Nylon kumaşların reaktif boyarmaddelerle boyanmasında mordan kullanımının araştırılması
Investigation on of mordant usage in reactive dyeing of nylon fabrics
- Tez No: 742947
- Danışmanlar: PROF. DR. BEHÇET BECERİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tekstil ve Tekstil Mühendisliği, Textile and Textile Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 243
Özet
Nylon lifi sentetik lifler içerisinde en yaygın kullanılan liftir. Reaktif boyarmaddeler, selülozik mamullerin boyanmasında yaygın olarak kullanılmaktadır. En önemli özelliği lif ile kovalent bağ yapabilmesidir. Doğal ve kimyasal mordanlar, boyarmaddenin life tutunmasını sağlayan maddelerdir. Çalışmada %100 nylon kumaşta mordan kullanımı ile reaktif boyarmaddelerle boyama işlemi yapılarak, iyi bir boyarmadde çekimi ve renklendirilmesi üzerine çalışılmıştır. Monoklortriazin (MCT), Trifloropirimidin (TFP) ve Monoklortriazin-Vinilsülfon (MCT+VS) fonksiyonel gruplarına sahip mavi renkte reaktif boyarmaddeler ile nylon kumaşların seçilen mordanlar varlığında boyamaları yapılmıştır. Mordan olarak ticari metalik tuz şeklinde Demir (II) Sülfat, Potasyum Alüminyum Sülfat ve biyomordan olarak Tannik Asit seçilmiştir. Mordanlama metotları olarak Ön Mordanlama, Eş Zamanlı Mordanlama ve Son Mordanlama kullanılmıştır. Boyamanın pH şartları için pH 2, pH 4 ve pH 6 seçilmiştir. Üç farklı yöntem, reaktif gruplu boyarmadde ve pH aralığı kullanılarak yapılan boyamalarda, boyama öncesi ve sonrası alınan çözeltilerden transmitans ölçümleri gerçekleştirilmiştir. Üç farklı yöntemle elde edilen nylon kumaşların, mordansız boyanan kumaşlara kıyasla renk farklılıkları (ΔE*) ölçülmüştür. Yıkama, sürtme, asit, alkali, su ve ışık haslıklarının yanı sıra piridin çözeltisi varlığında boyalı kumaşlardan boyarmadde ekstraksiyon işlemi yapılmıştır. Aynı proses mordansız boyama yapılan nylon kumaşlar ile kıyaslanmıştır. % Boyarmadde Çekimi (%E), % Sonuç Boyarmadde Fiksasyonu (%F) ve % Ortalama Boyarmadde Fiksasyonu (%T) tespit edilmiştir. Boyama şartları, reaktif boyarmadde konsantrasyonları ve mordanlama yöntemleri incelendiğinde metalik tuz mordanlarının Tannik Asite göre özellikle ön ve eş zamanlı mordanlama yöntemlerinde pH 2 ve pH 4'te daha iyi boyama ve renk haslığı sonuçları verdiği bulunmuştur. Yapılan çalışma ile nylon kumaşların reaktif boyarmaddelerle boyanmasında mordan kullanımının, renklendirme özelliklerini iyileştirdiği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Nylon fiber is the most widely used fiber among synthetic fibers. Reactive dyestuffs are widely used in dyeing cellulosic products. Its most important feature is its ability to form covalent bonds with fiber. Natural and chemical mordants are substances that allow the dyestuff to adhere to the fiber. In this study, dyeing and coloring properties have been studied by using mordants on 100% nylon fabric and dyeing with reactive dyestuffs. Nylon fabrics were dyed in the presence of selected mordants by using blue reactive dyestuffs with Monochlorotriazine (MCT), Trifluoropyrimidine (TFP) and Monochlortriazine-Vinylsulfon (MCT+VS) functional groups. Iron (II) Sulphate, Potassium Aluminum Sulphate in the form of commercial metallic salt, and Tannic Acid as biomordant were chosen as mordants. Pre-mordanting, meta mordanting and post-mordanting were used as mordanting methods. pH 2, pH 4 and pH 6 were chosen for the pH conditions of dyeing. In dyeings using three different methods, reactive dyestuffs and pH range, transmittance measurements were made from the solutions taken before and after dyeing. Color differences (ΔE*) of nylon fabrics obtained by three different methods compared to fabrics dyed without mordant were measured. Washing, rubbing, acid, alkali, water and light fastnesses, dyestuff extraction was performed from dyed fabrics in the presence of pyridine solution. The results obtained were compared with nylon fabrics dyed without mordant. Percentage of dye bath exhaustion (%E), percentage fixation of the dye which exhausted (%F) and overall percentage fixation (%T) were determined. When the applied dyeing conditions, reactive dyestuff concentrations and mordanting methods were examined, it was found that metallic salt mordants gave better dyeing and colour fastness results at pH 2 and pH 4, especially in pre- and meta mordanting methods, compared to those of Tannic Acid. It was concluded that the usage of mordants in dyeing nylon fabrics with reactive dyestuffs improves the coloring properties.
Benzer Tezler
- Kaymazlık apre kimyasallarının pamuk, poliamid kumaşlarda boyama ve kumaş performansına etkisi
Cotton, polyamide fabrics, dyeing and effect of fabric performance of non-slip finihsing chemicals
ÖZKAN GÜMÜŞSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURCAN KURTOĞLU
- Kuaterner amonyum tuzu içeren azo kromofor gruplu reaktif boyarmaddelerin sentezi, karakterizasyonu, tekstil elyafına uygulanması
Synthesis and characterization of reactive dyestuffs based on azo chromophore group containing quaternary ammonium salt andtheir application to textile fiber
TURAN ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURCAN KURTOĞLU
- Su geçirmez tekstil kaplaması uygulamaları için üretan akrilat polimerlerin sentezi ve karakterizasyonu
Synthesis and characterization of urethane acrylate polymers for waterproof textile coating applications
FERİDUN ÇAĞLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Kimya Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERKAN EMİK
- Bazı kumaşların ozon gazı uygulamasıyla yüzey modifikasyonunun boyanabilirlik üzerine etkilerinin araştırılması
Ozone applications to some fabrics for investigating the surface modification and it's effencts on fabrics dyeability
RANA GÜRARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiUludağ ÜniversitesiTekstil Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PERVİN ANİŞ
- Luxicool elyafı kullanımının kumaş konfor özelliklerine etkisi
The effect to fabric comfort propeties used of luxicool fiber
ÖZLEM DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiPamukkale ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YÜKSEL İKİZ