Doğu Karadeniz Bölgesinde yağış şiddet-süre-frekans eğrilerinin güncellenmesi
Updating the intensity-duration-frequency curves in the Eastern Black Sea Region
- Tez No: 743992
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖMER LEVEND AŞIKOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Doğu Karadeniz Bölgesi Yağışları, Şiddet-Süre-Frekans eğrileri, Belli Tekerrürlü Maksimum Yağışlar, Rainfall in Eastern Black Sea Region, Intensity-Duration-Frequency Curves, Quantiles of Maksimum Rainfall
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hidrolik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 102
Özet
Tüm su yapılarını, tarım ve yerleşim alanlarını taşkından korumak ve taşkın ve heyelandan oluşan can ve mal kaybının kabul edilebilir seviyelere indirmek için taşkın kontrol yapıları ve yağmur suyu drenaj projeleri inşa edilmektedir. Pek çok hidroloji çalışmasında, özellikle de taşkın koruma yapılarının ve yağmur suyu drenaj sistemlerinin tasarımında en önemli proje girdilerinden biri yağış şiddeti-süre-frekans eğrileridir. Bu eğriler standart süreli maksimum yağış verilerinin frekans analiziyle, farklı yağış süreleri ve frekanslara ait yağış şiddetlerinin hesaplanması yoluyla elde edilir. Belli frekanslı yağış şiddetlerinin tahmininde, olasılık dağılım modeli anlamlı rol üstlanmaktedir. Sağanak yağışlar gibi rasgele karakterdeki hidrolojik olaylar ortaya çıkma sıklıkları ile nitelendirilmektedirler. Gözlem verilerinin frekansların nitelendirilmesinde parametrik yöntemler sıklıkla kullanılagelmiştir. Frekans analizinin ilk aşamasında rasgele değişkene ait verileri uygun bir biçimde temsil edecek teorik olasılık dağılım modeli seçilmektedir. Daha sonra, ölçüm verileri kullanılarak ilgili olasılık dağılım modelinin parametreleri tahmin edilmektedir. Olasılık dağılım modeli veya parametre tahmin yöntemi ne olursa olsun frekans analizinde asıl hedef, örnek uzunluğundan ( ya da gözlem süresinden) daha uzun süreli yağış şiddetlerini tahmin edebilmektir. Tez çalışması kapsamında, ülkemizin şiddetli yağışlardan mal ve can kaybı bakımından en olumsuz etkilenen bölgesi olan Doğu Karadeniz Bölgesi ele alınmıştır. Bu amaçla bölgede yer alan 11 meteoroloji gözlem istasyonunun standart süreli (5-, 10-, 15-, 30-dk, 1-, 2-, 3-, 4-, 5-, 6-, 8-, 12-, 18-, 24-sa) yıllık maksimum yağış verileri temin edilmiştir. Bu verilerin frekans analizinde, gözlenmiş maksimum yağış verilerine en uygun olasılık dağılım modeli araştırılmıştır. Genelleştirilmiş ekstrem değer (GEV) dağılımının uygunluğu tespit edilmiş ve dağılımın L-Moment parametreleri tahmin edilmiştir. Bu parametrelerle 11 istasyon ve 14 standart yağış süresi için belirli olasılıklı (ya da tekerrürlü) maksimum yağış tahminleri hesaplanmış ve şiddet-süre-frekans eğrileri oluşturulmuştur. Alternatif olarak her istasyonda GEV dışında en uygun olasılık dağılım fonksiyonunun belli tekerrürlü maksimum yağış tahminleri de hesaplanmış, sonuçlar GEV ile elde edilen sonuçlarla karşılaştırılmıştır.
Özet (Çeviri)
Flood control structures and storm water drainage projects are being built to protect all water structures, agricultural and residential areas from floods and to reduce the loss of life and property caused by floods and landslides to acceptable levels. In many hydrology studies, especially in the design of flood protection structures and stormwater drainage systems, one of the most important project inputs is precipitation intensity-duration-frequency curves. These curves are obtained by frequency analysis of standard-time maximum precipitation data, calculating precipitation intensities for different rainfall durations and frequencies. The probability distribution model plays a significant role in the estimation of the rainfall intensities of certain frequencies. Hydrological events of random character, such as storms, are characterized by their frequency of occurrence. Parametric methods have been frequently used in the characterization of frequencies of observation data. In the first step of the frequency analysis, a theoretical probability distribution model is selected that will appropriately represent the data of the random variable. Then, the parameters of the relevant probability distribution model are estimated using the observed data. Regardless of the probability distribution model or parameter estimation method, the main goal in frequency analysis is to predict rainfall intensities longer than the sample length (or observation time). Within the scope of the thesis, the Eastern Black Sea Region, which is the most adversely affected region of our country in terms of loss of property and life from heavy rains, has been discussed. For this purpose, 11 meteorological observation stations in the region with standard time (5-, 10-, 15-, 30-min, 1-, 2-, 3-, 4-, 5-, 6-, 8-, 12-, 18- -, 24-h) annual maximum rainfall data are provided. In the frequency analysis of these data, the probability distribution model most suitable for the observed maximum rainfall data was investigated. The fitness of the generalized extreme value (GEV) distribution was determined and the L-Moment parameters of the distribution were estimated. With these parameters, maximum rainfall estimations of certain probabilities (or return periods) for 11 stations and 14 standard rainfall durations were calculated and intensity-duration-frequency curves were created. Alternatively, maximum rainfall estimations of certain return periods of the most appropriate probability distribution function other than the GEV were calculated at each station and the results were compared with the results obtained with the GEV
Benzer Tezler
- The impact of climate change on future extreme precipitation in Turkey
Türkiye'de iklim değişikliğinin gelecek ekstrem yağışlara etkisi
DERYA ALBAYRAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER LÜTFİ ŞEN
- Türkiye'deki standart süreli yağışlar için şiddet-süre-tekerrür periyodu ilişkisinin uygun olasılık dağılım fonksiyonunun belirlenmesi ve formülüze edilmesi
Determination of the appropriate probability distribution function and formula of the relationship between the period of intensity-rainfall duration-return period for standard rainfall in Turkey
KEMAL YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İnşaat MühendisliğiErciyes Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE ÇITAKOĞLU
- Doğu Karadeniz bölgesinde yağış şiddeti–süre–tekerrür analizinin L-momentleri ve yapay sinir ağları ile yapılması
Analysis of rainfall intensity-duration-return period data in the Eastern Black Sea region by using L-moments and artificial neural networks
FARHAD GHIAEI MOGHADDAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
İnşaat MühendisliğiKaradeniz Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER YÜKSEK
- Doğu Karadeniz bölgesi (Rize, Trabzon, Giresun) heyelan-yağış ilişkisinin incelenmesi ve minimum eşik değerlerinin belirlenmesi
Investigating of the relationship between landslide and precipitation and the assessment of minimum threshold values for eastern Black Sea region (Rize, Trabzon, Giresun)
HAKKI BALTACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Meteorolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KARACA
- 24 Ağustos 2015 tarihinde Hopa'da ani taşkına neden olan aşırı yağış hadisesinin meteorolojik analizi ve bulut dinamik yapılarının incelenmesi
Investigation of the dynamic cloud structures and meteorological analysis of heavy rain event that caused flash flood in Hopa on August 24, 2015
ONUR DURMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Meteorolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMeteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN ŞEN