Geri Dön

Özel öğretim kurumlarında insan kaynakları yönetimi olgunluğunun iş yaşam kalitesine ve örgütsel bağlılığa etkisi

The impact of human resource management maturity on quality of work life and organizational commitment in private schools

  1. Tez No: 947207
  2. Yazar: FATİH MUHAMMET GÜVENDİ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. YUSUF ALPAYDIN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, İşletme, Education and Training, Labour Economics and Industrial Relations, Business Administration
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 495

Özet

Özel okullarda insan kaynakları yönetimi (İKY) olgunluk düzeyinin belirlenmesi, eğitim kurumlarının sürdürülebilirliği ve kalite yönetimi açısından kritik öneme sahiptir. Bu çalışma, Türkiye'de özel okullarda İKY süreçlerinin ne ölçüde kurumsallaştığını ve bu süreçlerin öğretmenlerin iş yaşam kalitesi ile örgütsel bağlılık algılarına etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada geliştirilen“İKY Olgunluk Rubriği”, insan kaynakları uygulamalarının sistematiklik, tutarlılık ve çalışan deneyimine yansıma düzeylerini nesnel biçimde değerlendirerek, öğretmen deneyimini iyileştirecek stratejik gelişim alanlarını ortaya koymaktadır. Bu yönüyle çalışma, insan odaklı, bütüncül ve uygulanabilir İKY politikalarının geliştirilmesine katkı sağlamayı hedeflemektedir. Araştırma, nicel yöntemle ve ilişkisel tarama modeli çerçevesinde yürütülmüş olup, İstanbul ve Ankara'daki 13 özel okulda görev yapan 285 öğretmeni kapsamaktadır. Örneklem, amaçlı ve gönüllü örnekleme yoluyla belirlenmiştir. İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarının olgunluk düzeyleri, özgün olarak geliştirilen ve 10 boyut, 15 soru ile 60 performans göstergesinden oluşan yapılandırılmış bir rubrik ile değerlendirilmiştir. Rubrik, İKY süreçlerini sistematik biçimde analiz etme amacıyla tasarlanmış ve çalışmanın özgün veri toplama aracı olmuştur. Öğretmenlerin iş yaşam kalitesi, Van Laar vd. (2007) tarafından geliştirilen ve Akar ve Üstüner (2017) tarafından Türkçeye uyarlanan ölçekle; örgütsel bağlılık ise Üstüner'in (2009) geliştirdiği 17 maddelik ölçekle ölçülmüştür. Bu ölçekler, geçerlik ve güvenirliklerinin yüksek olması ve eğitim alanında yaygın kullanımları nedeniyle tercih edilmiştir. Veri analizi sürecinde JAMOVİ programı kullanılarak 285 katılımcıdan elde edilen veriler temizlenmiş (z-skoru > |3| olmayan, kayıp veri içermeyen), normallik varsayımları sağlandığı doğrulanmıştır (çarpıklık -0.746/-0.915, basıklık 0.559/0.671 değerleriyle ±1.5 aralığında; Q-Q grafikleri ve kutu grafikleriyle doğrulanan normal dağılım). Betimsel istatistiklerle iş yaşam kalitesi (Ort.=3.67, SS=0.630) ve örgütsel bağlılık (Ort.=3.56, SS=0.747) puanları incelenmiş; grup farklılıkları için t-testi ve ANOVA, değişkenler arası ilişkiler için Pearson korelasyon ve aracılık etkisi için mediasyon analizleri uygulanmıştır. Bu analizler, insan kaynakları olgunluğunun iş yaşam kalitesi ve örgütsel bağlılık üzerindeki çok boyutlu etkilerini ortaya koyan geçerli ve güvenilir bulgular sunmuştur. Türkiye'deki 13 özel okulda İKY departmanlarındaki yöneticilerle gerçekleştirilen görüşmelerden elde edilen bulgularda, özel okullardaki İKY olgunluğunun genellikle farklı seviyelerde olduğunu ve bu seviyelerin çalışanların iş yaşam kalitesi ve örgütsel bağlılık algıları üzerinde doğrudan etkili olduğunu ortaya koymaktadır. Yapılan korelasyon analizleri sonucunda, insan kaynakları yönetimi olgunluğu ile iş yaşam kalitesi arasında orta düzeyde (r=0.351, p

