From contemplation to spectacle: Transformation of the way of seeing in the 19th century Ottoman culture
Tefekkürden temaşaya: 19. yüzyıl Osmanlı kültüründe görme biçiminin dönüşümü
- Tez No: 746913
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM ÖZKAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Güzel Sanatlar, Sanat Tarihi, Tarih, Fine Arts, Art History, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Özyeğin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Disiplinlerarası Sanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tasarım Teknoloji ve Toplum Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 287
Özet
Bu çalışmada, tefekkür [contemplation] ve temaşa [spectacle] kavramları arasında yapılan ayrım üzerinden, tefekküre dayalı ve temaşaya dayalı olmak üzere iki farklı görme biçimi önerilerek, on dokuzuncu yüzyılda yaşanan modernleşme sürecinde Osmanlının deneyimlediği zihniyet dönüşümü, görme biçimindeki dönüşüm üzerinden yorumlanır. Batılılaşma sürecinde, Osmanlı kültüründe egemen olan tefekküre dayalı görme biçimi aşamalı olarak temaşaya dayalı görme biçimine dönüşmüştür. Bu dönüşüm süreci, dinsel, metafizik, doğalcı ve izlenimci olmak üzere dört farklı aşamada incelenebilir. Her bir aşamanın kendine özgü bir karakteristik etrafında geliştiği bu dönüşüm sürecinde, usa, doğaya ve bireye yönelik bakış da değişmiştir. Buna göre dinsel aşama biçemleme eğilimi etrafında şekillenirken; metafizik aşamaya iki görme biçimi arasında yaşanan bir tür kararsızlık hâkimdir. Doğalcı aşama pitoresk tavır tarafından belirlenirken; izlenimci aşamaya izlenimci bakış egemendir. Osmanlıda tefekküre dayalı ve temaşaya dayalı görme biçimlerinin en görünür olduğu sanat biçimleri –sırasıyla– şiir ve tuval resmi olduğundan, bu dört aşama ve aşamalar arasındaki geçiş, farklı kuşaklara ait şair ve ressamların yapıtları üzerinden incelenmiştir. Bu çerçevede bu çalışma, iki farklı görme biçimi arasındaki dönüşüm üzerinden, Batılılaşma ve modernleşme süreçlerini takiben Osmanlının on dokuzuncu yüzyılda yaşadığı zihniyet dönüşümüne ilişkin farklı bir yorum getirmeyi amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
In this study, by suggesting two different ways of seeing as contemplative and spectatorial, which are based on the distinction made between the concepts of tefekkür (contemplation) and temaşa (spectacle), the transformation of worldview experienced by the Ottomans in the modernization process taking place in the 19th century is interpreted through the transformation of the way of seeing in the Ottoman culture. In the process of Westernization, the way of seeing based on contemplation – which was prevailing in Ottoman culture– gradually turned into the way of seeing based on spectacle. This transformation process can be examined in four different stages: religious, metaphysical, naturalist and impressionist. In this transformation process, in which each stage develops around a unique characteristic, the view towards reason, nature and the individual has also changed. Accordingly, while the religious stage is shaped around the stylization tendency; the metaphysical stage is dominated by a kind of indecision between two ways of seeing. While the naturalist stage is determined by the picturesque attitude; impressionist gaze dominates the impressionist stage. Since the art forms in which contemplative and spectatorial way of seeing were most visible in the Ottoman Empire were poetry and canvas painting respectively, these four stages and transition between them have been examined on literary and visual planes, through the works of poets and painters from successive generations. In this context, through the transformation between two different ways of seeing, this study aims to suggest a different interpretation concerning the change in the Ottoman worldview as a result of Westernization and modernization processes in the 19th century.
Benzer Tezler
- Çağdaş fotoğrafın çevre bilinci yaratımında rolü ve etkisi
The impact and role of contemporary photography in raising environmental consciousness
AYŞEGÜL KAYCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sahne ve Görüntü SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiFotoğraf Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN BİRİNCİ
- Istanbul walkabouts: A critical walking research of Northern Istanbul
İstanbul seferleri: Kuzey İstanbul'un eleştirel yürüme araştırması
NAZLI TÜMERDEM MEDARİC
Doktora
İngilizce
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARZU ERDEM
PROF. DR. SİBEL BOZDOĞAN
- Contemplation and action on leaving homeland: A mixed-methods study among physicians from Turkey
Vatanı terk etme düşüncesi ve eylemi: Türkiye'den hekimler arasında bir karma yöntem çalışması
ELİF DEMİRTAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Halk SağlığıKoç ÜniversitesiKüresel Sağlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKER KAYI
- Hazret-i Ali cenkleri üzerine bir tetkik
A research on Hazret-i Ali battles
EDA BÜLBÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Halk Bilimi (Folklor)Cumhuriyet ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. DOĞAN KAYA
- An intervention to increase electricity savings in the context of energy consumption: Implementation intention and transtheoretical model
Energy tüketimi bağlamında elektrik tüketimini azaltmaya yönelik bir müdahale: Niyet aşılama ve transteoretik değişim modeli
DENİZ BELOVACIKLI
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
PsikolojiBaşkent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURCU TEKEŞ TOLUNGÜÇ