Meslek lisesi öğrencilerinin alan/meslek ve ortak/kültür derslerine yönelik dirençlerini etkileyen faktörlerin incelenmesi
Analysis of the factors affecting vocational high school students' resistance to field/vocational and common/cultural courses
- Tez No: 753306
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLAY EKİCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 360
Özet
Bu araştırmada, meslek liselerinde öğrenim gören öğrencilerin alan/meslek ve ortak/kültür derslerine yönelik dirençlerinin ve dirençlerini etkileyen faktörlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Ankara İli, merkez ilçelerindeki Mesleki ve Teknik Anadolu Liselerinde öğrenim gören toplam 1021 öğrenci ve 16 öğretmen ile karma araştırma modeli çeşitlerinden açıklayıcı desende yürütülmüştür. Araştırma, ölçek geliştirme süreciyle başlamaktadır. Ölçeklerden ilki“Meslek Lisesi Öğrencilerinin Alan/Meslek Derslerine Yönelik Direnç Ölçeği (MLÖDÖ-AD)”;“Özerklik İddiası”,“Bahane Bulma”ve“Kaçınma”olarak isimlendirilen 3 faktör ve toplam 50 maddeden oluşmaktadır. İkinci ölçek“Meslek Lisesi Öğrencilerinin Ortak/Kültür Derslerine Yönelik Direnç Ölçeği (MLÖDÖ-OD)”ise“Özerklik İddiası”,“Bahane Bulma”ve“Kaçınma”olarak isimlendirilen 3 faktör ve toplam 42 maddeden oluşmaktadır. Araştırmanın nitel boyutunda, araştırmaya katılan okullar arasından alan/meslek ve ortak/kültür derslerine direncin en yüksek ve en düşük tespit edildiği iki okuldan toplam 14 öğrenci ve 16 öğretmen ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Veriler içerik analizi ile değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, öğrencilerin hem alan/meslek hem ortak/kültür derslerinde daha çok kaçınma şeklinde direnç gösterdikleri, direnç düzeyleri arasında erkeklerin lehine anlamlı bir fark olduğu ve not ortalaması düştükçe, öğrencilerin alan/meslek derslerine yönelik kaçınma şeklindeki dirençlerinin arttığı saptanmıştır. Araştırma sonuçları, meslek lisesi öğrencilerinin ortak/kültür derslerine yönelik direnç düzeylerinin, alan/meslek derslerine yönelik direnç düzeylerinden daha yüksek olduğunu göstermektedir. Araştırmanın nitel sonuçlarına göre, meslek lisesi öğrencilerinin okul ve çevresinin güvenliğine yönelik algıları, alan/meslek ve ortak/kültür derslerine yönelik dirençlerini etkilemektedir. Okullarından geleceğe dönük daha fazla beklenti içinde olan öğrencilerin derslere yönelik dirençlerinin daha az, okuldan beklentisi olmayan ya da çok düşük beklenti düzeyine sahip öğrencilerin ise daha fazla dirençli oldukları da ulaşılan sonuçlar arasındadır. Ayrıca okulda başarılı öğrencilerin bulunmasının öğrencileri motive ederek direnci azaltmaya katkı sağladığı, daha iyi bir seçeneği olmadığı için bulundukları meslek lisesine devam eden öğrencilerin her iki okulda da yarıdan fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ortak/kültür ders içerikleri, direnci en yüksek bulunan okuldaki öğrencilerin tamamına yakını tarafından“gereksiz”görülmekte, ilgi çekici bulunmamakta ve meslek lisesine uygun görülmemektedir. Ortak/kültür derslerine en yüksek dirençli bulunan öğrenciler, bu derslerde sınıf geçmelerine yetecek olan asgari başarıyı kendileri için yeterli görmektedirler. Çoğunlukla uygulamalı yürütülen alan/meslek derslerinin öğrenciler arasında etkileşim ve iş birliği fırsatı sağlayarak direnci azaltmaya katkıda bulunduğu; ortak/kültür derslerinin ise sıkıcı geçtiği ve öğrencilerin öğretmenlerden düzeylerini gözeten bir anlatım bekledikleri sonucuna ulaşılmıştır. Alan/meslek dersi öğretmenlerine duyulan sevgi ve saygı, atölyedeki öğrenci sayısının az olması, uygulamalı eğitim ve alan/meslek derslerinin öğrenciler tarafından daha fazla önemsenmesinin öğrenci direncini azaltmaya katkıda bulunduğu, görülmüştür. Öğrenciler, alan/meslek dersi öğretmenlerini“disiplinli”fakat aynı zamanda“arkadaşça ya da yakın ve ilgili”olarak; ortak/kültür dersi öğretmenlerini“mesafeli ve soğuk ya da disiplinli ve soğuk”olarak tanımlanmaktadırlar. Her iki okuldaki öğrenciler arasında, ortak/kültür derslerinin meslek lisesine uygun olmadığı inancı nedeni ile verilen ödevlerin de gereksiz olduğunu düşünen öğrenciler bulunmaktadır. Meslek lisesi öğrencilerinin alan/meslek ve ortak/kültür derslerine yönelik dirençlerini etkileyen faktörlere yönelik öğretmen görüşlerine ilişkin sonuçlardan bazıları ise şu şekildedir: Öğrencilerin geleceğe yönelik bir hedefleri bulunmaması, onların derslere yönelik motivasyonlarını azaltarak dirençlerini artırmaya katkıda bulunmaktadır. Alan/meslek derslerine en yüksek dirençli bulunan okulda görev yapan alan/meslek dersi öğretmenlerine göre, öğrenciler eğitime gereken değeri vermemekte ve kolay para kazanılan işlere hevesli görünmektedirler. Her iki okuldaki alan/meslek ve ortak/kültür dersi öğretmenlerine göre, öğrencilerin aileleri genellikle düşük sosyoekonomik düzeye ve sorunlu yapılara sahiptirler. Öğretmenler, öğrencilerin derslerdeki dirençli tutum ve davranışlarını, genellikle cesaret ya da güç gösterisi, ilgi isteği, kendini öne çıkarma ve dikkat çekme çabası olarak kabul etmektedirler.
