Saçaklızâde Mehmed Efendi'nin 'Risâle fi'l-ittilâi alâ ba'zi'd-desâisi'l-vâkıati fi'l-beyzâvî' adlı eseri -tahkik ve değerlendirme-
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 763312
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ÇİÇEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Tefsir, Saçaklızâde, Beyżâvî, Risâle, Felsefe, Tafsir, Sacaklizâde, Beyżâvî, Risâle, Philosophy
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 147
Özet
Saçaklızâde Mehmed Efendi (ö.1145/1732) Osmanlı'da idari ve ilmi merkez olan İstanbul'dan uzakta yaşasa da yetiştirdiği talebeler ve yazdığı eserlerle hicri on ikinci asrın öne çıkan alimlerindendir. Beyżâvî tefsirine yönelik eleştirilerinin bir kısmını Risâle fi'l-ittilai alâ b'azi'd-desâisi'l-vâkiati fi'l-Beyżâvî isimli eserinde/risâlesinde toplamıştır. Kelâm, münazara ve mantık gibi ilimlerde öne çıkmış olan Saçaklızâde'nin Kadı Beyżâvî'yi, tefsirine felsefi görüşleri aldığı için eleştirmesi, yer yer ağır ithamlarda bulunması dikkat çekmektedir. İbni Teymiyye ekolünden etkilenerek görüşlerinde değişiklik yaptığı, felsefeye açıkça cephe aldığı görülen Saçaklızâde'nin İmam Gazzâlî'ye olumlu baktığı, onun kelâma yaklaşımını benimsediği söylenebilir. Yine Seyyid Şerîf Cürcânî'nin Şerhü'l-Mevâkıf ve Teftâzânî'nin Şerhü'l-Akâid gibi kitaplarından alıntı yaparak Beyżâvî'yi tenkit etmesi kelâmı kökten reddetmediğine işaret sayılabilir. Nakşibendiyye ve Kâdiriyye tarikatlarından hilafet almış olan, İbni Teymiyye'yi imam kabul eden ve aynı zamanda kelâm alimi olan Saçaklızâde'nin hayatı ve eserleri incelenmeye değerdir. Hatta onun, bulunduğu coğrafya itibarı ile ilmî ve fikrî hareketlerin odağında yetişmiş bir alim olması bunu daha da önemli hale getirmektedir. Saçaklızâde Mehmed Efendi'ye ait olan Risâle fi'l-ittilâi ala ba'zi'd-desâisi'l-vâkiati fi'l-Beyżâvî adlı tefsir eserinin/risâlesinin Türkiye kütüphanelerinde altı yazma nüshası tespit edilmiştir. Bu nüshalardan bir kısmının Saçaklızâde'nin talebeleri tarafından istinsah edildiği düşünülmektedir. Müellifin hayatı ve diğer eserleri hakkında ilmi çalışmalar yapılmış olsa da bu eser hakkında müstakil çalışma yapılmadığı görülmektedir. Bu tezin hazırlanmasında asıl gaye Saçaklızâde Mehmed Efendi'nin hayatı ve eserlerini incelemek, tefsirle alakalı risâlelerini öne çıkarmak, Beyżâvî'ye yönelik eleştirilerini Risâle fi'l-ittilai alâ ba'zi'd-desâisi'l-vâkiati fi'l-Beyżâvî adlı eser özelinde değerlendirmek ve söz konusu eserin tahkikini yapmaktır.
Özet (Çeviri)
Although he lived far from Istanbul, which was the administrative and scientific center of the Ottoman Empire, Sacaklizâde Mehmed Efendi (d.1145/1732) is one of the prominent scholars of the twelfth century, with the students he trained and the works he wrote. He collected some of his criticisms of Beyzâvî's commentary in his work/booklet named“Risâle fi'l-İttilâi alâ Ba'zi'd-Desâisi'l-Vakıati fi'l-Beyzâvî”. It is noteworthy that Sacaklızâde, who has come to the foreign sciences such as theology, debate, and logic, criticizes Kadı Beyzâvî for taking philosophical views in his commentary and makes heavy accusations from time to time. It can be said that Sacaklizade, who was influenced by the school of Ibn Taymiyya, changed his views and clearly opposed philosophy, had a positive view of Imam Ghazali, and adopted his approach to theology. Again, criticizing Beyzâvî by quoting from Seyyid Sherif Cürcânî's books such as Sherhü'l-Mavakif and Teftâzânî's Sherhü'l-Akaid can be considered as a sign that he did not reject the word radically. The life and works of Sacaklizade, who received the caliphate from the Naqshbandiyya and Kadiriyya orders, who accepted Ibn Taymiyyah as an imam and who was also a scholar of kalam, are worth examining. In fact, the fact that he is a scholar trained in the center of scientific and intellectual movements due to his geography makes this even more important. Six manuscript copies of the tafsir work/pattern named“Risâle fi'l-ittilâi alâ ba'zi'd-desâisi'l-vakıati fi'l-Beyzâvî”belonging to Sacaklızâde Mehmed Efendi have been identified in Turkish libraries. It is thought that some of these copies were copied by the students of Sacaklızâde. Although scientific studies have been made about the author's life and other works, it is seen that there is no independent study about this work. The main purpose in the preparation of this thesis is to examine the life and works of Sacaklizâde Mehmed Efendi, to highlight his treatises on tafsir, and to criticize Beyzavi as“Risâle fi'l-ittilai alâ ba'zi'd-desaisi'l-Vakiati fi'l-Beyzavi.”to evaluate the work specifically and to make an investigation of the work in question.
Benzer Tezler
- Saçaklızâde'nin eserleri ve Teshîlü'l-Ferâiz adlı eserin tahkiki
Saçaklizâde's practice of works and the edition of his work Tashîl al-Farâid
OSMAN MAGOMETOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VECDİ AKYÜZ
- Dâvud el-Karsî'nin 'Şerhu'l-Velediyyeti'l-Cedîde'adlı eserinin tahlil, tahkik ve tercümesi
Analysis, critical edition and translation of Dâwud al-Qarsî's Sharh al-Waladiyyah al-Jadîdah
ABDULLAH ÖZTOP
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
FelsefeYalova ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULKADİR COŞKUN
- İslâm medeniyeti'nde 18. yüzyıla kadar ilimlerin sınıflandırılması eserlerinde matematiğin konumu
The position of mathematics in the categorization of sciences till 18th century in Islamic civilisation
ECEM ÇETİNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
FelsefeÇankırı Karatekin ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE KÖKCÜ
- رسالة في الرد على ما دسه البيضاوي في تفسيره من أوهام الفلاسفة للعلامة محمد بن أبي بكر المرعشي المدعو بساجقلي زاده (ت 1145ه)دراسة وتحقيقاً
El-Beyżāvî'nin tefsirine soktuğu felsefi önyargılara karşı Saçaklızade adıyla bilinen Allâme Muḥammed b. Ebî Bekr el-MarꜤaşî (Ö.H. 1145)'nin cevabı inceleme ve araştırma
MOHAMMED THAMER NAJM NAJM
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULSALAM YOUSUF ESSA AL-YAGOOB
- Muhammed bin Ebî Bekir el-Mar‛aşî ve Cühdü'l-Mukill adlı eserinin tecvid ilmindeki yeri
Muhammed bin Ebî Bekir el-Mar‛aşî and position of his book called Cühdü'l-Mukill in the tecvid discipline
FATİH DOKGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ ÇİFTCİ