Kamusal karar alma süreci içinde borçlanma ve açık bütçe tercihleri
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 7570
- Danışmanlar: PROF. DR. İZZETTİN ÖNDER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1989
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
135 ÖZET Çalışmamla iki bölümden ve her böliiırl iki kısımdan oiışmaktadır.Birinci bölümde, kamusal tercihler teorisinin bir yaklaşım olarak, 8tkilendi|i ve beslendiği kaynaklar incelenmiş, aynı zamanda kamusal malların ve vergilerin klâsik maliye teorisi içinde analiz edilişinin geçirdiği evrim çok genel hatlarıyla ele aîmmıştır.Maliye teorisi yaklaşımları başlıca iki ayrı gelişim çizgisi takip etmiştir.Bunlardan bir tanesi, anglo-sakson ve anglo-amerikan dünyada gelişmiş olan maliye teorileredir ki bunların ortak özelliği kamusal mallarda taleplerin açıklanmasından doğan sorunları ya ele almamış ya da“herşeyi bilen”ve toplumun taleplerini doğru olarak okuyan devlet yaklaşımıyla çözme yoluna gitmiş olmasıdır.Bunlann içinde teorik olarak en fasla kabul görmüş olan Samuelson'un kamu harcamaları analizidir.Samuelson, kamu mallan analizini optimal kaynak dağılımı çerçevesinde ele almış ve toplumun tercihlerini sosyal refah fonksiyonu ile ifade etmiştir. DiğBr gelişim çizgisi ise, kıta Avrupası iktisatçılarının, özellikle 19. yüzyıl sonu İskandinav ve İtalyan iktisatçılarının geliştirdiği ve toplumun tercihlerinin değerlendirilmesi meselesini kamusal karar alma süreci içinde inceleyen bir yaklaşım ile başlamıştır. İşte bu ikinci yaklaşım kamusal tercihler teorisinin kaynaklarını oluşturmuştur.“İtalyan geleneğini'' oluşturan iktisatçılar, kamu mallarının üretimi136 sürecini, yönetici sınıf, bürokratlar ve seçmenler arasındaki bir değişim ilişkisi olarak politik süreç içinde incelemenin ilk temellerini atmıslardır.Ayrıca, bu yaklaşımım bir devlet teorisinin de kaynağı olmuştur.Birinci tür yaklaşımın temelinde oian,toplumun üzerinde ve sisteme dışsal olan bir devlet yerine burada, bireylerin kollektif kararlarından oluşan bir devlet söz konusudur. Kamusal karar alma sürecini parlamenter düzeyde inceleyen ve ”yaklaşık oy birliği“ ilkesini ilk kez ortaya atan ise İsveçli iktisatçı Wicksell olmuştur.Buna göre, toplumun ortak kararlarında, azınlığı çoğunluğa karsı korumanın tek çözümü oybirliği ilkesidir.Oy birliğinin yaklaşık olarak sağlanamadığı durumlarda söz konusu karar alma konusunun devlet dışı kesime bırakılması gerekmektedir.WickseU'm öğrencisi olan Lindahl ise konuyu yine talep açıklama bağlamında ele almış ve bireyin marjinal değerlendirmesi analizine başvurarak politik sürecin incelenmesinden uzaklaşmıştır. İste kamusal tercihler ekolü bu temeller üzerinde gelişmiş ve bütünsel bir teori ortaya çıkarmak amacıyla, asıl olarak Buchanan'ın öncülüğünde, belirli davranışsal varsayımlar tanımlayarak sınanabilir (olduğunu düşündükleri) hipotezler üretmiştir. Bu varsayımlardan ilki, bireyin kamusal kararlarda da özel kararlarda olduğu gibi rasyonel bir fayda maksimizatörü olduğudur.Bu varsayımın nedeni, piyasa kurumunda ayrı,kamusal karar alma kıarumunda ayrı bir davranışsal varsayımın metodolojik olarak tutarsızlık olarak görülmesidir.137 İkinci varsayım ise, kamusal karar alma sürecinin, karar alma birimleri (seçmenler, politikacılar ve bürokratlar) arasında bir değişim süreci olduğudur. Ancak bu politik değişim sureci iktisadi