Türkiye'de medya politikaları: 2002-2020 yılları arasında değişen mülkiyet ve kontrol ilişkilerinin ekonomi politiği
Media policies in Turkey: The political economy of ownership and control relationships that changed between 2002 and 2020
- Tez No: 741776
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ŞEKER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Gazetecilik, Siyasal Bilimler, Journalism, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Ekonomi Politik, Medya Politikaları, AK Parti, Ana Akım Medya, Çalışma İlişkileri, Political Economy, Media Policies, AK Party, Mainstream Media, Labor Relations
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gazetecilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 325
Özet
Basının dünyada ortaya çıkışı göz önüne alındığında Türkiye'de gündelik yaşama geç girdiği bilinmektedir. Osmanlı Devleti döneminde başlayan girişimler Cumhuriyet döneminde de devam etmiş ve basının toplumsal yaşam üzerindeki etkisinden dolayı kontrol altında tutulma isteği ortaya çıktığı tarihten itibaren devam etmektedir. Tek partili dönemde basın, devletin propaganda aygıtı olarak görülmüş ve bu durum çok partili döneme kadar devam sürmüştür. Çok partili dönemle birlikte basın özgürlüğü hususunda adımlar atılmış fakat bu da yeni kontrol biçimlerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Türkiye'de 1980 yılına kadar dönem dönem güç kazansa da bu güç süreklilik kazanmamış, 1990'lı yıllarda değişen iktisadi örgütlenme biçimi ile birlikte basın önemli bir dönüşüm geçirmiştir. Basından medyaya geçiş olarak nitelendirilen bu dönem çok daha karmaşık bir yapının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Medya üzerinde sermayenin de etkili olduğu bir döneme girilmiş ve medyayı kontrol etme biçimleri de buna bağlı olarak dönüşüm geçirmiştir. Bu çalışmada, 2002-2020 yılları arasındaki medyada yaşanan mülkiyet değişimlerini ve bu değişimlerin gazetecilerin çalışma hayatına yansımalarını ele alınmıştır. Bu bağlamda ilk olarak kuramsal çerçeve oluşturulmuş ve bu kuramsal çerçeve referans alınarak Türkiye'de medyada yaşanan mülkiyet dönüşümü analiz edilmiştir. Çalışmada incelenen tarihsel süreç içerisinde ortaya çıkan mülkiyet ve kontrol ilişkilerinin, dönemin siyasi, ekonomik, sosyal koşulları ile ilişkili olduğu saptanmaktadır. Çalışmada ayrıca incelenen dönem içerisinde yaşanan mülkiyet değişim ve dönüşümlerinin gazetecilerin çalışma ilişkilerini ve pratiklerine ne derecede yansıdığını ortaya koymak adına incelenen dönemde medyada çalışmış ve çalışan yirmi iki gazeteci ile görüşme gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda medyada yaşanan dönüşümün gazetecilerin çalışma hayatını etkilediği anlaşılmaktadır. Çalışmada literatür taraması, tarihsel yöntem ve fenomenolojik yaklaşım kullanılarak Türkiye medyasında yaşanan değişim ve dönüşümler bütüncül bir biçimde ele alınmıştır.
Özet (Çeviri)
Given the emergence of the press across the World, it is known that it lately entered daily life in Turkey. The efforts that began during the Ottoman Empire era continued during the Republican period and the desire to keep the press under control owing to the press's impact on social life has persisted since its inception. The press was viewed as a propaganda tool of the state throughout the single-party time, and this continued until the multi-party period. During the multi-party period, steps were taken regarding the freedom of the press, but this resulted in the rise of new types of control. Although it acquired power from time to time in Turkey until 1980, this power did not gain continuity, and the press underwent a substantial transition in the 1990s with the shifting type of economic organization. That period, characterized as the shift from press to media, had resulted in the formation of a far more complicated structure. It had also entered a period in which capital is powerful in the media, and the ways of controlling the media have evolved as a consequence of this. This study examined the ownership changes in media between 2002 and 2020 and the reflections of these changes on the working lives of journalists. In this context, the theoretical framework was initially established and the ownership transition in Turkish media was analyzed taking this theoretical framework as a reference. It was found that the ownership and control relations that emerged throughout the historical process examined in the study are associated with the period's political, economic, and social conditions. Also, interviews with twenty-two journalists who worked in the media during the studied period were done in the study to reveal the extent to which the changes and ownership transitions over the studied period are reflected on the working relations and practices of journalists. As a result of the research, it was found out that media transition impacts the working lives of journalists. The changes and transitions experienced in Turkish media were addressed holistically in the study using a literature review, historical method, and phenomenological approach.
Benzer Tezler
- Siyasal iletişimde şarkı kullanımı: 2019 yerel seçimlerinde AK Parti örneği
The use of songs in political communication: The case of AK Parti in 2019 local elections
HAKAN SİPAHİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İletişim BilimleriGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLSÜN GÜVENLİ
- AK Parti iktidarı döneminde tarih yazımı ve muhafazakâr ideolojinin yeniden üretiminde ideolojik aygıt olarak 'Derin Tarih' dergisi (2012-2020)
Writing history under the AK Party governance and 'Derin History' magazine (2012-2020) as an ideological apparatus for reproducing conservative ideology
YAREN NAKIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
SosyolojiMarmara ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELİH ÇOBAN
- Conceptions of parental authority and the roles of parent-adolescent conflict and parental control behaviors on adolescent adjustment
Ebeveyn otoritesinin kavramsallaştırılmasının, ebeveyn-ergen çatışmasının ve ebeveyn kontrol davranışlarının ergenin uyumu üzerindeki rolü
AYLİN EVRANKAYA
- Türkiye'de dünya miras alanlarının korunmasına yönelik çalışmaların etkinliği: Kapadokya örneği
World heritage conservation effectiveness in Turkey: Cappadocia case
TUĞÇE UÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN EYÜP EYUBOĞLU
- Türkiye'de iletişimin demokratikleştirilmesinde Akp Hükümeti'nin medya politikaları 2002- 2006
Akp Government's media politics in the context of democratization of communication in Turkey
RABİA SİBEL KIZILIŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
GazetecilikMarmara Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. CÜNEYT AKALIN
