Erken dönem uyumsuz şemalar ile stres ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişki
The relationship between early maladaptive schemes with stress and psychological well-being
- Tez No: 739226
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EZGİ ILDIRIM ÖZCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Kent Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Bu çalışmanın amacı, erişkinlerin erken dönem uyumsuz şemaları ile stres ve psikolojik iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırma için 331 erişkin katılımcının verileri incelenerek erken dönem uyumsuz şemalar, stres ve psikolojik iyi oluş düzeyleri hakkında bulgular elde edilmiştir. Katılımcılara Sosyodemografik Bilgi Formu, Young Şema Ölçeği Kısa Formu, Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği, Algılanan Stres Ölçeği ve Psikolojik İyi Oluş Ölçeği uygulanmıştır. Çevrimiçi soru formları halinde katılımcılara gönderilen anketlerden alınan yanıtlar istatistiksel analiz yöntemleriyle incelenmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre, katılımcıların psikolojik iyi oluş düzeyleri ile yüksek standartlar dışındaki erken dönem uyumsuz şema boyutları arasında negatif yönlü ve anlamlı ilişki bulunmuştur. Algılanan stres düzeyi ile ise karamsarlık, sosyal izolasyon/güvensizlik, onay arayıcılık, ayrıcalıklılık/yetersiz özdenetim, kendini feda, cezalandırılma, tehditler karşısında dayanıksızlık, yüksek standartlar şemaları arasında pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur. Ayrıca, stresle başa çıkma tarzları arasından kendine güvenli yaklaşım ve iyimser yaklaşım ile anlamlı ilişki saptanan erken dönem uyumsuz şemaları arasında negatif yönlü ilişki olduğu; boyun eğici yaklaşım, çaresiz yaklaşım ve sosyal destek arama boyutları ile anlamlı ilişki saptanan erken dönem uyumsuz şema boyutları arasında pozitif yönlü ilişki olduğu bulunmuştur. Sosyodemografik değişkenler bakımından katılımcıların erken dönem uyumsuz şemaları, stresle başa çıkma tarzları, stres ve psikolojik iyi oluş düzeyleri incelendiğinde, erkeklerin duyguları bastırma, cezalandırılma, kusurluluk ve yüksek standartlar şemalarının kadınlara kıyasla daha yüksek olduğu saptanmıştır. Ayrıca, bekar katılımcılarda evlilere kıyasla karamsarlık, izolasyon, duyguları bastırma, bağımlılık, yetersiz özdenetim ve cezalandırılma şema boyutlarının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Araştırma bulgularının kişilerin işlevselliğini sürdürebilmesi bakımından önemli olabilecek stresle başa çıkma ve iyi oluş düzeylerinin erken dönem yaşantılarında oluşmaya başlayan zihinsel temsillerle ne ölçüde bağlantılı olduğunu anlamak açısından katkısı olabileceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the relationship between stress and psychological well-being levels of adults' early maladaptive schemas. For the study, the data of 331 adult participants were examined and findings about early maladaptive schemas, stress and psychological well-being levels were obtained. Sociodemographic Information Form, Young Schema Short Form, Stress Coping Style Scale, Perceived Stress Scale and Psychological Well-Being Scale were applied to the participants. Responses from the questionnaires sent to the participants as online questionnaires were analyzed by statistical analysis methods.According to the information obtained in the research, a negative and significant relationship was found between the well-being of the participants and the dimensions of early maladaptive schemas except high standards.On the other hand, a positive and statistically significant relationship was found between perceived stress level and pessimism, social isolation/insecurity, approval-seeking, privilege/insufficientself-control, self-sacrifice, punishment, vulnerability to threats and high standards schemas. In addition, among stress coping styles early maladaptive schemas which were found to be significantly related to self confident approach and optimistic approach were found to have a negative relationship; however early maladaptive schemas which were found to be significantly related to submissive approach, helpless approach and seeking social support dimensions were found to have positive relationship.When the early maladaptive schemas, coping styles, stress and psychological well-being levels of the participants were examined in terms of sociodemographic variables, it was determined that men's emotional suppression, punishment, imperfection and high standards schemas were higher than women's. Also, it was found that pessimism, isolation, emotional suppresion, addiction, inadequate self-control and punishment schemas were higher in single participants compared to married participants. It is thought that the findings of the research may contribute to understanding the extent to which the levels of coping with stress and well-being, which may be important for individuals to maintain their functionality, are related to the mental representations that begin to form in their early life.
Benzer Tezler
- Erken dönem uyumsuz şemalarda başa çıkma: Psikodinamik, bilişsel-davranışçı ve duygusal bağlamda bir inceleme
Coping with early maladaptive schemas: An investigation from a psycodynamic, cognitive -behavioral and emotional perspective
FURKAN ONUR EKEN
- Üniversite öğrencilerinde erken dönem uyumsuz şemalar, mizah tarzları ve psikolojik uyum arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of relationships between early maladaptive schemas, humor styles and psychological adjustment in university students
MERVE AÇIKGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiÇağ ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESEF ERCÜMENT YERLİKAYA
- The concept of gratitude and its relationship with posttraumatic growth: Roles of early maladaptive schemata and schema coping styles, locus of control and responsibility
Minnettarlık ve travma sonrası gelişim: Erken yaş dönemi uyumsuz şemaları ve başa çıkma yolları, kontrol odağı ve sorumluluğun rolü
MERVE TOPCU
Doktora
İngilizce
2016
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FARUK GENÇÖZ
- Genç yetişkinlerin romantik ilişkide akılcı olmayan inançları, stresle başa çıkma tarzları ve erken dönem uyumsuz şemaları arasındaki ilişkinin incelenmesi
The examination of the relationship between young adults' irrational romantic relationship beliefs, stress coping styles and early maladaptive schemas
İLKAY KILIÇARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Gedik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA YEŞİM CAN
- The effects of child abuse and neglect on psychopathological symptomatology: The roles of early maladaptive schemas and schema coping processes
Çocuk istismarı ve ihmalinin psikopatolojik semptomlar üzerindeki etkisi: Erken dönem uyumsuz şemaların ve şema baş etme biçimlerinin rolü
ELİF ÜNAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜLİN GENÇÖZ