değişim sürecinden bir farklılık gösterir.Burada değişime önsel olan kurumsal bir anlaşma ve ondan çıkan ”anayasa“ söz konusudur.Anayasal kuralların seçilmesi, bir oyunun kurallarının seçilmesi gibi ex-ante olarak hiçkimsenin zararına olmayan kuralların belirlenmesidir. Kamusal kararların, anayasal düzeyde oybirliği ve oy değiş tokuşu (logrolling) kuralları altında Pareto optimum sonuçlar vereceği, parlamenter düzeyde ise optimal karar alma kurallarınm karar maliyetleri analizi ile belirlenebileceği görüşü savunulmuştur. Konuyu, ”sosyal tercihler“ yaklaşımı içinde ele alan Anw ise, bireysel tercihlerine ulaşılmasının tanımlanan belirli koşullar altında (kollektif rasyonellik, Pareto ilkesi, tercihlerin sımrlandınlmaması, ilgisiz alternatiflerin hariç tutulması ve diktatörlük olmaması) araştırmış ve bu koşullarla tutarlı bir sosyal tercih fonksiyonunun olmadığını (imkansızlık teoremi) kanıtlamışıdır. ”Sosyal tercihler“ yaklaşımını benimseyen diğer iktisatçılar ise bireyin kamusal kararlardaki davranış motivasyonlarının ”etik“ bir nitelik taşıdığı varsayımı ile konunun bu açıdan çözümlenmesi gerektiğini savunmuşlardır. Birinci bölümün sonunda ise kamusal kararların talep (seçmenler) ve138 arz (politikacılar ve bürokratlar) yanlarım, davranış motivasyonları ve amaç fonksiyonları ile ele alan bazı temel modeller incelenmiştir. Talep yanında, rasyonel seçmenlerin oy vermelerini ”oy verme paradoksu“ olarak niteleyen bir model ; arz yanında ise partileri ”oy maksimizatörü" olarak modellestiren Downs modeli, temsili hükümetin tekelci davranışlarını inceleyen Breton modeli ve bürokratların bütçelerini maksimum kılmak motivasyonu ile davrandıkları Niskanen modeli ele alınmıştır. İkinci bölümün birinci kısmında ise, kamusal tercihler ekolünün varsayım ve analiz yöntemlerinin vergileme-borçlanma kararlarına uygulandığı zaman ortaya çıkan sonuçlar ele alınmıstır.Buna göre, özçıkarcı motivasyonlarla davranan kamusal karar alma birimlerinin borçlanma yönündeki eğimlerinin etkileri asıl olarak gelecek nesillere yük aktarımı bağlamında tartışılmıştır.Borç yükü aktarımının hangi mekanizmalarla gerçekleşeceğini incelemek için mikro analiz çerçevesinde nesiller arası devamlılık ve mali yanılsama hipotezleri ele alınmıştır İkinci bölümün İkinci kısmında ise, keynesyen ve monetarist modellere göre, bütçe açıklarının bir maliye politikası aleti olarak etkinlik derecesi tartışmalarına yer verilmiştir. Daha sonra, bu tartışmaların sonuçlan kamusal tercihler ekolü açısından değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Portföy kuramı ve kamu finansman açıklarının etkisi
Portfolio theory and the effect of public finance instruments
SEZAİ TEMELLİ
- Kentsel dönüşüm alanlarında yaşayan farklı hak sahiplerinin uzlaşma eğilimleri: Gaziosmanpaşa/Sarıgöl Mahallesi örneği
Negotiation tendencies of inhabitants in urban regeneration areas: Gaziosmanpasa/Sarigol Province
KÜBRA ÖZCİVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEVKİYE ŞENCE TÜRK
- Türk Bütçe Hukuku açısından kamu mali yönetim sisteminin hukukî analizi
Legal analysis of public fiscal administration system from the perspective of Turkish Budget Law
BURAK PINAR
- Türkiye'de siyasal yozlaşma
Başlık çevirisi yok
BİROL AKGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Kamu YönetimiGazi ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜMTZER TÜRKÖNE