Bir sûfi olarak Mehmet Şemsettin Ulusoy'un şehir algısı
Şemsettin Ulusoy's city perception as a sûfî
- Tez No: 755326
- Danışmanlar: PROF. DR. SALİH ÇİFT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tasavvuf Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 212
Özet
Bu çalışma Bursa Niyazî-i Mısrî Dergâhı son şeyhi Şemsettin Efendi'nin içinden süzüldüğü medeniyetin bir özeti olan şehri kendine özgü bir yolla nasıl idrak ettiğini gösterme çabasıyla gerçekleştirilmiştir. Şeyh Efendi'nin verdiği somut bilgilerin ve fikirlerinin bugünkü şehir çalışmaları şablonlarından biri çerçevesinde kullanılabilirliğinin sınanması yoluna gidilmiş akabinde eserleri tematik ve kronolojik olarak insan-mekân-kültür çerçevesinde yeniden kurgulanmıştır. Bunun için eklektik bir metodoloji ile şehre ait unsurlarla bir sûfî duyarlılığı tarihsel bir konumlandırma ışığında birleştirilmiş ve disiplinler arası bir yönelimle incelenmiştir. Şeyh Efendi'nin kendi dergâhından yola çıkarak genişlettiği insan ağını nasıl kurduğu, şehri fiziksel olarak nasıl tarif etttiği, mekâna dâir hangi duyarlılıkları taşıdığı, yüzyıllardır süregelen şehir ve tekke kültürünün silikleşmiş izlerini devletin çöküş arifesindeki fikri sancıların yansıması olan risalelerinden umdeler katarak özgün bir insicamla 'şehir tarihi' başlığı altında nasıl sentezlediği tespit edilmiştir. Şeyh Efendi'nin eserleriyle somutlaştıracak olursak bu çalışma Gülzâr-ı Mısrî'de pîrinin menakıbının daha iyi anlaşılmak istenmesine binâen ihvanın ben-idrakinin yeniden inşasında, Bursa vefeyatnâmelerinin devamı olan Yâdigâr-ı Şemsî ve Bahâr-ı Şemsî'de şehirdeki insan unsurunun yeniden sınıflandırılmasında, Medâr-Devvâr-Karâr ve Hâkisâr-ı Şemsî'de şehir mekânının tanziminde, risaleleri ve Âyine-i Diyâr-ı Şemsî bünyesinde ise zaman şuurunun yeniden kurgulanıp varlık, bilgi ve değerlerin ona göre tanımlanmasında Şemsettin Efendi'nin izini sürmüş ve bir sûfînin şehre niçin, nasıl baktığını, bu bakışın diğer bakışlardan farkını ortaya koymaya çalışmıştır.
Özet (Çeviri)
The last sheikh of the Mısri dervish lodge of Bursa, Şemsettin Ulusoy (d.1936) directed his inspiration towards a unique proposition by composing an urban history, instead of mourning over a tradition whose institutions were demolished.Şemsettin Efendi, establishing a safe place with his works' depicted a transformation of a collective mindset from the lodges to the culture of the city and its daily life, reading the necessities of the era precisely and turning it into a form.This research, based on his Ayine-i Diyâr-ı Şemsi which summarises his works about the city of Bursa, explains how he set the city as the ground for his ideas of progress, and how the city gained a new face in the context of interaction with its religious, social and political surroundings and its conservation and modernisation. In other words, this work aims to show how Şemsettin Efendi encompassed the city, not only with his devotion to the lodge but also with his understanding of existence. He summarised, in his own particular way, the city which is a manifestation of the civilisation it emanated from.
Benzer Tezler
- Mehmet Şemsettin Ulusoy'un Eş'âr-ı Şemsî adlı dîvânında Hz. Ali sevgisi
Mehmet Şemsettin Ulusoy's love for Hz. Ali in his dîvân named Eş'âr-ı Şemsî
FULYA YEMİŞCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DinÜsküdar ÜniversitesiTasavvuf Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ARZU EYLÜL YALÇINKAYA
- Dildar-i Şemsi
Başlık çevirisi yok
YUSUF KABAKCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
DinUludağ Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ASIM YEDİYILDIZ
- Batı Anadolu'da Halvetilik (XV-XVII. yüzyıllar)
Halvetism in Western Anatolia (XV-XVII. centuries)
EYÜP AHMET KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
TarihAydın Adnan Menderes ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEMAL RAMAZAN HAYKIRAN
- Sufi tradition in Ottoman Egypt according to al-Jabarti's Aja'ib al-athar
El-Ceberti'nin Aca'ibü'l-asar adlı eserine göre Osmanlı Mısır'ında sufi gelenek
ŞEYMA MERT
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Tarihİstanbul Medeniyet ÜniversitesiUluslararası Osmanlı Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH BAYRAM