Hüsün-kubuh meselesinin Kâdî Abdulcebbâr ve Fahreddin er-Râzî'de karşılaştırılması
Comparison of hüsün-kubuh issue in Qadi Abduljabbar and Fahraddin Alrazi
- Tez No: 758853
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FİKRET SOYAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyal Hizmet, Social Work
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 205
Özet
Bu tez gerek kelâmcılar arasında gerek kelâmcılar ile diğer Müslüman veya gayrı Müslim fırkalar arasında en önemli tartışmalı kelâm konularından biri olan hüsün-kubuh meselesini ele almaktadır. Hüsün-kubuh meselesi gayri müslim düşünürlerin İslam'a yönelik getirdikleri eleştiriler nedeniyle kelam ilminin gündemine girmiştir. Bu mesele niteliği itibarıyla temel kelami tartışmalarla olan ilgisi nedeniyle de kelam ilminde mühim bir konuma sahiptir. Tezin çalışma alanı, genel olarak müteahhir dönemde Eş'arîler ile Mu'tezile, özel olarak da bu iki ekolün önde gelen ve kelâm ilminde en fazla eser telif eden iki âlimi Râzî ile Kâdî Abdülcebbâr olarak sınırlandırılmıştır. Eş'arîlik ve Mu'tezile, Râzî ve Kâdî ile mütekaddimun döneminde şahit olmadığımız bir nitelik kazanmıştır. Bu yüzden bu iki âlimin, sünnî kelâm ilminde bir değişim ve dönüşüm meydana getirdiklerini söylemek mümkündür. Bu iki âlimin düşüncelerinin etkisiyle Eş'arîlik ve Mutezile, geçmişte olduğundan daha fazla birbirine yaklaşmıştır. Dolayısıyla Kâdî'nin ve Razi'nin hüsün ve kubuha dair ayrıştığı ve ortaklaştığı zeminlerden hareketle meseleyi ele alacak bir çalışma hüsün-kubuh konusunda geliştirilen yaklaşımları daha iyi anlamlandırmakta da fayda hasıl edecektir. Bu tez, Râzî ve Kâdî Abdülcebbâr'ın metotları aracılığıyla hüsün ve kubuh meselesinin detaylarına, aynı zamanda hüsün ve kubuhla ilgili bazı kelami tartışma konularına ışık tutmaya ve inceliklerine ulaşmaya çalışmaktadır. Ayrıca meselenin, İslam toplumundaki tarihî ve kültürel boyutunu ortaya çıkarmayı hedeflemekte, hüsün ve kubhun mâhiyetini bilme ve hakikatini keşfetme kaynağı olarak akıl ve nakil tartışmasına da değinmektedir. Bu konular, Kâdî ile Râzî'nin metotları karşılaştırılarak incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
This research deals with one of the most important theological topics that have been intensively investigated and debated among Muslim theologists themselves on a hand and between them and the non-Islâmic sects on another. I tried to restrict the scope of research to the Ash'aris and the Mu'tazilites, especially in the late era represented by two of the most prominent figures of the two schools. They were considered as the most authored and classified scholars in theology, namely Judge Abdul-Jabbar Al-Hamdani Al-Mu'tazili and Fakhruddin Al-Razi Al-Ash'ari. There is no doubt that the two schools of Ash'ari and Mu'tazili were established exceptionally thanks to the special contributions of both Judge Abd al-Jabbar and Fakhruddin al-Razi . Therefore, we can say that they have brought about a huge transformation and change in the science of Sunni theology, and by their hand, Ash'arism and Mu'taziliism have become closer to the past. This research is an attempt to shed light on the details of goodness and badness, and to access their fine scientific issues via the approaches of Judge Abdul-Jabbar and Fakhruddin al-Razi. This has been done using comparative method comparing the approaches of Judge Abdul-Jabbar and Fakhruddin Al-Razi . Additionally, the present study is designed to explore the issues from their historical and cultural dimensions in the Muslim community, and also to address the dialectic of reason in terms of its relevance to reason and revelation to reach the essence of goodness and badness, and to reveal the truth about each. A comparative approach has been adopted to sketch out the points of agreement and dispute between Al-Razi, the Ash'ari scholar, and Judge Abduljabbar, the Mu'tazili intellectul.
Benzer Tezler
- Fıkıh usûlünde husün-kubuh: El-Mu'temed ve el-Mustasfâ karşılaştırması ışığında
Al-Husn-al-kubh in Islamic legal theory: In the light of the comparison of al-Mu'tamad and al-Mustasfâ
AYŞEGÜL YILMAZ
- Osmanlı Dönemi fıkıh usûlü çalışmaları: Hüsün-Kubuh zemininde oluşan Mukaddimât-ı Erbaa literatürü
Usûl al-fiqh studies during Ottoman Period: Literature of al-Muqaddimāt al-Arba'a in the context of Husn-Qubh
ŞULE GÜLDÜ
Doktora
Türkçe
2019
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ŞAHİN
- İbnü'l-Hümam'a göre hüsün-kubuh meselesi
The problem of husn-qubh according to İbnü'l-Hümam
AYŞE KARAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAMİL GÜNEŞ
- Fıkıh kelam ilişkisi bağlamında ibâha kavramının analizi
The analysis of concept of ibaha in the context of the relationship between jurisprudence and kalam
HİKMET ŞAVLUK
- Kelâmcılar ile usulcülere göre hüsün kubuh meselesi
Problem of husn and kubh by scholars of kalâm and us?ul al-fiqh
BİLAL TAŞKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA AKÇAY