Geri Dön

How does resource scarcity perception affect economic decision-making? An investigation of the cognitive and behavioral consequences of resource scarcity perception

Kaynak kıtlığı algısı ekonomik davranışı nasıl etkilemektedir? Kaynak kıtlığı algısının bilişsel ve davranışsal sonuçlarının incelenmesi

  1. Tez No: 740851
  2. Yazar: DOĞUKAN DEMİRCİOĞLU
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. BARBAROS YET, DOÇ. DR. ONURCAN YILMAZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Ekonomi, Psikoloji, İstatistik, Economics, Psychology, Statistics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Enformatik Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Bilişsel Bilim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 123

Özet

Fakir insanlar maddi sorunlarla karşılaştıklarında, kıtlık düşünce yapısı aktif hale gelir. Yani fakir insanlar kıtlığın sonuçlarını psikolojik olarak deneyimlerler. Kaynak kıtlığının bu psikolojik tarafı ekonomik davranış üzerinde doğrudan bir etkiye sahiptir. Biz bu tezde kaynak kıtlığı algısının sebep olduğu potansiyel bilişsel mekanizmalar (örneğin bilişsel yük, öz-kontrol ve düşünme tarzları) üzerinden ekonomik davranışı, bilhassa süre indirimi tercihlerini, nasıl etkilediğini inceledik. Ekonomik davranış üzerindeki kaynak kıtlığı algısının bilişsel etkilerine ışık tutabilmek için Yönlü Düz Ağaçlar (YDA) biçiminde Bayesci nedensel modeller kullandık. Bu bakımdan, muhtemel muadil YDA'ları keşfetmek için bnlearn paketiyle önceki çalışmaların verilerini analiz ettik. Ayrıca YDA'lar inşa etmek için literatürdeki bulguları ve mevcut nedensel modelleri inceledik. Bayes ağlarında soyutlama yöntemlerini kullanarak kaynak kıtlığı algısı ve ekonomik davranış arasındaki ilişkileri betimleyen bir nedensel model ileri sürdük. Bilhassa nedensel modelimiz kaynak kıtlığı algısının insanların öz-kontrolünü negatif yönde etkilediğini ve onları sezgisel bir düşünce yapısına sevk ettiğini ileri sürer. Bu model ayrıca düşük (vs. yüksek) sosyoekonomik arka planlı insanların daha yüksek süre indirimi tercihi göstereceğini işaret eder (örneğin, bu insanlar küçük ve kısa süreli ödülleri, büyük ve uzun süreli ödüllere seçme eğilimi göstereceklerdir). Son adım olarak, ön kayıtlı bir deneyde nedensel olarak bu modeli test ettik; ancak bulduğumuz sonuçlar kaynak kıtlığı manipülasyonumuzun istediğimiz gibi çalışmadığını gösterdi. Sonuçlar kaynak kıtlığının nedensel etkilerini test etmenin ilk adımda varsayıldığından daha zor olduğunu ortaya koymaktadır.

Özet (Çeviri)

When the poor go through financial difficulties, a scarcity mindset becomes activated (e.g., they psychologically experience the consequences of scarcity). This psychological aspect has a direct impact on their economic decision-making as well. In this thesis, we investigated how resource scarcity perception affects economic decision-making, specifically people's time-discounting preferences, via the potential cognitive mechanisms (e.g., cognitive load, self-control, and thinking style) that it causes. We used Bayesian causal models, in the form of directed acyclic graphs (DAGs), to cast light on the cognitive effects of resource scarcity perception on economic decision-making. To this end, we analyzed the data of previous studies with the bnlearn package to explore possible equivalent DAGs. We also examined the findings and the available causal models from the previous literature to build DAGs. We proposed a causal model describing the relationships between resource scarcity perception and economic decision-making by employing abstraction methods in Bayesian Networks. Specifically, our causal model suggests that resource scarcity perception negatively affects people's self-control and leads them to have an intuitive mindset. The model also suggests that low (vs. high) SES people exhibit greater time-discounting preference (e.g., they tend to choose the immediate, proximal rewards over the larger, distal ones). As the last step, we causally tested this model in a preregistered experiment; however, the results indicated that our resource scarcity manipulation did not work as we intended. The results suggest that testing causal effects of resource scarcity is more difficult than initially assumed.

Benzer Tezler

  1. Türkiye'de alternatif su kaynaklarının fizibilite analı̇zlerı̇: Yağmur suyu hasadı, gri su kullanımı

    Türki̇ye'de alternati̇f su kaynaklarinin fi̇zi̇bi̇li̇te anali̇zleri̇: yağmur suyu hasadi, gri̇ su kullanimi

    ELİF AYYÜCE KILINÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞE GÜL TANIK

  2. How does social dimension of circular economy affect sustainability and competitiveness? Mediating effects of resource reconfiguration and network capabilities

    Döngüsel ekonominin sosyal boyutu sürdürülebilirliği ve rekabetçiliği nasıl etkiler? Kaynakların yeniden konfigürasyonu ve işağı yeteneklerinin aracı etkileri

    BERFİN TEKİN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    İşletmeYaşar Üniversitesi

    Uluslararası Ticaret Ve Finansman Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. DUYGU TÜRKER ÖZMEN

  3. Mimarlıkta döngüsel tasarım yaklaşımı: Karar verme mekanizmaları için kavramsal bir çerçeve

    Advancing circular design in architecture: A framework for decision-making mechanisms

    AYŞE CEYLİN CEYDA HÜNDAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bilişim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MERYEM BİRGÜL ÇOLAKOĞLU

  4. Su korunumu açısından yerleşme tasarımında yüzeysel akış miktarının değerlendirilmesi

    Evaluation of the effects of settlement design on stormwater runoff in terms of water conservation

    HALİME FİRDEVS TAŞKIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜLTEN MANİOĞLU

  5. Decision-making mechanism in appropriate roof selection for rainwater harvesting based on combining field data and laboratory experiments

    Yağmur suyu hasadi için uygun çati seçiminde saha verileri ve laboratuvar deneylerine dayali karar verme mekanizmasinin kullanilmasi

    SHAYAN SHITREH

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HALE ÖZGÜN ERŞAHİN