Diyalektik davranış terapisi grup beceri eğitiminin yetişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunda incelenmesi
Examination of dialectical behavior therapy group skills training in adult attention deficit hyperactivity disorder
- Tez No: 754293
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA IŞIL BİLİCAN YURTERİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 220
Özet
Bu çalışmanın amacı diyalektik davranış terapisi grup beceri eğitiminin (DDT-BE) yetişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğundaki (DEHB) etkililiğini incelemektir. Bu çalışma, DDT-BE uygulanan bir müdahale grubu ile rutin tedavi alan bir kontrol grubundan (bekleme listesi) müteşekkil 2×3 faktöryel desene sahip bir araştırmadır. Veriler haftada bir çevrimiçi olarak düzenlenen 12 oturumluk DDT-BE'den önce, sonra ve tedavinin ortasında toplanmıştır. Ölçümlerde DEHB belirtileri (dikkatsizlik ve aşırı hareketlilik alt boyutlarıyla), dürtüsellik, bilinçli farkındalık, duyguları düzenleme güçlüğü, kişilerarası etkililik, sıkıntıya dayanma, yaşamdan alınan doyum, günlük hayattaki işlevsellik ve genel psikolojik belirti düzeyleri özbildirim araçlarıyla alınmıştır. Etkililik analizlerinde incelenen birincil çıktı ölçümleri DEHB belirtileri, ikincil çıktı ölçümleri DDT becerileri ve yaşam kalitesine ilişkin değişkenlerdir. Araştırmanın verileri karışık desenler için iki yönlü ANOVA ile analiz edilmiştir. Müdahale tamamlanmadan çalışmadan ayrılanlar olduğu için bulgularda hem protokol uyarınca, hem de tedavi amacına yönelik analiz sonuçları paylaşılmıştır. Sonuçlara göre DDT-BE alan katılımcıların genel DEHB belirtileri ile dikkatsizlik ve aşırı hareketlilik belirtilerinin her biri, rutin tedavi alanlardan anlamlı düzeyde daha fazla azalma sağlamıştır. DDT-BE grubunda duygu düzenleme güçlüğü, yaşamdan alınan doyum ve işlevsellik bakımından anlamlı düzeyde azalmış ancak grup×zaman etkisi yalnızca marjinal anlamlılık göstermiştir. Bilinçli farkındalık, kişilerarası etkililik, sıkıntıya dayanma ve genel psikolojik belirtiler bakımından ne grup içi, ne de gruplar arası bir fark bulunmamıştır. Çalışma protokolü hazırlandıktan sonra ortaya çıkan pandemi şartlarında gerçekleştirilen grup beceri eğitiminin, katılımcıların DEHB belirtilerinde etkili olduğu bulunmuştur (grup×zaman etkileşimi anlamlıdır). Bunun yanı sıra duygu düzenleme güçlüğünü azalttığı ve yaşam kalitesini artırdırdığı bulunmuştur (DDT-BE grubunda anlamlı azalma). Pandemi şartlarına rağmen DEHB'li katılımcılarda görülen iyileşmenin anlamlı olması DDT-BE'nin etkililiğini destekler niteliktedir.
Özet (Çeviri)
The current study has aimed to examine the efficacy of dialectical behavior therapy group skill training (DBT-ST) in adult attention deficit hyperactivity disorder (ADHD). The current study with a 2x3 factorial design consists of an intervention group in which DDT-ST was applied and a control group receiving treatment-as-usual (waiting list-TAU). Data were collected pre, post, and mid-treatment of the 12-session DDT-ST held online once a week. ADHD symptoms (with inattention and hyperactivity sub-dimensions), impulsivity, mindfulness, difficulty in emotion regulation, interpersonal effectiveness, distress tolerance, life satisfaction, functionality in daily life, and general psychological symptom levels were measured via self-report scales. In the efficacy-related analyses, the primary outcome measures were ADHD symptoms and secondary outcome measures were DDT skills capacity and quality of life-related variables. Data were analyzed by repeated-measures, mixed design ANOVA. Due to dropouts, results of both, per-protocol and intention-to-treat, analysis were reported. Results showed that general ADHD, inattention, and hyperactivity symptoms of DDT-BE group significantly decreased more than those in TAU condition. In the DBT-BE group, there was a significant decrease in difficulty in emotion regulation, life satisfaction, and functionality, but the group×time effect only showed a marginal significance. Neither within nor between group effects were found in mindfulness, interpersonal effectiveness, stress tolerance, and general psychological symptoms. Group skills training carried out under the pandemic conditions that occurred after the approval of the study protocol, was found effective in the ADHD symptoms of the participants (group×time interaction is significant). Besides, it was found that the treatment reduced the difficulty of emotion regulation and increased the quality of life (a significant decrease in the DBT-BE group). Despite the pandemic conditions, the significance of the improvement seen in ADHD participants was qualified to support the efficacy of DBT-BE.
Benzer Tezler
- Diyalektik davranış terapisi grup beceri eğitiminin ebeveynlerin psikolojik belirti ve aile içi ilişkilerine etkisi
The effect of dialectical behavioral therapy group skills training on psychological symptoms and family relations of parents
ESRA ÖKTEM
Doktora
Türkçe
2023
PsikolojiFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA IŞIL BİLİCAN
- Investigation of the effect of adapted DBT skills training on parental burnout, mental health, emotion regulation, and mother-child relationship with working mothers who have a children aged 3 to 6
8 haftalık adapte edilmiş DDT beceri eğitiminin 3-6 yaş arası çocuk sahibi çalışan annelerde ebeveyn tükenmişliğine, ruh sağlığına, duygu düzenleme ve anne çocuk ilişkisine etkisinin incelenmesi
BENGÜ KOVAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE MELTEM BUDAK ÜSTÜNDAĞ
- Fibromiyalji tanısı alan kadın hastalarda online diyalektik davranış terapisi beceri eğitimi'nin fibromiyalji ve psikolojik belirtiler üzerindeki etkisi
Investigation of the effect of online dialectical behavior therapy skills training on fibromyalgia and psychological symptoms in female patients diagnosed with fibromyalgia
AYŞE TURAN
Doktora
Türkçe
2024
PsikolojiFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA IŞIL BİLİCAN YURTERİ
- Diyalektik davranış terapisi beceri eğitimi'nin depresyon seviyesi üzerindeki etkisi
Effectiveness of dialectical behavioral threaphy skills training on depression level
İREM ARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Psikolojiİstanbul Şehir ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELİF ÇELEBİ
- Diyalektik davranış terapisi grup beceri eğitimlerinin öfke kontrol problemi olan ergenlerde kullanımı
The use of dialectic behavior therapy group skills training with adolescents who have anger management issues
DUYGU AYDİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULKADİR HAKTANIR