Çok boyutlu yoksulluk yaklaşımı ile Türkiye'nin yoksulları
The poor of Turkey with the multidimensional poverty approach
- Tez No: 737323
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BAŞAK KARŞIYAKALI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Economics, Labour Economics and Industrial Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
Yoksulluk hem kavramsal olarak hem de yaşam biçimi itibariyle çok boyutlu bir olgudur. Bu bağlamda yoksulluğu sadece gelir gibi parasal bir değer ile ilişkilendirmek, onun ortadan kaldırılabilmesi için yeterli olmadığı gibi yoksulluğun boyutlarının da göz ardı edilmesine neden olmaktadır. Bu tez çalışmasında yoksunluklar analize dahil edilerek Türkiye'nin yoksullarının ortaya çıkartılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, Alkire-Foster metodu kullanılarak, 2006-2020 yıllarını kapsayacak şekilde, Türkiye için çok boyutlu yoksulluk endeksi hesaplanmıştır. Hane düzeyinde gerçekleştirilen bu hesaplamalar için TÜİK Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması mikro verilerinden yararlanılmıştır. Çalışma kapsamında“eğitim”,“sağlık”,“konut ve yaşam koşulları”,“sosyal ve çevresel faktörler”ve“ekonomik durum”boyutlarını kapsayan, çok boyutlu bir yoksulluk endeksi oluşturulmuştur. Hesaplamalar sonucunda 2006 yılından 2020 yılına kadar olan süreçte yoksulluğun azaldığı görülmektedir. Ancak bu iyileşmeye rağmen 2020 yılında analize dahil edilen hanelerin %28'i çok boyutlu olarak yoksul durumdadır. 2006 yılı için hesaplanan çok boyutlu yoksulluk endeksi 0,319 iken bu değer 2020 yılında 0,143 olarak hesaplanmıştır. Çok boyutlu yoksulluk endeksi 0 ile 1 arasında değer almaktadır ve endeks değeri sıfıra yaklaştıkça yoksulluğun azaldığı anlaşılmalıdır. Hanelerin en çok yoksunluk yaşadığı göstergeler eğitim, tatil, kronik rahatsızlık, faaliyeti kısıtlanan fert, gıda ve beklenmedik harcama göstergeleridir. Bu sonuçlara ek olarak, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin de etkisiyle hane reisinin kadın olduğu hanelerde, hane reisinin erkek olduğu hanelere göre yoksulluğun daha yüksek olduğu görülmektedir. Hane reisinin eğitim seviyesi arttıkça çok boyutlu yoksulluk endeks değeri azalmaktadır. Hanede bulunan çocuk sayısındaki artış ise çok boyutlu yoksulluk endeksini olumsuz etkilemektedir. Son olarak yoksulluğun bölgeler arası farklılıkları incelendiğinde eşitsiz bir yapı görülmektedir. Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde yoksulluğun yüksek olduğu ve söz konusu bölgelerin, Türkiye için hesaplanan çok boyutlu yoksulluk endeksinden ciddi bir şekilde ayrıştığı sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Poverty is a multidimensional phenomenon both conceptually and in terms of lifestyle. In this context, associating poverty with only a monetary value such as income is not sufficient to eliminate it, and it also causes the dimensions of poverty to be ignored. In this thesis, it is aimed to reveal the poor of Turkey by including deprivations in the analysis. For this purpose, using the Alkire-Foster method, the multidimensional poverty index was calculated for Turkey, covering the years 2006-2020. For these calculations carried out at the household level, microdata of the TurkStat Income and Living Conditions Survey were used. Within the scope of the study, a multidimensional poverty index was created, covering the dimensions of“education”,“health”,“housing and living conditions”,“social and environmental factors”, and“economic status”. As a result of the calculations, it is seen that poverty has decreased in the period from 2006 to 2020. However, despite this improvement, 28% of the households included in the analysis in 2020 are multidimensionally poor. While the multidimensional poverty index calculated for 2006 was 0.319, this value was calculated as 0.143 in 2020. The multidimensional poverty index takes values between 0 and 1. It should be understood that poverty decreases as the index value approaches zero. The most common deprivations experienced by households; are education, holiday, chronic illness, restricted individual, food, and unexpected expenditure indicators. In addition to these results, it is seen that poverty is higher in female-headed households than in male-headed households, due to the effect of gender inequality. As the education level of the household head increases, the multidimensional poverty index value decreases. The increase in the number of children in the household negatively affects the multidimensional poverty index. Finally, when the interregional differences in poverty are examined, an unequal structure is observed. It has been concluded that poverty is high in the Eastern and Southeastern regions and that these regions diverge significantly from the multidimensional poverty index calculated for Turkey.
Benzer Tezler
- İnsani gelişme ve insani yoksulluk bağlamında insani gelişme endeksi: Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler ile Türkiye karşılaştırması
Human development index within the context of human development and human poverty: A comparison between Turkey and developed & developing countries
İBRAHİM YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriİstanbul ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN ÖZDEMİR
- Türkiye için ulusal çok boyutlu yoksulluk endeksi tasarımı (2010–2020)
National multidimensional poverty index design for Turkey (2010-2020)
JİYAN KILIÇ
Doktora
Türkçe
2022
Ekonomiİzmir Demokrasi Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEDRİYE TUNÇSİPER
- An assessment of multidimensional urban poverty and deprivation: The case of Ankara (Türkiye)
Çok boyutlu kentsel yoksulluk ve yoksunluk değerlendirmesi: Ankara (Türkiye) örneği
MEHDI ROSHANI
Doktora
İngilizce
2024
Şehircilik ve Bölge PlanlamaGazi ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KÜBRA ÇAMUR
- Türkiye'de çok boyutlu kırsal yoksulluk ve belirleyenleri
Multidimensional rural poverty and its determinants in turkey
BURAK ÖZTORNACI
- Urban transformation as political and ideological intervention in space: A case study in Diyarbakır
Mekana politik ve ideolojik bir müdahale olarak kentsel dönüşüm: Diyarbakır örneği
DİREN TAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BARIŞ MÜCEN