Hasan Bin Abdurrahman'ın 'Terceme-i Mâ-lâ Tes'iet Tabîb Cehlehû' adlı eseri [100b-200a] (Dilbilgisi incelemesi - Çeviriyazılı metin - Dizin)
Hasan Bin Abdurrahman's work named 'Terceme-i Mâ-lâ Tes'iet Tabîb Cehlehû' [100b-200a] (Grammatical analysis - Written transcription of the text - Index)
- Tez No: 740002
- Danışmanlar: PROF. DR. HACI ÖMER KARPUZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Kültür Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 792
Özet
Bu tez çalışmasında Hasan bin Abdurrahman'ın, XIV. yüzyılda yaşadığı bilinen Yusuf bin İsmail İlyas el-Hûyî el-Bağdâdî el-Kutubî el-Şafiî'nin Mâlâ Yeseuʼt-Tabîb isimli eserini tercüme ederek ve de kendisi de eklemeler yaparak oluşturduğu Terceme-i Mâlâ Tes'iet Tabîb Cehlehû adlı eserinin 100b-200a varakları arasındaki bölümü incelenmiştir. Çalışma Dilbilgisi İncelemesi, Çeviriyazılı Metin ve Dizin bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Eski Oğuz Türkçesi döneminde yazılmış önemli tıp kitapları hakkında kısa bilgiler verilmiştir. İnceleme bölümünde art ve eş zamanlı yöntemler kullanılarak metnin yazım, ses ve biçim özellikleri çıkarılmıştır. Son olarak metnin söz varlığı hakkında istatiksel bilgiler verilmiştir. Dizin kısmında ise çevriyazılı metinde geçen bütün kelimeler, kaynak dil, metne bağlı anlamsal ve yapısal özellikleri belirtilmek suretiyle gösterilmiştir. Eserde çoğunluğu Türkçe, Arapça, Farsça, Yunanca'dan olmak üzere birçok dilden bitki, hayvan, hastalık, ilaç, organ ve cevher ile ilgili çeşitli sözcükler kullanıldığı tespit edilmiştir. Eski Oğuz Türkçesinin son döneminde yazılmış olan eser, çeşitli bitkilerden ve hayvanlardan elde edilen karışımlarla bazı hastalıklara tedavi reçeteleri sunması dolayısıyla tıp alanında, metinde hem terimler için hem de açıklamalarda kullanılan Türkçe kelimeler açısından da Türk dili bakımından oldukça değerlidir.
Özet (Çeviri)
In this thesis, I reviewed the book of Terceme-i Mâlâ Tes'iet Tabîb Cehlehû (pages between 100b-200a) wich was written by Hasan bin Abdurrahman. He wrote the book making his own additions and by translating the book Mâlâ Yeseuʼt-Tabîb from Arabic into Turkish which was written by Yusuf bin İsmail İlyas el-Hûyî al-Bağdâdî al-Kutubî al-Shafii, who is known to have lived in the 16th century. The study consists of Grammar Review, Translated Text and Index. In the introduction, brief information is given about important medical books written in the Old Oghuz Turkish period. In the analysis section, the spelling, sound and stylistic features of the text were extracted by using sequential and simultaneous methods. Finally, statistical information about the vocabulary of the text is given. In the index part, all the words in the transliterated text are shown by specifying the source language, semantic and structural features related to the text. In the work, it has been determined that various words related to plants, animals, diseases, medicines, organs and ores are used from many languages, mostly Turkish, Arabic, Persian and Greek. The work, which was written in the last period of Old Oghuz Turkish, is very valuable in the field of medicine, in terms of both terms and Turkish words used in explanations in the text, as it offers treatment prescriptions for some diseases with mixtures obtained from various plants and animals.
Benzer Tezler
- Hasan Bin Abdurrahman'ın 'Terceme-i â-lâ Tes'iet Tabib Cehlehu' adlı eseri [1b-100a] (Dil bilgisi incelemesi - çeviri yazılı metin - dizin)
Hasan Bin Abdurrahman's work named 'Terceme-i Mâlâ Tes'iet Tabib Cehlehu' [1b-100a] (Grammatical analysis - written transcription of the text - index)
MUHARREM BAYRAK
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Kültür ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACI ÖMER KARPUZ
- Sâbit bin Kurra'nın hayatı ve eserleri
Sabit Bin Qurrah's life and his books
RUKİYE TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinFırat Üniversitesiİlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bil. Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDURRAHMAN DAŞ
- Seâlibî'nin el-Cevâhiru'l-Hısân fî Tefsîri'l-Kur'ân adlı tefsirinde İsrâîliyyât
Isrâîliyyât in The Commentary in Saâlibî?s al Jawâhir al Hısân fî Tafsîr al Qur?ân
ERTUĞRUL DÖNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ÖZEL
- İbrâhi̇m Hanîf'i̇n Menhecü'l-edîb fî Şerhi Enmûzecü'l-Lebîb'i
The transcription an analyse of master İbrahîm Hanîf Menhecü'l-edîb fî Şerhi Enmüzecü'l-Lebîb
BİLAL ERKOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DinPamukkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN SOLMAZ