Geri Dön

Makâsıdu'l-Kur'an üzerine bir inceleme

A review on Makasidu'l-Qur'an

  1. Tez No: 749958
  2. Yazar: MEVLÜT ŞAHİN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ERDOĞAN PAZARBAŞI
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Makâsıd, Hikmet, Maslahat, Ma'nâ, Lafız, Maqāsid (Higher Objectives), Wisdom, Maṣlaḥah (Unrestricted Interest), Meaning, Word
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Erciyes Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 397

Özet

Kur'an'ın maksatlarını ifade eden Makâsıdu'l-Kur'an hakkında inceleme yapmak bu çalışmanın temel konusunu teşkil etmektedir. Bu çalışma Kur'an'ın Makâsıdu'ş-Şerî'a dışında da birtakım maksatlarının var olduğu ön kabulüne dayanmaktadır. Literatürde yapılan inceleme sonucunda makâsıd nazariyesine dair yapılan çalışmalarda makâsıdın teolojik, ontolojik ve epistemolojik temellerinin kapsamlı bir şekilde ele alınmadığı görülmüştür. Çoğu araştırmacının Makâsıdu'l-Kur'an'ı Makâsıdu'ş-Şerî'a'nın aynısı ya da bir parçası olarak gördüğü, bu sebeple Makâsıdu'l-Kur'an'ın metodolojik alt yapısının oluşmadığı, bu alt yapı eksikliğinin Makâsıdu'l-Kur'an'ın tasniflerine de yansıdığı anlaşılmıştır. Yine tefsir külliyatında makâsıdî tefsire dair dikkate değer bir yönelmenin olmadığı görülmüş ve bunun tefsir sahasında bir eksiklik olduğu düşünülmüştür. Bu hususları incelemek ve bunlara çözüm önerileri sunmak için bu konu çalışılmıştır. Bu tezde yoğun bir şekilde disiplinler arası çalışma yapılmış, tasvir, analiz ve sentez yöntemleri kullanılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde makâsıdın kavramsal analizi yapılmış, makâsıd nazariyesinin kavramsal ve kuramsal arka planına değinilmiştir. İkinci bölümde de Kur'an'ı anlamada temel ilkeler üzerinde durulmuş; hikmet, maslahat ve mefsedet kavramları bağlamında Kur'an ve makâsıd nazariyesi arasındaki ilişki ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise makâsıdı keşfetmede bilinmesinin gerekli olduğunu düşündüğümüz, beyân, burhân ve irfân bilgi sistemleriyle ilahi emir, Kur'an metninin beyânı ve tümevarım yöntemleri üzerinde durulmuş, klasik ve modern dönemlerde yapılan Makâsıdu'l-Kur'an tasniflerine değinilmiş ve konuya dair genel bir değerlendirmede bulunulmuştur. Çalışmanın neticesinde Kur'an'ın küllî ve âmm birtakım maksatlarının olduğu, Makâsıdu'l-Kur'an ile Makâsıdu'ş-Şerî'a'nın bire bir aynı olmadığı, aralarında kaynak ve muhteva açısından birtakım farklılıkların bulunduğu, Makâsıdu'l-Kur'an'ın küllî ve âmm maksatlarının insanlığın artan problemlerine çözüm olabileceği ve Makâsıdu'l-Kur'an'a dair yapılan çalışmaların daha başlangıç aşamasında olduğu tespitinde bulunulmuştur

Özet (Çeviri)

Examining the maqāsid al-Qur'ān, which expresses the aims of the Qur'ān, is the main topic of this study. This study is based on the premise that there are some purposes of the Qur'ān other than maqāsid of the sharī'ah. As a result of the review conducted in the literature, it has been revealed that the theological, ontological and epistemological foundations of maqāsid have not been covered in a comprehensive way in the studies on the maqāsid. Most researchers consider maqāsid al-Qur'ān as same as the maqāsid of the sharī'ah or as a part of it. Therefore it is thought that there is no methodological structure of maqāsid al-Qur'ān. Thus this fact is reflected in the classification of maqāsid al-Qur'ān. Also, it has been concluded that there is no remarkable orientation towards maqāsid method and approach in the tafsīr collections, and it has been considered as a deficiency in the field of tafsīr. So this work has been conducted in order to examine these issues and provide solutions to them. In this thesis, an intensive interdisciplinary study was carried out, methods of portrayal description, analysis and synthesis were used. In the first part of the study, conceptual analysis of maqāsid was made and the conceptual and theoretical background of maqāsid theory was mentioned. In the second part, the basic principles of understanding of the Qur'ān are emphasized; the relationship between the Qur'ān and the maqāsid theory is discussed in the context of the concepts of wisdom, maṣlaḥah and mafsadah. In the third section, the divine command, the declaration of the Qur'ān text and induction methods are examined along with the bayān, burhān and 'irfān information systems, in necessity of which we believe in order to discover the maqāsid. Over and above that, classifications of the maqāsid al-Qur'ān made in the classical and modern periods were mentioned and a general assessment of the subject was made. As a result of the study, it was determined that the Qur'ān has a number of universal and general objectives, that the maqāsid of Qur'ān vis-à-vis the maqāsid of sharī'ah are not the same terms, that there are some differences between them in terms of source and content, that the general higher objectives and intents of maqāsid of Qur'ān can be a solution to the growing problems of humanity, and that the studies on the maqāsid of Qur'ān are at preliminary level.

Benzer Tezler

  1. عمؼ السقاصج القخآنية أىسيتو وآثاره

    Makâsidü'l-Kur'an'ın önemi ve etkileri - Maqasid al-Qur'an (Objectives of the Qur'an): It's importance and impacts

    BILAL WAMEEDH AZWAR

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2020

    DinVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET SELİM AYDAY

  2. اعتبار المآل في القرآن الكريم سورة الأحزاب أنموذجًا

    Kur'an Kerim'de insan davranışınını sonuçları açısında değerlendirilmesi: Ahzab Sûresi örneği

    AISHA ABDUL AZIM

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2023

    Dinİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA TEMİMİ

  3. Burhanüddin Ebu'l-Hasen Ibrahim B. Ömer El-Bikâî'nin Mesâidü'n-Nazar li'l-işrâfi Ala Mekâsidu's-Suver adlı eseri ve tefsir ilmindeki yeri

    Burhanüddin Ebu'l-Hasen Ibrahim B. Ömer El-Bikâî'nin Mesâidü'n-Nazar li'l-işrâfi Ala Mekâsidu's-Suver and its place in the tafsir science

    YUSUF TURAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinErciyes Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞAHİN GÜVEN

  4. Kur'ân'ın temel amaçları açısından Nûr ve Furkan suresi

    Nurs and Furkan duration in terms of the main goals of the Qur'an

    ABDULRAHMAN HASAN

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2019

    DinSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖMER FARUK YAVUZ

  5. Kur'an tefsirinde yöntem arayışları

    The different methods of the commenting on the Koran

    ZAFER KOÇ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    DinAnkara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. MEHMET PAÇACI