Arap edebiyatında peygambere (SAV) salavat metinleri yapı ve unsurlar
نصوص الصلاة على النبي صلى الله عليه وسلم في الأدب العربيالبنية والعناصر
- Tez No: 745169
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ABDULHADİ TİMURTAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Religion, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Arapça
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 344
Özet
Yazarlar ve müellifler zaman içerisinde çeşitli nesir sanatlarında yazı ve müelliflerle ilgilenmişler ve onlara yüksek bir değer vermişler ancak Resûl-i Ekrem'e salavat getirme sanatı nazardan payını almamış. Onu edebi bir sanat olarak görmeyen, ancak tamamen sofi bir sanat olarak gören. Buradan hareketle,“ Arap edebiyatında peygambere (Allah'ın salat ve selamı onun üzerine olsun) Salavat metinleri, Yapı ve Unsurlar”etiketli bu araştırmanın aklıma geldi. Buna göre, bu çalışmada araştırmacının tezini bir giriş, bir önsöz, üç bölüme ayırması ve bir sonuçla sonuçlandırması, ardından sonuç ve önerilerde bulunması gerekiyordu. Giriş bölümünde araştırmacı, çalışma sırasında karşılaştığı sorunları sunarak araştırmanın önemine değinmiş ve izlediği yönteme işaret ederek daha önceki çalışmalara değinmiş ve ardından kendi alanındaki kıtlığına dikkat çekmiştir. Bundan sonra edebiyatın söz varlığını tanımlamak ve terimin çağrışım açısından gelişimine kısaca değinmek için giriş kısmına geçmiş ve kavramının Bedevi döneminden sivil ve uygarlık dönemine geçişini sunmuştur. Günümüzde aklımıza gelen anlamı alıncaya kadar birbirine yakın çeşitli anlamlara sahiptir. Ardından, bu sanatta yazının başlangıcı ve tarih boyunca bildiği gelişimi, salavatı lügatte ve ıstılahta tanımladığı birinci bölüme geçilmiştir. Daha sonra salavat tabirinden bahseden yüce ayetleri takip ederek Kur'an-ı Kerim'deki salavatın manalarını ele almıştır. Daha sonra Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem'e salavat etmekle elde edilen meyve ve faydaları ele almış, daha sonra bu hususları salavatların tarihi bir özetinden bahsederek noktalamış ve birkaç sonuca ulaştı. Birinci bölüm iki ana bölüme ayrılmıştır: Birincisi, Allah'ın Peygamber'den salat ve selamı üzerine olsun rivayet edilen metinlerle, hadis kitaplarında salavatlar, edebiyat kitaplarda salavatlar Evrad ve Ehzab kitaplarında salavatlar, olmak üzere üç bölüme ayrılmıştır. Ve salavat formüllerini bu kitaplarının derinliklerinden çıkarmaya çalıştı. İkinci bölüme gelince, böylece kendisine inşa edilen unvanını aldı ve Menşuat salavatlara ele aldı. Sahipleri tarafından evliyalardan, ibadet edenlerden, züht ve tasavvuf ehlinin, bunlar, dua kitaplarında oluşturdukları dua metinleri ve formülleridir. Sonra edebiyat kitaplarına yöneldi ve onlarda duaların şekillerini de araştırdı. Bundan sonra, Peygamber'in Allah'ın salât ve selâmı üzerine olsun salavat ile ilgili Ehzab ve Evrad müstakil kitaplarında namazın formüllerini araştırdı. İslam literatüründe Peygambere salavatın yeri ve tasavvuf literatüründe salavatın yeri başlıklı üçüncü