Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nde organ adları
Organ names in Evliya Çelebi's travel book
- Tez No: 737857
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KENAN ACAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 335
Özet
Hayatının büyük bir kısmını seyahatlerle geçirmiş, Türk ve dünya tarihinin önemli gezginlerinden olan Evliya Çelebi, gerçekleştirdiği seyahatlerini topladığı 10 ciltlik Seyahatnamesi ile edebiyatımıza değerli bir eser kazandırmıştır. Eserinde birçok bilim alanı adına çok değerli bilgilere yer veren seyyah, gerçekleştirdiği seyahatlerdeki gözlemlerini, yazılı ve sözlü kaynaklardan elde ettiği bilgileri, kendi hatıra ve tecrübelerini bir anlatı ustalığıyla okuyucularına aktarmayı başarmıştır. Bu çalışmada Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nde geçen organ adları üzerine bir inceleme yapılmıştır. Öncelikle Robert Dankoff, Seyit Ali Kahraman ve Yücel Dağlı'nın birlikte hazırladığı Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nin Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat 304-305-306-307-308 numaralı, Revan 1457 numaralı Süleymaniye Kütüphanesi Pertev Paşa 462, Hacı Beşir Ağa 452, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi Türkçe Yazmalar 5973 nolu yazma eserlerin mukayeseli transkripsiyonu olan“Evliya Çelebi Seyahatnamesi”eserine ulaşılmıştır. Bu eserde geçen organ adları belirlenmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde, belirlenen bu organ adları“İnsan Organları”,“Hayvan Organları”ve“Hem İnsanda Bulunan Hem De Hayvanda Bulunan Organlar”olmak üzere üç ana gruba ayrılmıştır. Daha sonra bu organ adlarının birebir aynen geçtiği ifade veya ifadeler, bu organı karşılayan diğer farklı adlar ve son olarak da organ adını içeren deyim, atasözü ve diğer söz öbekleri belirtilmiştir. İkinci bölümde“Türkçe Sözlük'te Bulunan Organ Adları”ve“Türkçe Sözlük'te Bulunmayan Organ Adları”başlıkları altında Seyahatname'de geçen organ adlarının (aynı sayfada aynı anlamda kullanılanları kayıtlara bir kere geçirilmek suretiyle) kullanıldıkları anlamları ve bu anlamlarda kullanım sıklıkları tespit edilmiş ve alfabetik sıra ile verilmiştir. Tezin kaynakçasına yararlanılan çalışmalarla birlikte konuyla ilgili diğer çalışmalar da alınmış, ancak bunlar ayrıca listelenmiştir.
Özet (Çeviri)
Evliya Çelebi, who spent most of his life on travels and is one of the important travellers in Turkish and world history, has brought a valuable work to our literature with his 10-volume Seyahatname that he collected from his travels. Many studies have been carried out on this work, in which the traveller, who included very valuable information on behalf of many fields of science in his work, managed to convey his observations in his travels, the information he obtained from written and oral sources, his own memories and experiences with a narrative mastery. In this study, an examination was made on the names of organs in EvliyaÇelebi'sSeyahatname.First of all, EvliyaÇelebi'sSeyahatname prepared together by Robert Dankoff, Seyit Ali Kahraman and YücelDağlı, Topkapı Palace Library, Bağdat number 304-305-306-307-308, Revan number 1457, Süleymaniye Library PertevPaşa 462, HacıBeşirAğa 452, Istanbul University The book“EvliyaÇelebiSeyahatname”, which is the comparative transcription of manuscripts numbered 5973 in the Library of Turkish Manuscripts, has been reached.The names of the organs mentioned in this work have been determined. In the first part of the study, these determined organ names were divided into three main groups as“Human Organs”,“Animal Organs”and“Organs Found in Both Humans and Animals”.Then, the expressions or expressions in which these organ names are exactly the same, other different names that correspond to this organ, and finally, idioms, proverbs and other phrases containing the organ name are stated. In the second part, under the headings of“Organ Names Found in the Turkish Dictionary”and“Organ Names Not Found in the Turkish Dictionary”, the meanings of organ names in the Seyahatname (by recording the ones used with the same meaning on the same page for once) and the frequency of use in these meanings have been determined and listed in alphabetical order. The bibliography of the thesis has been included with the studies used, as well as other studies on the subject, but these are listed separately.
Benzer Tezler
- Manyas (Kuş) gölü doğal çevre sorunları
Natural environmental problems of Manyas (Bird) lake
NAZMİ DALKILIÇ
- Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nde folklorik unsurlar
Folkloric elements in Evliya Çelebi's Seyahatname (travel book)
OSMAN ŞENTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Halk Bilimi (Folklor)Niğde ÜniversitesiTürk Halk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. FARUK ÇOLAK
- Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nde hayvanlarla ilgili söz varlığı
Vocabularies about animals in Evliya Çelebi's Seyahatname (Book of travels)
SABİRE DİDEM PEKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. Güljanat Kurmangaliyeva ERCİLASUN
- Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nde Osmanlı hanedanı
Travels of Evliya Çelebi in the Ottoman dynasty
METİN SEYYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
TarihPamukkale ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET YAŞAR ERTAŞ
DOÇ. DR. YASEMİN BEYAZIT
- Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nde kent imgeleri ve günümüz kent markası tasarımına etkisi
City images in the Seyahatname (travel book) of Evliya Çelebi and their effects on today's city branding design
SUNAY AKKAYA
Doktora
Türkçe
2016
Halk Bilimi (Folklor)Gazi ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖCAL OĞUZ