Ergenlerde problemli teknoloji kullanımının önlenmesinde gruplarla sosyal hizmet uygulaması: Bir karma yöntem araştırması
Social work practice with groups in preventing problematic technology use in adolescents: A mixed method research
- Tez No: 754729
- Danışmanlar: PROF. DR. ELİF GÖKÇEARSLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyal Hizmetler, Social Services
- Anahtar Kelimeler: Bilişsel-davranışçı yaklaşım, davranışsal bağımlılık, grupla sosyal hizmet, karma metodoloji, problemli teknoloji kullanımı, Behavioural addiction, cognitive-behavioural approach, group social work, mixed methodology, problematic use of technology
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 289
Özet
İçinde bulunduğumuz yüzyıl, baş döndürücü teknolojik gelişmelerin yaşanmakta olduğu bir çağdır. Bu gelişmeler, çocuklardan yaşlılara değin tüm nüfus gruplarını doğrudan ve derinden etkilemektedir. Teknoloji ile kurulan ilişkiler ve onunla geçirilen zaman gün geçtikçe daha da artmakta olup özellikle ergenlik dönemindeki çocuklar açısından birtakım riskler gündeme gelmektedir. Başlıca risklerden biri, davranışsal bağımlılık kategorisi altında değerlendirilen problemli teknoloji ve internet kullanımıdır. Kontrol edilemediği takdirde bağımlılığa dönüşebilen bu sorun, lise kademesindeki öğrenciler açısından büyük bir tehlike arz etmektedir. Bu çalışmada, 13-17 yaş aralığındaki lise öğrencilerinin teknoloji kullanım alışkanlıkları ve olası problemli kullanım örüntüleri incelenmektedir. Ankara ilinde, farklı sosyo-demografik ve sosyo-ekonomik yapıdaki haneleri temsil eden bir bölgede bulunan bir okul, pilot okul olarak seçilmiştir. Bu okulda öğrenim görmekte olan toplam 670 öğrenci, çalışmanın örneklemini teşkil etmektedir. Araştırma, karma desende yapılandırılmış olup nicel aşama dahilinde, hazırlanmış olan kişisel bilgi formu ile ölçekler çevrimiçi ortamda yanıtlanmak üzere öğrenciler ile paylaşılmıştır. Ölçekler kapsamında Teknoloji Bağımlılığı Ölçeği ile Teknolojik Bağımlılık Ölçeği kullanılmıştır. Toplam 210 öğrenciden alınan yanıtlar uyarınca; öğrenciler yüksek, orta ve düşük düzeylerde teknoloji bağımlılığı örüntülerine sahiptir. Ayrıca öğrenciler yoksunluk, kontrol güçlüğü, işlevsellikte bozulma ve sosyal dışlanmışlık gibi birtakım psiko-sosyal güçlükler de deneyimlemektedirler. Nicel veriler, SPSS ve AMOS yazılımları kullanılarak analiz edilmiştir. Nitel aşamada dahilinde, bir grup çalışması yürütülmek üzere örneklem grubu arasından gönüllülük esasına dayalı olarak 10 öğrenci seçilmiştir. Öğrenciler ile grup çalışması öncesinde ön görüşmeler yapılmıştır. Araştırmacı tarafından, öğrencilerden alınan geribildirimler de göz önüne alınarak bir grupla sosyal hizmet uygulaması yapılandırılmıştır. Bilişsel-davranışçı yaklaşım temelinde, psiko-eğitim grubu olarak tasarlanan grup çalışması sürecinde öğrencilerden ev ödevleri yapmaları da ayrıca istenmiştir. Her oturum sonunda öğrencilerden kısa değerlendirmeler alınmıştır. Grup çalışması kapsamında elde edilen nitel veriler, araştırmacı tarafından deşifre edilmiş ve oturumlar daha sonra analiz edilmek üzere tek bir dosyada birleştirilmiştir. Grup çalışmasının tamamlanmasının ardından, deney grubunu temsil eden üyelere sontest uygulanmıştır. Yöntem dahilinde toplanan ve analiz edilen tüm veriler, güncel literatür ışığında tartışılmıştır. Çalışmanın sonuçları uyarınca; lise çağındaki öğrenciler yüksek veya düşük düzeylerde teknoloji bağımlılığını deneyimlemekte ve birtakım psiko-sosyal güçlükler yaşamaktadırlar. Öğrencilerin tamamı bir akıllı telefona sahip olup çoğunluğunun kendine ait bir odası bulunmaktadır. Sosyal medya platformları, anlık mesajlaşma uygulamaları, web siteleri ve çevrimiçi oyunlarda günlük bir saatten yedi saat ve üzerine değin kullanım ortalamaları söz konusu olabilmektedir. Öğrenciler ile yürütülen grup çalışması neticesinde, grup üyeleri üzerinde konu hakkında önemli ölçüde farkındalık meydana getirilebilmiş, aynı zamanda çoğu üyenin kullanım alışkanlıkları ve kullanım süreleri olumlu yönde değişiklik göstermiştir. Bu durum, öntest-sontest sonuçlarına da yansımıştır. Netice itibariyle, teknolojinin problemli kullanımı güncel bir mesele olup çocuklar üzerindeki etkileri oldukça yıkıcı olabilmektedir. Bu araştırma kapsamında yürütülen grup çalışması gibi uygulamalar ise bilgi düzeyine katkı sağlamakta olup farkındalık yaratmakta ve değişim motivasyonu oluşturmaktadır. Sosyal hizmet gibi mesleklerin konuya olan ilgisi bu bağlamda önemli olup mikro, mezzo ve makro düzeylerde yürütülecek uygulamalar, özellikle önleme boyutunda anahtar bir işleve sahip olacaktır.
