin gelişim tarihi içindeki yeri saptanmış ve özellikle Doğu Türkistan sahası Çağatay literatürü alanında çalışma yapacak araştırmacılara katkı sağlanmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, which was prepared as a doctoral thesis; The Nevbeti Divan, which is the only surviving work of the Sufi poet Nevbeti from Khoten, who lived in East Turkestan in the first half of the 18th century, which is called“The Era of Hodjas”by Uyghur historians, has been examined. From a rubai in the Hâtime section, it is known that the Divan was completed in H 1160/M 1747. In this respect, the work is among the products of the Post-Classical Period Chagatay Literature. With the study, the position of the work in the development process of Chagatai Turkish and language characteristics of Post-Classical Chagatai Turkish were determined based on the work. The effect of literary Uyghur Turkish and local Uyghur dialects on the language of the text is another issue discussed in the study. The life and literary activities of the poet Nevbetî were brought to light as a result of a wide source search, then the copy, which was copied with the nestalik Arabic calligraphy, was translated into Latin letters by the transcription method, the necessary explanations about the text were given in the footnotes. In the following section, the text was transferred to Turkey Turkish. The spelling features obtained during the transcription process and the phonetic and morphological language features of the work were revealed in separate sections, and the vocabulary of the text was determined with the prepared alphabetical grammatical index contributed to the researchers who will work in the field.
Benzer Tezler
- Nevberî Dîvânı
Divan of Nevberi
İHSAN ŞEHİTOĞLU
Doktora
Türkçe
2017
DilbilimFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEVİM BİRİCİ
- Askeri müzik topluluğu mehter, geleneksel kıyafet ve müzik enstrümanlarının plastik açıdan seramik sanat objelerine dönüşümü
Military music ensemble mehter, traditional clothes and music instruments of conversion to ceramics art objects with plastic point of view
AYŞE AYSUN YALDIR
- Osmanlılardan Cumhuriyet dönemine kadar Türk musikisi eğitim kurumları
Başlık çevirisi yok
AFİTAP ÇAKMAKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Eğitim ve Öğretimİstanbul Teknik ÜniversitesiGüzel Sanatlar Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CENGİZ ÜNAL
- Kültürlerarasılık ekseninde Nevbet-i Müretteb'in farklı coğrafyalardaki izleri üzerine bir inceleme
An investigation on the traces of Nevbet-i Muretteb in different geographies on the axis of intercultural
ALİ İHSAN ALEMLİ
Doktora
Türkçe
2022
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN DOĞRUSÖZ DİŞİAÇIK
- Türk askeri müzik kültüründe boru (trompet) geleneği ve günümüz mehterhanelerindeki makamsal icra teknikleri
Horn (trumpet) tradition in Turkish military music culture and perform tecniques of modals in today's mehter bands
ÜMİT DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
MüzikMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMüzikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ESİN ULU