Türk kültüründe çeyiz geleneği ve Kastamonu örneği
The Dowry in Turkish culture: The case of Kastamonu
- Tez No: 73768
- Danışmanlar: DOÇ. DR. M. ÖCAL OĞUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1998
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi (Folklor) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
ÖZET İnsan hayatının doğum, evlilik ve ölüm olmak üzere üç önemli geçiş dönemi olduğu bilinmektedir. Bu geçiş dönemlerinin her biri çeşitli ritüelleri bünyesinde barındırır. Çeyiz de bu geçiş dönemlerinden evlilik gelenekleri içinde bir unsurdur. Kurulan yeni ailenin maddî açıdan desteklenmesine yönelik bir uygulamadır. Evlenecek kız veya ailesi tarafından yeni kurulan eve ve yeni kurulacak aile birliğine katkı sağlanması amacıyla hazırlanan, yaptırılan veya satın alınan eşya, taşınır-taşınmaz mal, mülk ve para“çeyiz”olarak adlandırılır. Bütün kültürlerde çeyiz, kadının evlenebilirliği ve evlilik sonrası sosyal ve ekonomik bir hayat güvencesi olarak maddî bir malzeme transferinden daha fazla önem taşımaktadır. Sözgelimi Hint kültüründe evlilik için“dowry - drahoma”olarak adlandırılan aynî ve nakdî mal / para evlilik akdinin temel şartıdır ve hayatî bir önem taşır. Türk kültürünün tarihî ve edebî kaynaklan incelendiğinde ise, ailelerin kızlarına evlilik öncesi sosyal konumlarına uygun bir çeyiz hazırladıkları anlaşılmaktadır. Bununla beraber çeyiz hayatî bir mecburiyet değildir. Çeyiz geleneğinde, çeyizin hazırlanması, evlilik öncesi ve sonrası çeyiz uygulamalarına bakıldığında, gerek araştırma sahası olarak seçilen Kastamonu, gerekse Türkiye, ve Türkiye dışında yaşayan Türk topluluklarının, ortak noktalarının bulunduğu görülmektedir. Sosyo-kültürel yapıda meydana gelen değişiklikler çeyiz geleneğinde de bir takım farklılaşmalara sebep olmuştur. Çeyiz anlayışındaki değişikliğin en önemli faktörleri; malzemenin teknolojiye bağlı olarak, fonksiyon değiştirmesi veya kaybetmesi, eğitim sisteminin etkisi ve iletişimdir. Çalışmada bu değişimin sebepleri incelenerek tahlil edilmiştir.
Özet (Çeviri)
in SUMMARY It is know that man's life has three transition periods: birth, marriage and death. Each of these transition periods contains various rituals. The dowry is a faktör in marriage traditions which is one of these transition periods. It is an application to support the new established family materially. All items, movable-immovable properties and money prepared; obtained or purchased by the girl to be married and / or her family are called“dowry”. Dowry in all cultures means more than a metarial item transfer as a socaial and economic life insurance for the woman to be able to get married and post-marriage period. For example in Indian culture, goods / money in cash or kind called“dowry”is the basic condition for the contract of marriage and bears a vital importance. When historical and literary sources of the Turkish culture are examined, it is seen that families used to prepare a dowry for their daughters before marriage, suitable to their social status. However the dowry is not a vital necessity. When one reviews the preparation of dowry, pre-marriage dowry applications in the tradition, it is seen that there are several common points in Turkish communities between both those living in Türkiye, that is particularly in Kastamonu selected as the research area and those living outside of Türkiye. Changes in social-cultural structure have caused some differences in tradition of dowry. The most important factors of the change in the dowry concept are the fact that materials change or lose their functions depending on technology, the influence of the educational system and communication. Reasons for this change are examined and analyzed in this study.
Benzer Tezler
- Erzurum'da çeyiz geleneği üzerine bir araştırma
Research about the trousseau traditions in Erzurum
AYŞEGÜL KARAKELLE
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
El SanatlarıGazi ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. TEVHİDE ÖZBAĞI
- Tekirdağ ili çeyizlerinde yer alan el sanatı ürünler
Handmade art products placed in Tekirdağ trousseau
SERPİL ENGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
El SanatlarıGazi ÜniversitesiEl Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. H. SERPİL ORTAÇ
- Gaziantep halk kültüründe çeyiz geleneği
Dowry tradition in Gaziantep folk culture
TÜRKAN ALPAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıMersin ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLI BALİ
- Kırşehir ili'nde geçmişten bugüne çeyiz geleneği
Dowry tradition of Kirşehir from the past to the presedent
FERDA TUFAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıSelçuk ÜniversitesiEl Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİHAN SEMEN ERSÖZ UZAR
- Sivas ili Zara ilçesi çeyiz geleneğinde el sanatı ürünlerin kuşaklararası karşılaştırmalı incelenmesi
An intergenerational comparative study for products of handcraft as in the custom of dowry in Zara disrict of Sivas
EZGİ KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Kocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MİNE CAN