Özet (Çeviri)
Social Work Practice with Groups in Preventing Problematic Technology Use in Adolescents: A Mixed Method Research The century we live in is an age of dazzling technological developments. These developments directly and deeply affect all population groups, from children to the elderly. The relationships established with technology and the time spent with it are increasing day by day, and some risks come to the fore especially for children in adolescence. One of the main risks is problematic technology and internet use, which is considered under the category of behavioural addiction. This problem, which can turn into addiction if not controlled, poses a great danger for high school students. In this study, technology usage habits and possible problematic usage patterns of high school students aged 13-17 are examined. A school located in a region representing households with different socio-demographic and socio-economic structures in the province of Ankara was chosen as the pilot school. A total of 670 students studying in this school constitute the sample of the study. The research was structured in a mixed design and the scales were shared with the students in order to be answered online, with the personal information form prepared within the quantitative stage. Within the scope of the scales, the Technology Addiction Scale and the Technological Addiction Scale were used. According to the answers received from a total of 210 students; students have high, medium and low levels of technology addiction patterns. In addition, students also experience some psycho-social difficulties such as withdrawal, control difficulties, impaired functionality and social exclusion. Quantitative data were analysed using SPSS and AMOS software. In the qualitative stage, 10 students were selected from the sample group on a voluntary basis to conduct a group study. Preliminary interviews were held with the students before the group work. A social group work practice was structured by the researcher, taking into account the feedback received from the students. Students were also asked to do homework during the group work process, which was designed as a psycho-educational group based on the cognitive-behavioural approach. At the end of each session, short evaluations were taken from the students. The qualitative data obtained within the scope of the group work were deciphered by the researcher and the sessions were combined into a single file for later analysis. After the completion of the group work, the post-test was administered to the members representing the experimental group. All data collected and analysed within the method are discussed in the light of current literature. According to the results of the study; high school students experience high or low levels of technology addiction and experience some psycho-social difficulties. All of the students have a smart phone and most of them have their own room. Social media platforms, instant messaging applications, websites and online games can be used an average of one hour to seven hours or more per day. As a result of the group work carried out with the students, a significant awareness of the subject was created on the group members, and at the same time, the usage habits and usage times of most members changed positively. This situation was also reflected in the pretest-posttest results. As a result, the problematic use of technology is a current issue and its effects on children can be quite devastating. Practices such as group work carried out within the scope of this research contribute to the level of knowledge, create awareness and create motivation for change. The interest of professions such as social work is important in this context, and practices to be carried out at micro, mezzo and macro levels will have a key function, especially in the dimension of prevention.
Benzer Tezler
- Ergenlerde teknoloji bağımlılığın yordayıcılarının ve etkilerinin karma yöntemle incelenmesi
Examining the predictors and effects of technology addiction in adolescents through mixed methods
BEYZA YILMAZ
Doktora
Türkçe
2024
Sosyal HizmetHacettepe ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN ÖZKAN
- Ergenlerin problemli internet kullanım davranışları ile yaşam doyumları arasındaki ilişkinin belirlenmesi
Determination of the relationship between the adolescent's problematic internet usage behaviour and their life staticsfaction
MUHAMMET ÇINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın Üniversitesiİşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GANİME AYDIN
- Çocuk ve ergenlerdeki problemli mobil telefon kullanımının uyku alışkanlıkları ile ilişkisi
The relationship between sleep habits and problematic mobile phone usage of children and adolescent
FATMA TURNA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
Psikiyatriİstanbul ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURAK DOĞANGÜN
- Ergenlerde problemli internet kullanımı ile empatik eğilim, beden algısı ve akılcı olmayan inançlar arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining of the relationship of problematic internet use with empathic tendency, body image and irrational beliefs adolescents
AHMET SEZGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve Öğretimİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AZİZE NİLGÜN CANEL
- Ortaöğretim öğrencilerinde teknoloji kullanımının saldırganlık eğilimlerine etkisinin incelenmesi
Examination of the effect of the use of technology on the agressive tendencies of high school students
SİMGE BAYOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ENGİN EKER