ve dördüncü bölümlerde, bu iki tür literatürde Resûl-i Ekrem'e salavatın statüsünü ve nasıl yapıldığını ele almıştır. Büyük bir değeri vardır, öyle ki mutasavvıflar literatürlerinde zikir, dua, münacat, metih ve yakarışlar konularına veve mahiyetinden ve sınırlarından bahsettikten sonra, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem'e yapılan salavatların İslam edebiyatında geniş bir yer işgal ettiğini ve büyük bir öneme sahip olduğunu açıklamıştır. Araştırmacının, Resûlullah'a sallallahü aleyhi ve sellem duyduğu derin sevgiyi ifade etmek için derinliklerinden tutuşturduğu iman duygularıyla yüklüdür. İkinci bölüme gelince, araştırmacı salavat formüllerinin teknik yapısını ele aldı ve onu üç bölüme ayırdı: giriş, sunum ve sonuç. İçinde salavat getirenin salavat formülüne nasıl başladığını ve nasıl sunduğunu, ardından sunuma nasıl geçtiğini ve dua formülünü nasıl genişlettiğini, ardından bu formülü nasıl sonuçlandırdığını ve içinde ne kullandığını açıklamış ve örnekler sunmuştur. Bu nesir sanatının ne kadar farklı olduğu araştırmacıya netlik kazansın diye, okuyucuda pek çok izlenim ve duygu uyandırıyor ve üslubunda ne kadar doğru, dokumasında dokunmuştur ve okuyucunun hayrete düşüren tasvir temsiller içerir. Oradan araştırmacı, bu tür sanatların edebiyat kitaplarında yerini alması gerektiği sonucuna varmıştır. Üçüncü bölümde ise araştırmacı edebi unsurları salavatlar şeklinde ele almış ve salavat getiren, üzerine salavat getirilen, onunla salavat getirilen yüce Allah'ın zatı ve onun gibi şahsiyetler, yer, zaman ve olay olmak üzere dört bölüme ayırmıştır. Bu şahsiyetler ve özellikleri hakkında konuştuktan sonra, salavat getirenin salavatlarında işaret ettiği yer ve zamana değinerek bazı formülleri onların ışığında tahlil etmiştir. Sonuç kısmında ise araştırmacı, en önemlisi edebiyatçıların özellikle salavatlara ilgi göstermemesi ve salavatların tabi kılınmasının ihmali ile ilgili ortaya çıkan sorunun cevabı olan bir dizi sonuç ve öneride bulunmuştur. Hitabet, risale ve diğerleri gibi diğer nesir sanatlarıyla ilgilendikleri bir dönemde kitaplarında bunlara kapsamlı bir şekilde atıfta bulunulmaması ve güzel sözler, bol ifadeler ve zarif kelimeler içeren bu uzun ömürlü ve harika metinlerin üslubu, tasavvuf kitaplarının yanı sıra edebi çalışmalarda da yer almayı hak etmiştir. Çalışma ayrıca, salavat formüllerinin, anlama olduğu kadar söze de önem veren ve üslubun yaratıcılığıyla ilgilenen güzel bir edebi sanat olduğu sonucuna varmıştır. Çünkü bu formüllerin okuyucusu, belagatteki o yüceliğe, dil kabiliyetindeki aşkınlığa, formüllerin üslubundaki zenginliklere dokunmaktan geri durmaz ve bunlar, bu edebi rengin belagat, beyan ve fesahatinin göstergeleridir. Yazarların salavat formüllerine edebiyatta yer vermemesinin sebepleri arasında metinlerindeki muğlaklık dalgasının akışı, sembolizm dalgası üzerindeki etkisi ve pek çok okuyucu için anlaşılmaz oluşu da onu bu konudan alıkoymuştur. İşte anlama konusundaki yetersizliği, edebiyat alanına girmesini engelledi.
