Geri Dön

Fen temelli eleştirel okuma etkinliklerinin geliştirilmesi ve öğretmenler tarafından değerlendirilmesi

Developing science-based critical reading activities and evaluation by teachers

PDF İndir

  1. Tez No: 761866
  2. Yazar: GAMZE YİĞİT
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ÖZLEM KORAY
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 239

Özet

Günümüz insanının entelektüel yaşantısında önemli bir yere sahip olan okuma, yazılı iletişimde, anlamlandırmada, bilgi edinme ve bilgiyi tekrar işlevsel olarak kullanmada çok önemli bir yere sahiptir. Okuma sürecinin en önemli kazanımlarından biri eleştirel okumadır. Bu çalışmada, Fen Bilimleri dersine yönelik sekizinci sınıf düzeyinde hazırlanmış fen temelli eleştirel okuma etkinliklerinin geliştirilmesi ve öğretmenler tarafından değerlendirmeleri ele alınmıştır. Çalışma 2021-2022 eğitim-öğretim yılında, Zonguldak ili Kdz. Ereğli ilçesinde görev yapmakta olan 18 Fen Bilimleri öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma, nitel araştırmaya göre tasarlanmış olup Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) çalışmasıdır. Çalışmada, öğretmenlerden fen temelli eleştirel okuma etkinliklerinin belirli ölçütler kapsamında değerlendirmeleri istenmiştir. Araştırma verilerini elde etmek amacıyla etkinlikleri farklı düzeylerde incelemeyi amaçlayan“rubrikler”ve“geri bildirim formu”kullanılmıştır. Geliştirilen bu rubrikler“Eleştirel Okuma Etkinlik Rubriği”,“Eleştirel Okuma Metin Rubriği”,“Eleştirel Okuma Kazanımları Rubriği”olmak üzere 3 tanedir.“Geri Bildirim Formu”ise etkinliğin yararına ilişkin soruları içermektedir. Araştırmada veriler analiz edilirken değerlendiriciler arasındaki uyumu belirlemek için“Fleiss Kappa”yöntemi kullanılmış, araştırmaya katılan öğretmenlerin görüşleri ise betimsel analiz kullanılarak incelenmiştir. Aynı zamanda hazırlanan etkinliklerin kullanılabilirliğine dair ortalama puanlar hesaplanmıştır. Fen temelli eleştirel okuma etkinliklerinin fen bilimleri öğretmenlerinin değerlendirmeleri ve analizleri sonucunda; öğretmenlerin etkinliklerin çoğunda uyumu oldukça yüksek bulunurken, bazı etkinliklerde ise bu uyum düşük çıkmıştır. Fen temelli eleştirel okuma etkinliklerinin, genel yapısı göz önünde bulundurulduğunda; etkinliklerin üst düzey düşünme becerileri olan eleştirel düşünme, yaratıcılık, analitik düşünme gibi özellikleri çoğunlukla karşıladığı, 8. sınıf Fen Bilimleri dersi kazanımlarına ve öğrenci seviyesine uygun olduğu görülmüştür. Etkinlikler, okuma metinlerinde bulunması gereken özellikler doğrultusunda incelendiğinde; kullanılan metinlerin genel olarak güncel bir konuya odaklandığı ve metinlerde kullanılan kavramların öğrencilerin anlayabileceği nitelikte olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte metinlerin okunması zevkli, anlaşılması kolay metinlerden seçildiği ifade edilmiştir. Hazırlanan etkinlikler“eleştirel okuma kazanımları”doğrultusunda incelendiğinde ise, etkinliklerin öğrencilerde farklı bir bakış açısı geliştirdiği, bir problem durumuna karşı öğrencileri farklı çözüm yolları bulmaya yönlendirdiği, metnin yazarını ve düşüncesini sorgulamaya, eleştirmeye yönlendirdiği gibi birçok eleştirel okuma kazanımını karşıladığı görülmüştür. Etkinliklerde gözlemlenen eksiklikler göz önünde bulundurulduğunda ise bazı etkinliklerin ders materyali olarak kullanılması için revize edilmesi gerektiği belirtilmiştir. Öğretmenlerin etkinliklere vermiş olduğu puanları neticesinde, etkinliklerin büyük çoğunluğunun rubriklerdeki değerlendirme ölçütlerini yüksek oranda sağladığı görülmüştür. Araştırmanın genel yararına ilişkin ortaya çıkan sonuç değerlendirildiğinde ise, fen temelli eleştirel okuma etkinliklerinin öğrencilerin araştırma, sorgulama, eleştirme, yaratıcılık gibi üst düzey düşünme becerilerini geliştirdiği, böylelikle öğrencilerin hem öğrenmelerine hem de sınav başarısına olumlu bir katkı sağlayacağı ifade edilmiştir. Aynı zamanda, hazırlanan etkinliklerin öğrencinin ders sürecinde aktif olmasını sağlayacağı ve öğrencinin kendini ifade edebileceği rahat bir ortam bulmasıyla birlikte hem motivasyonunun olumlu etkileneceği, hem de öğrencilerde kalıcı öğrenmeler sağlayacağı belirlenmiştir.

