Bireysel başvurunun Türk anayasa yargısını dönüştürücü etkisi ve hukuk düzenine katkısı
The transforming effect of individual application on the Turkish constitutional jurisdiction and its contribution to legal order
- Tez No: 763091
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET NOHUTÇU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kamu Yönetimi, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 206
Özet
İnsan hakları, tarihsel gelişim sürecinde inşa edilen düşüncelerin sistematik ürünüdür. Temel insan hakları ve özgürlüklerinin korunması, hak ihlallerinden kaynaklanan mağduriyetlerin oluşmaması, ortaya çıkan ihlallerin hukuk aracılığı ile hızlı ve etkin bir şekilde giderilmesi günümüz demokratik anlayışının vazgeçilmez temelidir. Doğal hukuktan beslenen, pozitif hukuk ile güçlenen ve evrensel bildirgeleri esas alarak insan haklarına standart ölçütler getiren anayasal rejimlerin varlığına rağmen, hak ihlalleri önlenememekte ve bir takım mağduriyetler ortaya çıkabilmektedir. Bu olumsuzluklara rağmen hukukun üstünlüğü ilkesi temelinde insan haklarının günümüzdeki en büyük garantisi anayasalardır. Hukuk devleti temel hak ve özgürlükleri anayasa ile koruma altına almakta, bireyin devlete karşı korunmasını da anayasal denetimlerle sağlamaktadır. Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru hakkı ile temel hak ve özgürlüklerin anayasa yargısının denetimine tabi olması Türkiye açısından yeni bir uygulama olmakla birlikte, hukuk düzenimiz açısından da önemli bir dönüşümdür. Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yolu öncesi mahkeme salt norm denetimini yerine getiren ve kanunların anayasaya uygunluğunu denetleyen bir organ niteliğinde iken bireysel başvurunun hukuk sistemimize girmesi sonrası anayasa yargısı temelinde esaslı bir dönüşüm yaşanmıştır. Bu tez bireysel başvurunun dönüştürücü etkisini Türk Anayasa Mahkemesinin hak ihlallerine yönelik aldığı kararlar üzerinden tartışmaktadır. Türk Anayasa Mahkemesinin ihlal kaynaklı bireysel başvuru kararlarının dönüştürücü etkisi demokrasi ve hukuk düzeni, anayasa yargısı başta olmak üzere yasama, yürütme ve yargı organları üzerinden analiz edilmeye çalışılmıştır. Bireysel başvuruya ilişkin mahkeme kararları özellikle objektif etki üzerinden nitel araştırma kapsamında içerik analizi ile sorgulanmaktadır. Ayrıca çalışma kapsamında Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkeme Başkanı'nın konuşmaları yorumlayıcı metot ile analiz edilmiş, iki hakim üye ve bir raportör ile yarı yapılandırılmış elit mülakat görüşmeleri yapılmıştır. Bu metotla bireysel başvurunun etkileri ve özellikle objektif etki bağlamında dönüştürücü etkinin nasıl ortaya çıktığı incelenmiştir. Sonuç olarak bireysel başvurunun Türk hukuk düzeninin demokrasisi ile anayasa yargısını değiştirdiği ve dönüştürdüğü, temel hak ve özgürlüklerin korunmasına yönelik standartları yükselttiği, bireysel başvuru kararlarının yasama, yürütme ve yargı organları üzerinde dönüştürücü etkisinin olduğu hususları bulgulanmıştır.
Özet (Çeviri)
Human rights are the result of a set of ideas that have been built on top of each other over time. Protecting basic human rights and freedoms, making sure that people don't get hurt because of rights violations, and getting rid of rights violations quickly and effectively through the law are all essential parts of today's modern democratic understanding. Even though there are constitutional regimes that are based on natural law, strengthened by positive law, and set standards for human rights based on universal declarations, rights can still be violated and people can be hurt. In notwithstanding of all, the constitution is the best way to protect human rights based on the rule of law today. The constitution guarantees basic rights and freedoms and protects people from the government. The fact that individual application to the Constitutional Court is subject to the control of the constitutional judiciary is a new practice for our country, but it is also an important transformation for our legal system. Indeed, before the individual application to the constitutional court was brought up, the court was only an organ that performed the control of norms and supervised the conformity of laws to the constitution, but after the introduction of the individual application into our legal system, a fundamental transformation took place in the basis of constitutional jurisdiction. This thesis discusses the transformative effect of individual application through the decisions of the Turkish Constitutional Court. The transformative effect of the individual application decisions of the Turkish constitutional court has been tried to be analyzed through democracy and legal order, legislative, executive and judicial organs, especially the constitutional judiciary. Court decisions regarding individual application are questioned through content analysis within the scope of qualitative research, especially through objective effect. In addition, within the scope of the study, the speeches of the President of the Court were analyzed with the interpretive method, and phenomenological design semi-structured elite interviews were conducted with two judge members and a rapporteur. With this method, the effects of individual application and especially how the transformative effect emerges in the context of objective effect are examined. As a result, it has been found that individual application changes and transforms the democracy of the Turkish legal order and the constitutional judiciary, raises the standards for the protection of fundamental rights and freedoms, and individual application decisions have a transformative effect on the legislative, executive and judicial organs.
Benzer Tezler
- Anayasa Mahkemesi bireysel başvuru kararlarında ifade özgürlüğü
Freedom of expression in Constitutional Court individual application decisions
AHMET YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukKırıkkale ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAMDİ GÖKÇE ZABUNOĞLU
- Türk Anayasa Yargısında bireysel başvuru
The right of individual application in the Turkish constitution judgery system
SEYİTHAN KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
HukukAtatürk ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TEVFİK GÜLSOY
- Türk Anayasa hukukunda bireysel başvuru
Individual application in Turkish constitutional law
BERKAN HAMDEMİR
- Anayasa yargısında bireyesel başvuru yolu
Individual application in the Consititutional jurisdiction
UMNIYAH ASGHAR YOUSIF
- Bireysel başvuru usulünde önemli zarar ölçütü
The significant disadvantage criterion in the individual application procedure
ZELAL PELİN DOĞAN