Tatar mitolojisinde kadın/dişil varlıklar
Female/feminine beings in Tatar mythology
- Tez No: 741579
- Danışmanlar: PROF. DR. IŞIL ALTUN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 402
Özet
Bu çalışma, Tatar mitolojisinde yer alan kadın/dişil varlıkların tespit ve tasnif edilerek ayrıntılı bir biçimde incelenip değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan metin analizi yöntemi kullanılmıştır. Ayrıca az sayıdaki sözlü kaynak kişiden de veri derlenmiştir. Mitolojik çalışmalar çoğunlukla geniş kapsamlı ve bütüncül bir bakış açısıyla ele alınmakta; ancak sadece kadın/dişil varlıkları ele alan çalışmalara sıklıkla rastlanmamaktadır. Bu tespitten hareketle kadın/dişil varlıklar konusu üzerinde özellikle durulması gerektiği düşüncesi ortaya çıkmış ve bu konu seçilmiştir. Giriş, iki ana bölüm, sonuç, kaynakça ve ekler şeklinde planlanan çalışmanın giriş bölümünde bilimsel sorun/sorunsal, yöntem, teknik, kavramsal çerçeve ve paradigmalar ele alınmıştır. Birinci bölümde Tatarların kısa tarihçesi ile Tatar diline değinilmiştir. Çalışmanın ana gövdesini teşkil eden ikinci bölümde ise Tatar mitolojisinde yer alan kadın/dişil varlıklar ayrıntılı bir biçimde tasnif edilmiş ve bunlar hakkında geniş şekilde bilgi verilmeye çalışılmıştır. Tatar mitolojisi oldukça zengin ve renkli bir mahiyete sahiptir. Tatar mitolojisinin içinde İslam öncesi Türk mitolojisiyle birlikte 920'li yıllarda İslam'ın kabul edilmesi sonrası oluşan İslamî etkiler de görülür. Bu çalışmada kozmogonik, gök ile ilgili, yer ile ilgili mitolojik kadın/dişil varlıklar, diğer mitolojik kadın/dişil varlıklar, yer altı ve su altı dünyasında yaşayan kadın/dişil varlıklar, dinî ve tarihî eksenli kadınlar gibi hem İslam öncesi hem de İslam'ın etkisi altındaki dönemde oluşan mitolojik kadın/dişil varlıklar ele alınıp değerlendirilmiştir. Tatar mitolojisinde İslamiyet öncesi dönemin ve İslam dininin açık etkilerinin olduğu, din değişikliğinin kültürel devamlılığı kesintiye uğratmayıp eski mitolojinin yeni renklerle boyanması şeklinde sürecin devam ettirildiği görülmüştür. Tatar mitolojisi, kadın/dişil varlıklar yönünden oldukça zengin bir mahiyete sahiptir. Bu çalışmada tespit ve analiz edilen veriler de bu savı doğrular niteliktedir.
Özet (Çeviri)
This study has been carried out with the aim of determining and classifying female/feminine beings in Tatar mythology and evaluating them in detail. The text analysis method, which is one of the qualitative research methods, has been used in the study. In addition, data were compiled from a small number of oral sources. Mythological studies are mostly handled with a comprehensive and holistic perspective, however studies that only deal with female/feminine beings are not frequently encountered. Based on this determination, the idea that female/feminine beings should be particularly emphasized has emerged and this topic has been chosen. Scientific problem/research question, method, technique, conceptual framework and paradigms have been discussed while the study has been planned as an introduction, two main parts, conclusion, references and appendices. In the first part, the short history of Tatars and Tatar language are mentioned. In the second part, which constitutes the main body of the study, female/feminine beings in Tatar mythology have been classified in detail and tried to give extensive information about them. Tatar mythology has a very rich and colorful nature. In Tatar mythology, along with pre-Islamic Turkish mythology, Islamic influences that emerged after the adoption of Islam in the 920s are also seen. In this study, cosmogonic, celestial, mythological female/feminine beings related to earth, other mythological female/feminine beings, female/feminine beings living in the underground and underwater worlds, the mythological female/feminine beings formed during both pre-Islamic and under the influence of Islam such as religious and historical women have been considered and evaluated. It has been seen that the pre-Islamic period and the religion of Islam had clear effects in Tatar mythology, and the change of religion did not interrupt the cultural continuity, and the process continued in the form of painting the old mythology with new colors. Tatar mythology has a very rich nature in terms of female/feminine beings. The data identified and analyzed in this study also confirm this assertion.
Benzer Tezler
- Türk mitolojisinin resmi
Turkish mythology picture
NURAY YAKARYILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Halk Bilimi (Folklor)Gazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
PROF. DR. M.ÖCAL OĞUZ
- Kazan Tatarlarının halk anlatmalarında mitolojik unsurlar
Mythological elements in the folk narratives of Kazan Tatars
FATMA TEKİN
Doktora
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYRAM DURBİLMEZ
- Resim sanatında renk simgeciliği ve Vincent van Gogh
Color symbolism at painting and Vincent van Gogh
CEREN YILDIRIM ÖZBARUTÇU
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2015
Güzel SanatlarKocaeli ÜniversitesiPlastik Sanatlar Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. OSMAN ODABAŞ
- Eski Anadolu mitlerinde geçen canlı varlıklar ve sembolik değerleri (MÖ II. binyılın sonuna kadar)
Living beings and their symbolic values in Ancient Anatolian myths (Up to the end of the 2nd millennium BC)
BAŞAK BAYSAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eski Çağ Dilleri ve KültürleriPamukkale ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF KILIÇ
- Рус, татар, төрек әдәбиятларында ханбикә Сөембикә образы
Rus, Tatar ve Türk Edebiyatlarında Süyümbike imgesi
İLSEVER RAMİ
Doktora
Rusça
2002
Karşılaştırmalı EdebiyatKazan State UniversityKarşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
PROF. TALGAT GALİULLİN