How does resource scarcity perception affect economic decision-making? An investigation of the cognitive and behavioral consequences of resource scarcity perception
Kaynak kıtlığı algısı ekonomik davranışı nasıl etkilemektedir? Kaynak kıtlığı algısının bilişsel ve davranışsal sonuçlarının incelenmesi
- Tez No: 740851
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BARBAROS YET, DOÇ. DR. ONURCAN YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Psikoloji, İstatistik, Economics, Psychology, Statistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Enformatik Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilişsel Bilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Fakir insanlar maddi sorunlarla karşılaştıklarında, kıtlık düşünce yapısı aktif hale gelir. Yani fakir insanlar kıtlığın sonuçlarını psikolojik olarak deneyimlerler. Kaynak kıtlığının bu psikolojik tarafı ekonomik davranış üzerinde doğrudan bir etkiye sahiptir. Biz bu tezde kaynak kıtlığı algısının sebep olduğu potansiyel bilişsel mekanizmalar (örneğin bilişsel yük, öz-kontrol ve düşünme tarzları) üzerinden ekonomik davranışı, bilhassa süre indirimi tercihlerini, nasıl etkilediğini inceledik. Ekonomik davranış üzerindeki kaynak kıtlığı algısının bilişsel etkilerine ışık tutabilmek için Yönlü Düz Ağaçlar (YDA) biçiminde Bayesci nedensel modeller kullandık. Bu bakımdan, muhtemel muadil YDA'ları keşfetmek için bnlearn paketiyle önceki çalışmaların verilerini analiz ettik. Ayrıca YDA'lar inşa etmek için literatürdeki bulguları ve mevcut nedensel modelleri inceledik. Bayes ağlarında soyutlama yöntemlerini kullanarak kaynak kıtlığı algısı ve ekonomik davranış arasındaki ilişkileri betimleyen bir nedensel model ileri sürdük. Bilhassa nedensel modelimiz kaynak kıtlığı algısının insanların öz-kontrolünü negatif yönde etkilediğini ve onları sezgisel bir düşünce yapısına sevk ettiğini ileri sürer. Bu model ayrıca düşük (vs. yüksek) sosyoekonomik arka planlı insanların daha yüksek süre indirimi tercihi göstereceğini işaret eder (örneğin, bu insanlar küçük ve kısa süreli ödülleri, büyük ve uzun süreli ödüllere seçme eğilimi göstereceklerdir). Son adım olarak, ön kayıtlı bir deneyde nedensel olarak bu modeli test ettik; ancak bulduğumuz sonuçlar kaynak kıtlığı manipülasyonumuzun istediğimiz gibi çalışmadığını gösterdi. Sonuçlar kaynak kıtlığının nedensel etkilerini test etmenin ilk adımda varsayıldığından daha zor olduğunu ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
When the poor go through financial difficulties, a scarcity mindset becomes activated (e.g., they psychologically experience the consequences of scarcity). This psychological aspect has a direct impact on their economic decision-making as well. In this thesis, we investigated how resource scarcity perception affects economic decision-making, specifically people's time-discounting preferences, via the potential cognitive mechanisms (e.g., cognitive load, self-control, and thinking style) that it causes. We used Bayesian causal models, in the form of directed acyclic graphs (DAGs), to cast light on the cognitive effects of resource scarcity perception on economic decision-making. To this end, we analyzed the data of previous studies with the bnlearn package to explore possible equivalent DAGs. We also examined the findings and the available causal models from the previous literature to build DAGs. We proposed a causal model describing the relationships between resource scarcity perception and economic decision-making by employing abstraction methods in Bayesian Networks. Specifically, our causal model suggests that resource scarcity perception negatively affects people's self-control and leads them to have an intuitive mindset. The model also suggests that low (vs. high) SES people exhibit greater time-discounting preference (e.g., they tend to choose the immediate, proximal rewards over the larger, distal ones). As the last step, we causally tested this model in a preregistered experiment; however, the results indicated that our resource scarcity manipulation did not work as we intended. The results suggest that testing causal effects of resource scarcity is more difficult than initially assumed.
Benzer Tezler
- Türkiye'de alternatif su kaynaklarının fizibilite analı̇zlerı̇: Yağmur suyu hasadı, gri su kullanımı
Türki̇ye'de alternati̇f su kaynaklarinin fi̇zi̇bi̇li̇te anali̇zleri̇: yağmur suyu hasadi, gri̇ su kullanimi
ELİF AYYÜCE KILINÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE GÜL TANIK
- How does social dimension of circular economy affect sustainability and competitiveness? Mediating effects of resource reconfiguration and network capabilities
Döngüsel ekonominin sosyal boyutu sürdürülebilirliği ve rekabetçiliği nasıl etkiler? Kaynakların yeniden konfigürasyonu ve işağı yeteneklerinin aracı etkileri
BERFİN TEKİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
İşletmeYaşar ÜniversitesiUluslararası Ticaret Ve Finansman Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DUYGU TÜRKER ÖZMEN
- Mimarlıkta döngüsel tasarım yaklaşımı: Karar verme mekanizmaları için kavramsal bir çerçeve
Advancing circular design in architecture: A framework for decision-making mechanisms
AYŞE CEYLİN CEYDA HÜNDAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERYEM BİRGÜL ÇOLAKOĞLU
- Su korunumu açısından yerleşme tasarımında yüzeysel akış miktarının değerlendirilmesi
Evaluation of the effects of settlement design on stormwater runoff in terms of water conservation
HALİME FİRDEVS TAŞKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLTEN MANİOĞLU
- Decision-making mechanism in appropriate roof selection for rainwater harvesting based on combining field data and laboratory experiments
Yağmur suyu hasadi için uygun çati seçiminde saha verileri ve laboratuvar deneylerine dayali karar verme mekanizmasinin kullanilmasi
SHAYAN SHITREH
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALE ÖZGÜN ERŞAHİN