18. yüzyıldan günümüze Kütahya Cami askı toplarının araştırılması, kataloglanması ve örnek üretimler
Research, cataloging and sample production of Kütahya Mosque hanger balls from the 18th century to the present
- Tez No: 744004
- Danışmanlar: DOÇ. VEDAT KACAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Güzel Sanatlar, Sanat Tarihi, Crafts, Fine Arts, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Dünya sanat tarihi içinde önemli bir yeri olan Türk çini ve seramik sanatının geçmişi 8. ve 9. yüzyıllara, Uygurlara kadar uzanmaktadır. Ama asıl köklü değişim Büyük Selçuklularla başlayıp Anadolu Selçuklularıyla devam etmiştir. Anadolu Selçukluları, Büyük Selçuklulardan kalan bu mirası, Anadolu'nun kültürel geçmişiyle birleştirerek başarılı bir sentez oluşturmuşlardır. Osmanlı İmparatorluğu'nda İznik'ten sonra en önemli seramik üretim merkezi olan Kütahya'da Frig, Helenistik, Roma ve Bizans dönemlerinde de bu sanatın var olduğunu biliyoruz. Osmanlı çini sanatı açısından baktığımızda 17. ve 18. Yüzyıllarda en başarılı örneklerin ortaya çıktığı Kütahya'da sonraki dönemlerde üretim çeşitliliğinin azalması ve kalitenin düşmesiyle bir gerileme olmuş ancak 19. Yüzyıl sonlarında üretim yeniden canlanmış ve günümüze kadar aralıksız devam etmiştir. Halk sanatı olarak tanımlayabileceğimiz Kütahya çini sanatı çeşitliliği ve sürekliliği ile Osmanlı seramik sanatının her zaman önemli bir parçası olmuştur. 16. yüzyılda başlayan ve 18.yüzyılda doruk noktasına ulaşan çini sanatındaki bu başarı Avrupalıların da dikkatini çekmiştir. Osmanlı topraklarını ziyaret eden Batılı zenginler, tüccarlar ve elçiler arasında Osmanlı seramikleri değerli birer koleksiyon parçasına dönüşmüştür. Yapılan çeşitli araştırmalar ışığında İznik ve Kütahya çinilerinin, Asya, Avrupa, Balkanlar, Ortadoğu ve Mezopotamya bölgelerine kadar ulaştığı tespit edilmiştir. Kütahya çini sanatı hakkında yazılı kaynaklarda birçok bilgiye rastlanmaktadır. Ancak cami kültürünün önemli bir parçası olan kandiller ve askı topları ile ilgili çok az bilgi ve araştırma bulunmaktadır. Askı topları genellikle cami kandillerinin yan unsuru olarak ele alınmıştır. Ancak dikkatle bakıldığında bu araştırmaların yeterli olmadığı görülmektedir. Bu çalışmada Kütahya çini sanatının genel bir değerlendirmesi yapılmıştır. Ve 18. Yüzyıl'da üretilen cami askı toplarının dünya müzelerinde yer alan örnekleri, gün yüzüne çıkmamış ve zaman zaman müzayedelerde satışa çıkan örnekleri hakkında detaylı bir araştırma yapılmıştır. Örnekler desen ve üretim özellikleri açısından da incelenerek bir kataloglama çalışması gerçekleştirilmiştir. Ayrıca 18.yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu'nun o yıllardaki sosyo-ekonomik durumu ve Avrupa ülkeleri ile ilişkilerine değinilerek koleksiyon ürünlerinin hangi yollar ile bu ülkelere dağıldığı üzerinde durulmuştur.
Özet (Çeviri)
The history of Turkish tile and ceramic art, which has an important place in world art history, dates back to the 8th and 9th centuries to the Uyghurs. But the real radical change started with the Great Seljuks and continued with the Anatolian Seljuks. Anatolian Seljuks created a successful synthesis by combining this legacy from the Great Seljuks with the cultural past of Anatolia. We know that this art also existed in the Phrygian, Hellenistic, Roman and Byzantine periods in Kütahya, which was the most important ceramic production center in the Ottoman Empire after Iznik. In terms of Ottoman tile art, in Kütahya, where the most successful examples emerged in the 17th and 18th centuries, there was a regression due to the decrease in production diversity and decrease in quality in the following periods, but production revived at the end of the 19th century and continued uninterruptedly until today. Kütahya tile art, which can be defined as folk art, has always been an important part of Ottoman ceramic art with its diversity and continuity. This success in the art of tiles, which started in the 16th century and reached its peak in the 18th century, also attracted the attention of Europeans. Among the wealthy Westerners, merchants and ambassadors who visited the Ottoman lands, Ottoman ceramics became a valuable collection piece. In the light of various researches, it has been determined that Iznik and Kütahya tiles have reached Asia, Europe, the Balkans, the Middle East and Mesopotamia regions. There is a lot of information about Kütahya tile art in the lıterature. However, there is very little information and research on hanger balls, which are an inseparable architectural element of mosque culture. Hanger balls were generally accepted as an accessory and studied as part of mosque oil lamps. However, when examined carefully, it is seen that these studies are not enough. In this study, a general evaluation of Kütahya tile art was made. A detailed research has been made on the unearthed 18th century mosque hanger ball samples, which are in world museums and from time to time in auctions. A cataloging study was carried out by examining the samples in terms of pattern and production features. In addition, the socio-economic situation of the 18th century Ottoman Empire in those years and its relations with European countries were mentioned, and the ways in which the collection products were distributed to these countries were emphasized.
Benzer Tezler
- Tokat-Reşadiye bölgesi bentonitinin duvar karosu bünyelerinde kullanılabilirliğinin araştırılması
Investigations of the applicability of Tokat-Reşadiye region bentonites in wall tile bodies
BÜŞRA ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECİP ÜNLÜ
- 18. ve 19. yy. Kütahya çiniciliğinde insan ve hayvan figürlü evaniler
Human and animal figures evans in the 18th and 19th century Kütahya tiles
EMSELE BAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
El SanatlarıSakarya ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. M. HÜLYA DOĞRU
- 18. yüzyıl Kütahya çinilerinden yola çıkarak günümüze yönelik fonksiyonel tasarımlar
Nowaday's functional designs based on 18th century Kütahya tiles
ONUR BİLGİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. VEDAT KACAR
- Endüstriyel değişim sürecinin insan kaynakları yönetimi uygulamalarına etkisi üzerine nitel bir çalışma
A qualitative research on the impact of industrial change process on human resource management practice
GÖKSEL ŞENTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İşletmeKütahya Dumlupınar ÜniversitesiUluslararası Ticaret Ve Finansman Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HARUN BÜBER
- Mevleviliğin Türk plastik sanatlarına etkileri
Mevlevi's influence on Turkish plastic arts
HAMİT ARBAŞ