Özet (Çeviri)

Determining the level of human resource management (HRM) maturity in private schools is critical for the sustainability and quality management of educational institutions. This study aims to examine the extent to which HRM processes are institutionalized in private schools in Turkey and the impact of these processes on teachers' perceptions of quality of work life and organizational commitment. The“HRM Maturity Rubric”developed in the study objectively evaluates the systematicity, consistency and reflection of human resources practices on employee experience and identifies strategic development areas to improve the teacher experience. In this respect, the study aims to contribute to the development of people-oriented, holistic and applicable HRM policies. The study was conducted within the framework of quantitative and relational survey model and included 285 teachers working in 13 private schools in Istanbul and Ankara. The sample was determined through purposive and voluntary sampling. The maturity levels of human resource management practices were assessed with a structured rubric, which was originally developed and consists of 10 dimensions, 15 questions and 60 performance indicators. The rubric was designed to systematically analyze HRM processes and became the original data collection tool of the study. Teachers' quality of work life was measured with the scale developed by Van Laar et al. (2007) and adapted into Turkish by Akar and Üstüner (2017); organizational commitment was measured with the 17-item scale developed by Üstüner (2009). These scales were preferred due to their high validity and reliability and their widespread use in the field of education. In the data analysis process, JAMOVI program was used to clean the data obtained from 285 participants (no z-score > |3|, no missing data), and normality assumptions were verified (skewness -0.746/-0.915, kurtosis 0.559/0.671 values within ±1.5 range; normal distribution confirmed by Q-Q graphs and box plots). Descriptive statistics were used to examine quality of work life (mean=3.67, SD=0.630) and organizational commitment (mean=3.56, SD=0.747) scores; t-test and ANOVA were applied for group differences, Pearson correlation for inter-variable relationships, and mediation analysis for mediation effect. These analyses provided valid and reliable findings on the multidimensional effects of human resource maturity on quality of work life and organizational commitment. The findings obtained from interviews with managers in HRM departments in 13 private schools in Turkey reveal that HRM maturity in private schools is generally at different levels and that these levels have a direct impact on employees' perceptions of quality of work life and organizational commitment. As a result of the correlation analyses , significant positive relationships were found between HRM maturity and quality of work life at moderate level (r=0.351, p

Benzer Tezler

  1. Özel ve resmi ortaöğretim kurumlarındaki insan kaynakları yönetimi uygulamalarının mukayeseli incelenmesi (Kayseri ili örneği)

    Analysis of human resource management practices in private high schools and public high schools in Kayseri

    NERİMAN MARTI EMEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Eğitim ve ÖğretimErciyes Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NİYAZİ CAN

  2. Özel eğitim kurumlarında görev alan öğretmenlerin iş güvencesi algısının örgütsel bağlılık ve performansa etkisi

    The perceptions of job security by the teachers working in private educations institutions affect the perceptions of performance and organizational commitment

    AYŞEGÜL KARAPINAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Eğitim ve ÖğretimBahçeşehir Üniversitesi

    İnsan Kaynakları Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZEYNEP HATİPOĞLU

  3. Özel eğitim-öğretim kurumlarında ders aracı olarak blog kullanımının öğrencinin motivasyonuna etkisi

    Using blogs as a tool for private education and training institutions course effect of student motivation

    EMİNE ÇAKIROĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALEV KATRİNLİ

  4. Özel öğretim kurumlarında kariyer yönetimi ve performans değerleme sisteminin okul yöneticileri ve öğretmenlerin başarılarına yansıması

    Career management in private educational institutions and the reflection of performance appraisal system to school administrators and teachers' success

    SÜHEYLA YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Eğitim ve ÖğretimUfuk Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. TURGUT GÜMÜŞ

  5. Özel ortaöğretim kurumlarında öğretmen performansının değerlendirilmesi uygulamaları: Bir araştırma

    In private secondary schools teacher performance evaluation practices: A survey

    NESRİN ÖZER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Eğitim ve Öğretimİstanbul Üniversitesi

    Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TEKİN AKGEYİK