Özet (Çeviri)

Reading, which has an important effect on people's intellectual life, has a significant place on written communication, interpretation, acquisition of knowledge and reuse of knowledge functionally. One of the most important objectives in the reading process is critical reading. In this study, development of science-based critical reading activities prepared at the eighth grade level for science lessons and evaluation by the teachers were discussed. This study was conducted in the 2021-2022 academic year with 18 science teachers who work in Karadeniz Ereğli, Zonguldak. The research is a qualitative study prepared with a research and development (R&D) study. In the study, science teachers were asked to evaluate science-based critical reading activities within certain criteria. Rubrics and feedback forms which were aimed to analyze the activities on different levels were used to obtain data. The rubrics are“Critical Reading Activity Rubrics”,“Critical Reading Text Rubrics”,“Critical Reading Objectives Rubrics”.“Feedback Forms”include questions about general benefits of activities. While analyzing the data, Fleiss Kappa method was used to determine the harmony among evaluators and descriptive analysis method was used to determine teachers' opinions. The avarage scores for the usability of the prepared activities were also calculated. The result of analysis and science teachers' evaluation based on science-based critical reading activities show quite high harmony while some of them are low. When the general characteristics of science-based critical reading activities are considered, activities mostly answer the characteristics of the high-level thinking skills such as critical thinking, creativity and analytical thinking and are suitable for eighth grade science lesson objectives and students' level. When activities are analyzed in terms of the characteristics of a text, texts are focused on current topics and notions are quite understandable for students. Additionally, it is said that reading the texts is enjoyable and easy to understand. When activities are analyzed in terms of critical reading objectives, activities meet many critical reading objectives such as developing different perspectives on students, guiding students to find different solutions, questioning and criticizing the author and the text. When the missing parts of the activities are considered, it is stated that some activities must be revised in order to be used as a lesson material. As a result of the scores given by teachers, it has acknowledged that the majority of the activities met the evaluation criteria in the rubrics at a high rate. When the result of the evaluation on the general benefits are considered, science-based critical reading activities develop students' high level thinking skills such as researching, questioning, criticizing and creativity; thus, it makes a positive contribution to students' learning and exam success. At the same time, it has been determined that activities will enable the students to be active during the lesson and express themselves easily.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    370138

    İlköğretim 6.sınıf fen ve teknoloji dersinde basamaklı öğretim programı uygulamasının öğrencilerin biliş ötesi farkındalıklarına ve problem çözme becerilerine etkisi

    The effect of the application of layered curriculum on the problem solving skill and metacognition awareness of students in the 6th class science and technology lesson

    SEVDA KOÇ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Eğitim ve Öğretimİnönü Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. OĞUZ GÜRBÜZTÜRK

  2. Tez No

    808956

    Sorgulama temelli öğretim ortamında kesirler kavramının öğrenme süreçlerinin incelenmesi

    Investigation of learning processes for the concept of fractions in an inquiry-based teaching environment

    ENGİN KIRKPINAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimZonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT GENÇ

  3. Tez No

    866489

    Beceri temelli fen sorularına yönelik sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi

    Examination of classroom teachers' opinions on skill-based science questions

    MURAT YAVAŞER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Temel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET TURAN ORHAN

  4. Tez No

    885499

    Mesken tutma kavramının İstanbul'da modernleşme sürecindeki değişimine A.H. Tanpınar'ın ve S.H. Eldem'in düşünce dünyasının izlerinden bakmak

    Examining the change in the concept of dwelling in Istanbul during the process of modernization through the traces of A.H. Tanpınar' and S.H. Eldem's thought worlds

    BEYZA NUR BATI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞE DERİN ÖNCEL

  5. Tez No

    905407

    Frederick Kiesler'in sonsuz mekân üretimlerinin formsuz kavramı bağlamında incelenmesi

    Analyzing endless space productions of Frederick Kiesler through the concept of formless

    YAĞMUR ÇETGİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    MimarlıkDokuz Eylül Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÖKÇEÇİÇEK SAVAŞIR

Geri Dön