Karanlık kişilik özelliklerinin kariyer planlamaya etkisinde çalışan kıskançlığının aracı rolü
The intermediary role of employee jealousy in the effect of dark personality traits on career planning
- Tez No: 762414
- Danışmanlar: PROF. DR. ERDOĞAN KAYGIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kafkas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 228
Özet
Hızla değişen çalışma yaşamında, kişilik özellikleri önemli bir etkiye sahip bir unsur olarak ele alınmıştır. Bireyi diğer bireylerden ayıran, kendine has davranışları, duygu ve düşünceleri içinde bulunduran sürecin, kişiliği ifade ettiği söylenebilir. Kişilik, aydınlık ve karanlık taraf olarak iki şekilde ele alınmıştır. Kişilik, sosyal hayatta önemli olduğu gibi iş hayatında da büyük rol oynar. Özellikle kişiliğin karanlık tarafı bireyi yıpratırken, insan ilişkilerini de zayıflattığı tespit edilmiştir. Kişilik özellikleri arasında kişiliğin karanlık tarafında bulunan makyavelizm, narsisizm ve psikopati kavramlarının son zamanlarda ilgi çeken konular arasında olduğunu söylemek mümkündür. Ancak yabancı literatürde olmasına rağmen Türkiyede sınırlı olarak araştırılan bir konudur. Dolayısıyla bu çalışmada kişiliğin karanlık yönü ele alınmıştır. Karanlık kişilik özellikleri olarak nitelendirilen makyavelizm, narsizm ve psikopatinin kariyer planlamalarına yönelik yazınsal alanda yapılan araştırmalarda ortaya konulan bulgular ışığında, güçlü bir etkiye sahip olduğu öngörülmüştür. Bunun yanısıra kariyer planlaması, bireyin sahip olduğu yetenek, bilgi, beceri ile hâlihazırda olan işin geliştirilmesine, iş tanımının ve pozisyonun planlanmasına, bireylerin ilgi alanlarının ve yeteneklerinin incelenmesine olanak sağladığından önemli olduğu düşünülmüştür. Bu bağlamda bireyin kişilik özelliklerinin kariyer tercihlerine ve bireysel kariyer planlamalarına etkisi olduğu yapılan çalışma kapsamında ortaya çıkarılmıştır. Öte yandan insan unsurunun bir parçası olan ve istenmeyen bir durum olarak ortaya çıkan diğer bir kavram ise kıskançlık kavramıdır. Kıskançlık kavramı bireyin hayatının farklı dönemlerinde ortaya çıkan güçlü bir duygudur. İnsan hayatının her alanını etkileyen bu güçlü duygunun iş hayatına yansıması kaçınılmazdır. Bu araştırmanın amacı, bireylerin sahip olduğu kişilik özelliklerinin kariyer planlamaya etkisinde çalışan kıskançlığının aracı rolünü tespit etmektir. Çalışmada karanlık kişilik özelliklerinin kariyer planlamaya etkisi noktasında, çalışan kıskançlığının aracı rolü üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda çalışan kıskançlığının söz konusu bu değişkenler arasındaki rolü incelenerek ortaya çıkan sonuç, çalışma kapsamında ele alınmıştır. Araştırmada Atatürk Üniversitesi Rektörlüğü Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezinde akademik (öğretim üyesi), teknik (hemşire) ve idari (memur) kadrolarda görev yapan 500 sağlık çalışanına ulaşılmıştır. İnsan odaklı hizmet yürüten söz konusu sağlık çalışanlarının karanlık kişilik özelliklerinin kariyer planlamaya etkisinde çalışan kıskançlığının ne derecede rolü olduğu ortaya çıkarılmıştır. Çalışma sonucunda, karanlık kişilik özelliklerinin kariyer planlama ve çalışan kıskançlığı üzerinde etkisinin olduğu, çalışan kıskançlığının ise karanlık kişilik ve kariyer planlama ilişkisine tam aracılık etmediği tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In the rapidly changing working life, personality traits have been considered as an important factor. It can be said that the process that separates the individual from other individuals and includes his/her own behaviors, feelings and thoughts expresses the personality. Personality is handled in two ways as the light side and the dark side. Personality plays an important role in business life as well as in social life. It has been determined that while the dark side of personality wears out the individual, it also weakens human relations. It is possible to say that the concepts of machiavellianism, narcissism and psychopathy, which are on the dark side of personality, are among the topics that have attracted attention recently. However, although it is in the