TDK Türkçe güncel sözlük'te Arapçadan Türkçeye geçmiş Arapça menşeli kelimelerin anlam mukayeseleri (İ maddesi)
Meaning comparisons of original Arabic words past from Arabic to Turkish in the modern Turkish lexicon (İ letter)
- Tez No: 742359
- Danışmanlar: PROF. DR. FARUK GÜRBÜZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 544
Özet
Bu çalışmamızda Türkçe Sözlük'te yer alan,“i”maddesi kapsamında kalan ve Türkçeye geçen Arapça asıllı kelimelerin geçirdiği anlam değişmeleri incelenmiştir. Bu maddede yer alan Arapça kelimelerin Türkçeye geçerken yaşadığı anlam ve kavram değişimleri irdelenmiştir. Türkçede yer alan Arapça kelimeler; Arapçanın özelliklerini mi taşıyor, Türkçeleştirilerek mi kullanılmış ya da tamamen Türkçenin özelliklerine mi vakıf olmuş? Bu soruların yanıtları tespit edilerek çalışmamızın temeli oluşturulmuştur. Araştırmamız, dört bölümden oluşturulmuştur: Birinci bölümde araştırmanın konusu, amacı, malzemesi, yöntemi ve sınırları belirtildi. İkinci bölümde müellifler ve müelliflerin eserleri hakkında bilgi verildi. Üçüncü bölümde Türkçe Sözlük' te yer alan“i”maddesi kapsamında kalan Arapçadan Türkçeye geçmiş kelimelerin tespitleri yapılarak anlamları araştırıldı ve bu kelimeler özelinde örnekler sunuldu. Dördüncü bölümde ise bu çalışma ekseninde gerçekleşen tartışmalar ve bu tartışmaların sonuçları değerlendirildi. Çalışmamızda“An Arabic-English Lexicon”,“Al-Kâmûsu'l-Muhît”,“Al-Uḳyânûsu'l-Basît fî Tarcamati'l-Kâmûsi'l-Muhît”,“Mu'cam al-Luġat al-'Arabiyyat al-Mu'âṣarat [Çağdaş Arapçanın Büyük Sözlüğü]”gibi kaynaklardan istifade edilmiştir. Türkçe Sözlük 'te yer alan Arapça asıllı kelimelerin anlamlarının tespiti amacıyla mezkûr sözlüklerden de faydalanılmıştır. Sonuç olarak Türkçe Sözlük'ün“i”maddesindeki Arapça asıllı kelimelerin aslî kültür ile medeniyet muhitinden çıkarken Türk kültür ve medeniyeti muhitinde başka anlamlar kazandıkları; ayrıca zaman zaman anlam genişlemesine zaman zaman da anlam yitimine uğradıkları tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The topic of the study, is research about changing of meaning comparisons of original Arabic words past from Arabic to Turkish in the Turkish Lexicon (İ letter). Because the Arabic words in Turkish language have been changed in this (İ letter); so in this study, we research about changing of meaning comparisons of original Arabic words in Turkish language, we detect them and according to these findings we decide is this words Arabic or became Turkish? The work is four parts: The first part, we bordered with subject of the search, the aim, ingredients and the method. The second part: We gave explanations about the authors of lexicons and the importance of their lexicons. The third part: We found The Arabic words İn the Turkish Lexicon with“I”letter and we compared the meaning of this words between Turkish Lexicon, An Arabic-English Lexicon and the other Arabic dictionaries (Al-Kâmûsu'l-Muhît, Al-Uḳyânûsu'l-Basît fî Tarcamati'l-Kâmûsi'l-Muhît, Mu'cam al-Luġat al-'Arabiyyat al-Mu'âṣarat), then we decide are the words Arabic or they had been Turkish. The third four part: We gave the conclusion.
Benzer Tezler
- TDK güncel Türkçe sözlükte Arapçadan Türkçeye geçmiş Arapça menşeli kelimelerin anlam mukayeseleri (M maddesi)
Meaning comparisons of original Arabic words past from Arabic to Turkish in the modern Turkish lexicon (M letter)
SAFA SAAD YOUSİF
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FARUK GÜRBÜZ
- Kavram alanlarına göre Türkçede miktar bildiren kalıplaşmış dil birimleri
Formulaic language units that express quantity in Turkish according to concept fields
SEMA NUR KOCABAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA YILDIZ
- Türkçede çokadlı özadlar
Multiple self-names in Turkish
MUTLU ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıMersin ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURGAY SEBZECİOĞLU
- Türkiye Türkçesindeki duyu fiillerinin eşdizimliliği
Collocation of sense verbs in Turkish
ALPER KILIÇOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZEN YAYLAGÜL ÜSTÜNEL
- Irk Bitig'in söz varlığının Türkiye Türkçesindeki görünümü
Appearance of Irk Bitig's vocabulary in Türkiye Turkish
CEMİL ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİROL İPEK