Öğretmenlerin farklılıkların yönetimi yaklaşımlarına ilişkin algıları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkide psikolojik sermayenin aracılık rolü
The mediating role of psychological capital in the relationship between teachers' perceptions on diversity management approaches and their organizational commitment
- Tez No: 757120
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İSA YILDIRIM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
Amaç: Bu araştırmanın temel amacı ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin farklılıkların yönetimi yaklaşımlarına ilişkin algıları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkide psikolojik sermayenin aracılık rolünün incelenmesidir. Ayrıca araştırma kapsamında ele alınan değişkenlerin düzeyleri ve değişken puanlarının bazı demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Yöntem: Bu çalışmanın gerçekleştirilmesinde nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2021-2022 eğitim öğretim yılında Erzurum İli merkez ilçelerindeki ortaokullarda görev yapmakta olan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örnekleme grubu ise olasılık dışı örnekleme yöntemlerinden“tabakalı örnekleme”yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Öğretmenler İçin Örgütsel Bağlılık Ölçeği, Psikolojik Sermaye Ölçeği ve Farklılıkların Yönetimi Ölçeği olmak üzere üç ölçek kullanılmıştır. Veriler SPSS ve LISREL istatistik programları kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular: Analizler sonucunda araştırmaya katılan öğretmenlerin psikolojik sermaye (PS) algılarının, farklılıkların yönetimi (FY) ve örgütsel bağlılık (ÖB) algılarından daha yüksek olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin PS algılarının branşa göre“dayanıklılık”,“umut”boyutlarında ve PS ölçek puanlarında istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde farklılaştığı, cinsiyet ve mesleki kıdeme göre ise farklılaşmadığı anlaşılmıştır. Araştırmada öğretmenlerin ÖB algılarının cinsiyet ve branşa göre istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde farklılaştığı, mesleki kıdeme göre ise anlamlı şekilde farklılaşmadığı anlaşılmıştır. FY algılarının cinsiyete göre ve mesleki kıdeme göre tüm boyutlarda farklılaşmadığı, branşa göre ise yönetsel uygulamalar boyutunda ve FY ölçek puanlarında anlamlı şekilde farklılaştığı bulunmuştur. FY ile PS tüm boyutları arasında pozitif yönde, orta düzeyde istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler olduğu anlaşılmıştır. PS ile ÖB arasında pozitif yönde, orta düzeyde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. FY'nin ÖB üzerinde pozitif bir etkiye sahip olduğu anlaşılmıştır. FY'nin PS'yi, PS'nin ise ÖB'ğı pozitif yönde etkilediği anlaşılmıştır. PS'nin, FY ile ÖB arasındaki etkisel ilişkide aracılık rolünün olduğu görülmüştür. FY ve PS, ÖB üzerindeki varyansın %59'unu, FY, PS üzerindeki varyansın %21'ini açıklamaktadır. Sonuçlar: Okullarda FY'nin ÖB'yi ve PS' yi olumlu etkilediği, ayrıca desteklenen PS'nin ise FY'nin etkisini ÖB'ye taşıma rolünü üstleneceği sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Purpose: The main purpose of this study is to examine the mediating role of psychological capital in the relationship between teachers' perceptions of diversity management approaches and their organizational commitment. In addition, the study aimed to identify the PsyCap, DM &OC levels according to teachers' perceptions, and determine the significant differences according to some demographic variables. Method: In the realization of this study, the relational survey model, one of the quantitative research methods, was used. The population of the research consists of teachers working in preparatory schools in the central districts of Erzurum in the 2021-2022 academic year. The sampling group of the study was determined by the non-probability sampling methods“stratified sampling and simple random sampling”. Three scales: The organizational Commitment Scale for Teachers, Psychological Capital Scale and Diversity Management Scale were used as data collection tools in the research. Data were analyzed using SPSS and LISREL statistical programs. Findings: As a result of the analysis, it was seen that the psychological capital perceptions of the teachers were higher than the perceptions of diversity management and organizational commitment. It was understood that teachers' PsyCap perceptions differed statistically in terms of“resilience”,“hope”dimensions and PsyCap scale scores according to the branch, but did not differ statistically significantly according to gender and professional seniority. In the study, it was understood that teachers' OC perceptions differed statistically significantly according to gender and branch, but did not differ significantly according to professional seniority. It was found that the perceptions of DM did not differ in all dimensions according to gender and professional seniority, but differed significantly in the dimension of managerial practices and DM scale scores according to the branch. It was understood that there were positive, moderately statistically significant relationships between all dimensions of DM and PsyCap. There is a positive, moderate statistically significant relationship between PsyCap and OC. It has been understood that DM has a positive effect on OC. It has been understood that DM positively affects PsyCap and PsyCap affects OC positively. It has been observed that PsyCap has a mediating role in the affective relationship between DM and OC. DM and PsyCap explain 59% of the variance on OC, and DM explains 21% of the variance on PsyCap. Conclusions: It has been concluded that diversity management in schools positively affects organizational commitment and psychological capital, and that supported psychological capital will play the role of carrying the effect of diversity management to organizational commitment.
Benzer Tezler
- Öğretmenlerin farklılıkların yönetimi yaklaşımlarına ilişkin algıları ile örgütsel mutluluk algıları arasındaki ilişki
The relationship between teacher perceptions of diversity management perspectives and organizational happiness
YASER ARSLAN
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimKocaeli ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SONER POLAT
- Yönetici ve öğretmenlerin ilk ve ortaokullarda farklılıkların yönetimi konusundaki görüşlerinin değerlendirilmesi: Gaziantep ili Şehirkamil ilçesi örneği
Administrator and teachers taught the first and diversity management in the views on assessment: Şehitkamil district of Gaziantep (city)
CEM ŞEMSETTİN EKİNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimZirve ÜniversitesiSınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH TÖREMEN
- Sınıf öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları ile psikolojik şiddet algıları arasındaki ilişki
The relationship between the classroom teachers' organizational justice perceptions and mobbing behavior perceptions
BEYZA ATAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ SABANCI
- Okullarda yaşanan akran zorbalığı davranışları ve yönetimi: Bir meta-sentez çalışması
Management of peer bullying behaviours in schools: A Meta-synthesis study
YASEMİN ELİBOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECLA ŞAHİN FIRAT
- Okul yöneticilerinin liderlik yaklaşımlarının okul-çevre ilişkileri üzerinde etkisinin değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM GÜL
Doktora
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERVET ÖZDEMİR