foreign literature, it is a limited research topic in Turkey. Therefore, in this study, the dark side of personality is discussed. It is predicted that machiavellianism, narcissism and psychopathy, which are described as dark personality traits, have a strong effect on career planning in the light of the findings in the literature. In addition to this, career planning is thought to be important because it allows the development of the current job, the planning of the job description and the position, and the examination of the interests and abilities of the individual with the talent, knowledge and skills that the individual has. In this context, it has been revealed within the scope of the study that the personality traits of the individual have an effect on career preferences and individual career planning. On the other hand, another concept that is a part of the human element and emerges as an undesirable situation is the concept of jealousy. The concept of jealousy is a strong emotion that emerges in different periods of an individual's life. It is inevitable that this strong emotion, which affects every aspect of human life, will be reflected in business life. The aim of this research is to determine the mediating role of employee jealousy in the effect of personality traits of individuals on career planning. In the study, the mediator role of employee jealousy in the effect of dark personality traits on career planning was emphasized. In this context, the role of employee jealousy among these variables was examined and the result was discussed within the scope of the study. In the research, 500 health workers working in academic (lecturer), technical (nurse) and administrative (civil servant) positions at Atatürk University Rectorate Health Research and Application Center were reached. It has been revealed to what extent employee jealousy plays a role in the effect of the dark personality traits of the said healthcare professionals who provide human-oriented services on career planning. As a result of the study, it has been determined that dark personality traits have an effect on career planning and employee jealousy, while employee jealousy does not fully mediate the relationship between dark personality and career planning.
Benzer Tezler
- Karanlık üçlü kişilik özelliklerinin örgütsel siyaset ve kariyer planlamaya etkisinde örgütsel aidiyetin aracı rolü
The mediating role of organizational citizenship on the effect of the dark triad personality traits on organizational politics and career planning
ONUR KAVAK
- Liderin karanlık kişilik özelliklerinin çalışanın mobbing algısı üzerindeki etkisi: Türkiye üniversiteleri üzerine bir araştırma
The effect of the leader's dark personality traits on the employee's perception of mobbing: A study on Turkish universities
HANDE ÇİFTÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İşletmeKarabük ÜniversitesiGirişimcilik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET MURAT TUNÇBİLEK
- Kişilik özellikleri ve kariyerizm eğilimi arasındaki ilişkide örgütsel destek algısının düzenleyici rolü
The moderating role of perception of organizational support in the relationship between personality traits and careerism tendency
FAZİLET NOHUT
- Are there bright sides of the dark side? Effects of managers' dark triad personality traits on organizational outcomes and moderating roles of organizational culture
Karanlığın aydınlık tarafları var mıdır? Yöneticilerin karanlık üçlü kişilik özelliklerinin örgütsel sonuçlara etkisi ve kurum kültürünün düzenleyici rolü
ÇAĞLAR ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
PsikolojiÇankaya ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI GÖNCÜ KÖSE
- Beyaz yakalı örnekleminde mobbing ile, çocukluk çağı travmaları, karanlık üçlü kişilik özellikleri ve psikososyal risk faktörleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between mobbing and childhood traumas, dark triad personality features and psychosocial risk factors in the sample of white collar
BEYZA NAZ DENİZ
Doktora
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAYIHAN OĞUZ KARAMUSTAFALIOĞLU