Özet (Çeviri)
Writers and authors were interested in writing and authors in various prose arts over time and gave them a high value, but the art of bringing salawat to the Messenger of God did not take its share from the evil eye. Who does not see it as a literary art, but as a purely pious art. From this point of view, I came to mind of this research labeled“ Salavat texts, Structure and Elements in Arabic literature on the Prophet (may Allah's peace and blessings be upon him)”. Accordingly, in this study, the researcher had to divide his thesis into an introduction, a preface, three parts and conclude with a conclusion, and then make conclusions and recommendations. In the introduction, the researcher emphasized the importance of the research by presenting the problems he encountered during the study, referred to previous studies by pointing to the method he followed, and then drew attention to the scarcity of his field. After that, he went to the introductory part to define the vocabulary of literature and briefly touch on the development of the term in terms of connotation and presented the transition of the concept from the Bedouin period to the civil and civilization period. It has various meanings that are close to each other until we get the meaning that comes to our mind today. Then, the beginning of the writing in this art and its development known throughout history, the first chapter, which defines the salavat in the dictionary and the term, was passed. Afterwards, he discussed the meanings of salawat in the Qur'an by following the sublime verses that mention the term salawat. Afterwards, he discussed the fruits and benefits obtained by saluting the Messenger of Allah (pbuh) and then concluded these issues by talking about a historical summary of the salawat and reached a few conclusions. The first part is divided into two main parts: First, it is divided into three parts: the texts narrated from Allah's Prophet on the blessings and greetings, the salawat in the hadith books, the salawat in the literature books and the salawat in the Evrad and Ahzab books.And he tried to extract the salawat formulas from the depths of these books. As for the second part, he thus took the title built upon him and dealt with Menşuat salawat. These are the prayer texts and formulas created by their owners, among the saints, worshipers, ascetics and mystics, in their prayer books.Then he turned to literature books and also researched the forms of prayers in them. After that, Ehzab and Evrad searched for the formulas of prayer in the Prophet's separate books on salawat, may Allah's peace and blessings be upon him. In the third and fourth chapters titled“The place of salawat on the Prophet in Islamic literature and the place of salawat in Sufi literature”, the status of salawat on the Messenger of Allah and how it was done in these two types of literature are discussed. It has a great value, so much so that in their literature, mystics give a lot of weight to the subjects of dhikr, prayer, supplication, praise and supplications, and prayer. Islamic literature, after the researcher defined this type of literature and talked about its nature and limits, he explained that the salawat on the Messenger of Allah (pbuh) occupied a large place in Islamic literature and had a great importance. It is loaded with the feelings of faith that the researcher kindled from the depths to express the deep love he felt for the Messenger of Allah, peace and blessings be upon him. As for the second part, the researcher considered the technical structure of the salawat formulas and divided it into three parts: introduction, presentation and conclusion. In it, he explained how the person who brought salawat started the salawat formula and presented it, then how he passed on to the presentation and how he expanded the prayer formula, then how he concluded this formula and what he used in it, and gave examples. In order to make it clear to the researcher how different this prose art is, it evokes many impressions and emotions in the reader, and how true it is in its style, it is woven in its weaving and contains depictions that amaze the reader. From there, the researcher concluded that this type of arts should have its place in literature books. In the third part, the researcher dealt with the literary elements in the form of salawat and divided them into four parts as the person who brings salawat, the person who sends salawat on him, and the personalities like him, place, time and event. After talking about these personalities and their characteristics, he referred to the place and time indicated by the one who sent salawat, and analyzed some formulas in their light. In the conclusion part, the researcher has made a series of conclusions and suggestions, the most important of which is the answer to the question that arises about the fact that the literati do not particularly show interest in salawat and the neglect of the subordination of salawat. At a time when they were interested in other prose arts such as rhetoric, treatise, and others, they extensively covered them in their books.
Benzer Tezler
- Molla Abdurrahman Veledi'nin hayatı, sanatı ve Mevlida Fağri Alem Muhammed (sa) eserinin incelenmesi ve diğer Kürtçe mevlidler arasındaki yerinin incelenmesi
(Jiyan u Hunera Molla Abdurrahman Weledi u Lekolina berhama Mevluda Faxri Aleme Muhammed (sa) u mukayesya vi mewludi din nava mevlude Kurmanci de çı ye)
MEHMET ŞENTÜRK
Yüksek Lisans
Kürtçe
2021
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMuş Alparslan ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TURAN GÜLER
- Hz. Ali'nin ilmi şahsiyeti
Hz. Ali?s entellectual personality
ABDULKERİM ÖNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
DinFırat Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADEM TUTAR
- El-Vâkıa suresi bağlamında Arap dilindeki merfûâtın incelenmesi,
Examination of the Arabic language in the context of surah El-Vâkia
FAHRİ TEPE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimHitit ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞAHABETTİN ERGÜVEN
- Arapça lügatlarda hadislerle istişhad
Quotation of prophetic refers in arabic dictionaries
HÜSEYİN AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL HAKKI ÜNAL