Özet (Çeviri)
In this study, it is aimed to examine the resistance of students studying at vocational high schools towards field/vocational and common/cultural courses and the factors affecting their resistance. The research was carried out in an explanatory pattern, which is a mixed research model with a total of 1021 students and 16 teachers studying at Vocational and Technical Anatolian High Schools in the central districts of Ankara in the 2020-2021 academic year. Research begins with the scale development process. The first of the scales is“Vocational High School Students' Resistance Scale for Field/Vocational Courses (MLÖDÖ-AD)”; It consists of 3 factors named as“Claim for Autonomy”,“Finding Excuses”and“Avoidence”and a total of 50 items. The second scale,“Vocational High School Students' Resistance to Common/Cultural Lessons (MLÖDÖ-OD)”consists of 3 factors called“Claim for Autonomy”,“Finding Excuses”and“Avoidance”and a total of 42 items. In the qualitative aspect of the research, semi-structured interviews were conducted with a total of 14 students and 16 teachers from two schools where the resistance to field/vocation and common/cultural courses was determined the highest and lowest among the schools participating in the research. The data were evaluated by content analysis. According to the results of the research, it was determined that the students showed more avoidance in both field/vocational and common/cultural courses, there was a significant difference between the levels of resistance in favor of male students and as the grade point average decreased, the resistance of the students in the form of avoidance towards the field/vocational courses increased. The results of the research show that the resistance levels of vocational high school students towards common/cultural courses are higher than their resistance levels towards field/vocational courses. In the qualitative aspect of the research, the perceptions of vocational high school students towards the safety of the school and its environment contribute to the resistance by influencing their resistance to field/vocational and common/cultural courses. It is also among the results obtained that the students who have more expectations from their schools for the future are less resistant to the lessons and the students who have no expectations from the school or have very low expectations from the school are more resistant. In addition, it was concluded that the presence of successful students in the school contributed to reducing the resistance by motivating the students, and that the students who stated that they were in the vocational high school because they did not have a better option were more than half in both schools. Common/cultural course contents are seen as“unnecessary”, not interesting and not suitable for vocational high schools by almost all of the students in the school with the highest resistance. The students with the highest resistance to common/cultural courses consider the minimum success sufficient to pass the class in these courses as sufficient for themselves. Mostly applied field/vocational courses contribute to reducing resistance by providing interaction and cooperation opportunities among students; It has also been concluded that common/cultural lessons are boring and students expect a lecture from teachers that considers their level. It is observed that the love and respect for field/vocational teachers, the low number of students in the workshop, and the greater importance of applied education and field/vocational courses by students contribute to reducing student resistance. Students regard their field/vocational teachers as“disciplined”but at the same time“friendly or close and related”; common/cultural lesson teachers are described as“distant and cold”or“disciplined and cold”. Among the students in both schools, there are students who think that the homeworks are unnecessary because of the belief that the common/cultural courses are not suitable for vocational high schools. Some of the results of teachers' views on the factors that affect the resistance of vocational high school students to field/vocational and common/cultural courses are as follows: The fact that students do not have any future goals contributes to increasing their resistance by reducing their motivation towards the lessons. According to the field/vocational teachers working at the school with the highest resistance to field/vocational courses, students do not value education and seem eager for easy-paying jobs. According to the field/vocational and common/cultural lesson teachers in both schools, the families of the students generally have a low socio-economic level and problematic structures. The teachers working in both schools generally consider students' resistant attitudes and behaviors in lessons as a show of courage or strength, a desire for attention, an effort to stand out and attract attention.
Benzer Tezler
- Cumhuriyet Dönemi'ndeki müzik öğretmeni yetiştirme sürecinin incelenmesi
The Research of music teacher training process in Republic Period
FATİH YAYLA
Doktora
Türkçe
2003
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEGÜL ATAMAN
DOÇ. DR. NEZİHE ŞENTÜRK
- Resim-iş eğitimi ana bilim dalı öğrencilerinin mezun oldukları ortaöğretim kurumlarına göre alan derslerine ait akademik başarılarının karşılaştırılması
Comparison of the academic success of the department of visual arts education students in their course studies according to the secondary education institutions they have graduated from
SELİN GÜNEŞTAN
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜZİN AYRANCIOĞLU
- Din öğretiminde öğretmen yetiştirme
Başlık çevirisi yok
HABİP GÜMÜŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Eğitim ve ÖğretimHarran ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞÜKRÜ KEYİFLİ