Horasan'dan Nevşehir'e yazılı ve sözlü kaynaklara göre horasan erenleri
From Horasan to Nevşehir horasan eren according to written and oral sources
- Tez No: 744161
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İLGAR BAHARLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Tarih, Sociology, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
- Enstitü: Hacı Bektaş Veli Araştırma ve Uygulama Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Alevi Bektaşi Kültürü Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 151
Özet
Türkler, çeşitli sebeplerden ötürü Türkistan'dan göç etmeye başladıklarında dünyanın farklı yerleşim yerlerine göç etmişlerdir. Tarihi süreçte yerleştikleri yerlerde devletler kurmayı başarmış olan Türkler, yerleştikleri yerlerde kendi medeniyetlerini inşa ederken diğer medeniyetlere de tesir etmeyi başarmışlardır. Anadolu Selçuklu Devleti zamanında özellikle de 1071 Malazgirt zaferini takip eden süreçte Oğuzlar Anadolu'ya büyük göçler halinde gelmişlerdir. Bu göç dalgası doğudan batıya doğru olmuştur. Oğuz Türkmenleri, Anadolu'ya çadırlarıyla, sürüleriyle bir daha dönmemek üzere gelmişlerdir. Önce Anadolu Selçukluları daha sonra da Osmanlılar Devleti; Anadolu'ya yeni gelen bu Oğuz boylarını yeni fetih edilen bölgelere yerleştirerek bu bölgelerin Türkleşmesini ve İslamlaşmasını sağlamış oldular. Bu yerlerden biri de Kapadokya bölgesidir. Kapadokya bölgesi olarak adlandırılan yer Aksaray, Niğde, Nevşehir ve Kayseri çevresidir. Konumuzu teşkil eden yerleşim birimlerinden Nevşehir, yukarıda belirtilen yerleşim birimleri gibi Selçuklular Döneminde Oğuz boylarının yerleşim alanları haline gelmiştir. Anadolu Selçuklu Devletinin hâkim olduğu coğrafi sınırlar üzerinde Anadolu Selçuklularının, tarih, kültür ve medeniyetinin izlerini görmek mümkündür. Bu izlerden biri de Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasında etkili roller üstlenen gaziler ve derviş zümreleridir. Bunlar, özellikle XI-XIII. yüzyıllarda Anadolu'ya gelerek İslamiyet'in yayılmasına öncülük etmişlerdir. Genel kanaate göre Ahmet Yesevî dergâhında yetişen bu derviş zümreleri, Türk Sûfîlik geleneğini Anadolu'ya taşıyarak, Anadolu'da Türk halk İslam'ının temellerini atmışlardır. Bu derviş zümreleri Anadolu'nun farklı bölgelerine yerleşmişler ve bölge halklarının gerek ahlaki gerekse dini eğitiminde rol oynamışlardır. Bölge insanları arasında daha ziyade menkıbevi ve kerametleri ile tanınan bu şahsiyetler İslamiyet'in mistik boyutunu temsil etmişler ve halk arasında önemli bir yer edinmişlerdir. Yesevîlik'ten farklı olarak da Anadolu coğrafyasını etkileyen derviş topluluklarının yine Türkistan temelli Haydarî, Vefaî, Kalenderî, Rıfâî ve Yesevî gibi tasavvuf ekollerini benimsedikleri görülmektedir. Yazılı ve halk arasında menkıbevi bir şekilde hayatları ve kerametleri anlatılan Horasan Erenlerine Nevşehir Bölgesinde de rastlamaktayız. Sayıları oldukça fazla olan bu Horasan Erenleri, Nevşehir'in Türk-İslam kültürü ile tanışmasında önemli bir yere sahiptirler. Çalışmamızda Nevşehir Bölgesinde varlığını tespit ettiğimiz bu erenlerin hayatları ve menkıbevi kişilikleri gün yüzüne çıkarmaya çalışacaktır.
Özet (Çeviri)
The Turks (Turkish People) migrated to different settlements of the world when they had begun to migrate from Turkestan due to various reasons. During historical progress, the Turks, who succeeded in establishing states in places where they settled, also accomplished affecting other civilizations while they were building their own civilizations in places where they settled. During the period of Anatolian Seljuk State, particularly the progress following Manzikert Victory 1071, the Oghuzs came to Anatolia in large migrations. This migration wave was from the East to the West. Oghuz-Turkmens came to Anatolia with their tents and flocks/herds for good (not darken the door of) again. First Anatolian Seljuks, then Ottoman State provided/made these regions for turkization and islamization by settling Oghuz tribes, who had newly come to Anatolia, into regions which had been newly conquered. One of these places is Cappadocia region. The place called as Cappadocia region is environment (vicinity) of Aksaray, Niğde, Nevşehir and Kayseri. Being one of settlement units constituting our subject, Nevşehir became settlements of Oghuz tribes during the Seljuks, as is settlement units above mentioned. It is possible to see traces of history, culture and civilization of Anatolian Seljuks on geographical borders where Anatolian Seljuk State dominated. One of these traces is Ghazis (Islamic/Muslim Warriors) and dervish coteries (groups) that played effective roles in turkificating and islamicising Anatolia. By coming to Anatolia, Those pioneered the spread of islamism in XI-XIIIth centuries, in particular. These dervish cotaries (groups), who grew up/raised in lodge of Khoja Ahmed Yasawi according to general opinion, laid the foundations of Turkish folk Islam in Anatolia by carrying Turkish sufistic (sufism) tradition to Anatolia. These dervish cotaries settled in different regions of Anatolia and played a role in both moral and religious educations of region folks. Rather, known for their menkıbes (singular form is menkıbe: story or tale that tells lives and extraordinary behaviours of religious or historical persons) and miracles among region people, these characters represented mystic dimension of Islamism and gained an important place among the folk. It is seen that dervish communities which affected Anatolian geography, differently from Yasawiyya, adopted again such Turkestan-based sufistic-ecoles (schools) as Haydari, Vefai, Qalandari, Rıfai and Yasawi etc. We confront Khorasan saints whose lives and miracles are told/narrated in written and legendary form among folk, in Nevşehir Region, as well. These khorasan Saints whose amount is quite a lot have an important place for Nevşehir meeting with Turkish-Islamic culture. In our study, we will try to reveal these saints' lives and legendary personalities, whom we determined their presence in Nevşehir region.
Benzer Tezler
- Abbâsî Halifeliği ile Irak Selçukluları Devleti arasındaki iktidar mücadelesi
The power struggle between The Abbasid Caliphate and The Seljuks of Iraq
MUSTAFA ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİLAY AĞIRNASLI
- Horasan'dan Anadolu'ya Oğuz Türklerinin giyim kuşamı
Başlık çevirisi yok
MİNARA GULIYEVA
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2020
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiTekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEMAL MEYDAN
- Balkanlar'dan Anadolu'ya göç ve sosyal değişme: Yeniköy örneği
Migration from balkans to Anatolia and social change: The case of Yeniköy
HAZAL ÖZYÜREK YAĞLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
SosyolojiHacettepe ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAHİT GELEKÇİ
- 15. yüzyıl Bektaşi nefeslerinde ve menakıbnamelerinde tarihi olaylar
The Historical events which are written in Bektashi hymns and epic documents in 15. century
CEMİL TURGUT