Türler arası melezleme ile geliştirilmiş bazı makarnalık buğday hatlarının demir ve çinko içerikleri bakımından genotip x çevre interaksiyonlarının belirlenmesi
Determining the genotype x environment interactions for iron and zinc content of some durum wheat cultivars developed by interspecific hybridization
- Tez No: 748661
- Danışmanlar: PROF. DR. SAİME İKİNCİKARAKAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Bu çalışma, 24 makarnalık buğday genotipi ile 2019-2020 ve 2020-2021 üretim yıllarında Ankara, Konya, Kırşehir ve Sivas lokasyonlarında, tesadüf blokları deneme desenin göre 4 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Çalışmamızın amacı, türler arası melezleme ile geliştirilen makarnalık buğday hatları ile bazı makarnalık buğday çeşitlerinin farklı ekolojik koşullarda verim ve verim öğeleri, kalite özellikleri ile demir ve çinko içeriklerinin belirlenmesinin yanında stabilite analizlerinin yapılarak, istenilen özellikler yönünden stabil genotiplerin belirlenmesidir. İncelenen özelliklerde en düşük ve en yüksek ortalama değerleri demir içeriğinde 34.06-45.63 mg/kg ve çinko içeriğinde 15.80-21.07 mg/kg, çıkış gün süresinde 23.38-24.53 gün, bitki boyunda 61.77-97.29 cm, başak uzunluğunda 5.53-7.68 cm, metrekarede başak sayısında 336.63-442.32 adet, başakta tane sayısında 26.30-36.67 adet, başakta tane ağırlığında 1.15-1.81 g, hasat indeksinde % 23.28-33.51, tane veriminde 164.43-268.25 kg/da, bin tane ağırlığında 30.0-37.0 g, hektolitre ağırlığında 71.4-77.1 kg/hl, protein oranında % 14.14-18.35, sertlik değerinde % 71.6-83.2, tane boyutunda 2.67-2.95 mm, rutubet miktarında % 9.87-10.28, camsı tane oranında % 93.3-98.0, irmik renk (b) değerinde 17.7-21.8, SDS sedimentasyon değerinde 10.1-59.0 ml ve beklemeli SDS sedimentasyon değerinde 12.1-53.1 ml olarak tespit edilmiştir. Ele alınan özelliklerden demir ve çinko içeriği, tane verimi, bin tane ağırlığı, camsı tane oranı, protein oranı ve irmik renk (b) değeri özellikleri için 5 farklı stabilite analizi yapılmıştır. Bu stabilite analizi sonuçlarında 5 özellik bakımında Eminbey, 4 özellik bakımından Vehbibey ile Hat-7, Hat-11 ve Hat-14 ön plana çıkmıştır. Çalışmada demir ve çinko içerikleri bakımından genotipler ve çevreler arasındaki farklar ile genotip ve çevre interaksiyonu istatistiki açıdan önemli bulunmuştur. Hem demir hem de çinko bakımından Hat-2, Hat-6 ve Hat-11'in yüksek içeriğe sahip olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study was carried out with 24 durum wheat genotypes during the 2019-2020 and 2020-2021 growing seasons in Ankara, Konya, Kırşehir, and Sivas locations under randomized blocks experimental design with 4 replications. The aim of this study is to determine the yield and yield components, quality characteristics, and iron and zinc contents of durum wheat lines that were developed by interspecific hybridization and some durum wheat varieties under different ecological conditions, and to determine stable genotypes in terms of desired characteristics by performing stability analysis. The lowest and highest average values for traits were; 34.06-45.63 mg/kg for iron content and 15.80-21.07 mg/kg for zinc content, 23.38-24.53 days for days to emergence, 61.77-97.29 cm for plant height, 5.53-7.68 cm for spike length, 336.63-442.32 per square meter for the number of spikes, 26.30-36.67 for the number of grains per spike, 1.15-1.81 g for grain weight per spike, 23.28-33.51% for harvest index, 164.43-268.25 kg/da for grain yield, 30.0-37.0 g for thousand-grain weight, 71.4 -77.1 kg/hl for hectoliter weight, 14.14-18.35% protein content, 71.6%-83.2% for hardness value, 2.67-2.95 mm for grain size, 9.87-10.28% for moisture content, 93.3-98.0% for vitreous grain rate, 17.7- 21.8, for semolina color (b), 12.1-53.1 ml for SDS sedimentation value and 10.1-59.0 ml for the modified SDS sedimentation value. Five stability analyses were conducted for iron and zinc content, grain yield, thousand-grain weight, vitreous grain ratio, protein content, and semolina color (b) value. Cultivar Eminbey was determined to be stable for 5 traits whereas Vehbibey and Hat-7, Hat-11, and Hat-14 were found to be stable for 4 traits. In the study, the differences between genotypes and environments in terms of iron and zinc contents, and the interaction of genotype and environment were found to be statistically significant. It has been determined that Hat-2, Hat-6 and Hat-11 have a high content in both iron and zinc.
Benzer Tezler
- Hibrit zoysia (Z. japonica X Z. pasifica) hatlarının çim performanslarının ve yeşil alanlara uygunluğunun belirlenmesi
Evaluation of hybrid zoysiagrass (Z. japonica X Z. pasifica) for their turfgrass performance and suitability for green spaces
DAMLA IRKÖRÜCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Peyzaj MimarlığıAkdeniz ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SONGÜL SEVER MUTLU
- Pamuk (Gossypıum L.) kromozom substitüsyon hatlarının mikrosatellit markırları kullanılarak belirlenmesi
Identification of cotton (Gossypium L.) chromosome substitution lines microsatellite markers
ADNAN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
BiyoteknolojiAkdeniz ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET KARACA
- Sert çekirdekli meyve türlerinde tür içi ve türler arası melezlemeyle yeni anaç ve çeşit adayı genotiplerin geliştirilmesi
Development of new rootstock and variety candidate genotypes by intra and interspecific hybridization in stone fruit species
MEHMET YAMAN
- Tohumdan yetişme bazı Lycium barbarum L. ve Lycium ruthenicum M. goji berry genotiplerinde melezleme yoluyla ümitvar yeni genotiplerin geliştirilmesi
Development of new hopeful genotypes through hybridization in some Lycium barbarum L. and Lycium ruthenicum M. goji berry genotypes growing from seeds
ERDAL SÖNMEZ
- Zoysia çimi hatlarında kendine uyuşmazlık ve tohum verimi oranlarının belirlenmesi
Assesment of selfing and seed yield ratio in zoysiagrass breeding lines
ZAHİDE DENİZ SUBAŞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatAkdeniz ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SONGÜL SEVER MUTLU