İstanbul Tarihi Yarımada'da kentsel arkeolojik değerlerin korunması ve sunumu için öneriler
Proposals for preservation and presentation of urban archaeological values in the İstanbul Historical Peninsula
- Tez No: 763752
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYNUR ÇİFCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rölöve-Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 407
Özet
Tarihi kentler, geçmiş toplulukların fiziksel izleri ile oluşan çok katmanlı yerleşkelerdir. Çağdaş toplumun gereksinimleri ve talepleri doğrultusunda yapılan kazılar ve imar faaliyetleri sırasında zaman zaman arkeolojik değerler ile karşılaşılmaktadır. Ortaya çıkan arkeolojik değerlerin korunması ve sunumu çalışmaları da kentsel arkeolojinin kapsama alanına giren kentlerdeki kültürel tabakalamayı değerlendiren disiplinler arası bir çalışmadır. Modern zamanlarda kentsel arkeolojik değerlerin yerinde korunması, kentsel alan üzerindeki artan baskı ve modern kalkınma talepleri nedeniyle giderek daha karmaşık hale gelmiştir. Son yıllarda arkeolojik değerlerin yerinde korunmasına yönelik artan bir eğilim olmasına rağmen bir arkeolojik değerin kentle nasıl bütünleşeceği, halkın erişiminin nasıl sağlanacağı konusunda çeşitli sorunlarla karşılaşılmaktadır. Her arkeolojik değerin korunması bulunduğu duruma ve konuma özel olup kültürel anlamını mümkün olan en iyi şekilde sunabilmek için özel düzenlemelere ihtiyaç vardır. Tez kapsamında çalışma alanı olarak İstanbul Tarihi Yarımada seçilmiştir. Tarihi Yarımada'da günümüze ulaşmayan Konstantinopolis surlarının (yaklaşık) sınırları ile Sarayburnu arasında kalan bölgede 281 kentsel arkeolojik değer belirlenmiş, koruma onarım çalışmaları tamamlanarak kamuya sunulmuş 9 kentsel arkeolojik değer örneği, koruma sorunları ve yapılan mimari düzenlemeler açısından ayrıntılı olarak incelenmiştir. 9 kentsel arkeolojik değer farklı işlev, mülkiyet ve mimari özelliklerine göre a)tescilli yapı restorasyonlarının altyapı çalışmalarında, b)kamusal alanlarda araştırma ve temel kazılarında, c)kamusal alanda ulaşım ve altyapı kazılarında, d)özel mülkiyet alanlarında yeni yapı temel kazı çalışmalarında ortaya çıkanlar olmak üzere 4 ayrı başlık altında sınıflandırılmıştır. Tarihi Yarımada'daki arkeolojik değerlerin koruma sorunları ve sunumları için yapılan mimari düzenlemeler yasal, idari, mimari sunum ve eğitim alt başlıkları altında irdelenmiştir. Koruma sorunlarının, finans, denetleme, izleme, mimari uygulamalarda tasarım, malzeme seçimi, havalandırma sistemi, üst örtü taşıyıcı sisteminin konumu düzenli bakım, bilgilendirme ve eğitim konuları üzerine yoğunlaştığı tespit edilmiştir. Bu nedenle kentsel arkeolojik değerlerde yapılacak koruma uygulamalarının daha nitelikli olması ve sunumlarının kentle daha etkileşimli bir şekilde bütünleşebilmesi için ulusal- uluslararası yönetmelik, tüzük ve ilke kararları bağlamında koruma yaklaşım önerilerinin geliştirilmesine çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Historic cities have multi-layered character composed of the physical traces of the different civilizations from different periods of time. Archeological values are encountered from time to time during excavations and other urban development activities, which are carried out in line with the needs and demands of the modern society. Studies on the preservation and presentation of these archeological values are included in the scope of urban archeology, which is an inter-disciplinary domain that evaluates the cultural stratification of cities. In-situ preservation of urban archeological values, in modern times, has become an increasingly complex issue due to high pressure on urban space and modern development demands. In recent years, there is a remarkable tendency towards in-situ preservation of archaeological values. However, various problems are encountered in terms of how an archaeological value preserved will be integrated with the city on a larger scale as well as how access to the public will be provided. The preservation of each archaeological value is specific to its situation and its location. The records of historical peninsula contain 281 urban archeological values between the Constantinople walls (approximate), which no longer exist, and Sarayburnu. To show variety in different functions, ownership, and architectural features these 9 selected urban archaeological values were categorized under 4 different headings as discovered during: a)infrastructure work of building restorations, b)foundation and research excavations in public places, c)infrastructure and transportation excavations in public areas, d)foundation excavation for new private buildings. The architectural arrangements made for their conservation and their presentations were examined under the sub-headings of legal, administrative, architectural presentation and education perspectives. It was aimed to cite some proposals through national-international regulations, laws, and policies as to integrate the archaeological values in a more interactive way to the daily life of citizens in a qualified manner.
Benzer Tezler
- Kent kimliginin korunmasında kent imajına ve yaşanabilir kent algısına etkisi: Tophane ve cevresi
The effect of the protection of urban identity on the urban image and the perception of livable city: Tophane and its environment
BARIŞ KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkHaliç ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ JÜLİDE EDİRNE
- Koruma ve planlama anlayışlarının değişimi: İstanbul Tarihi yarımada'da 2005-2012 planları karşılaştırması
Changes in the concepts of conservation and planning: Comparison of 2005-2012 plans in Istanbul Historical peninsula
SELDA YILDIRIM BURMA
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PROF. DR. İCLAL DİNÇER
- İstanbul Tarihi Yarımada yeşil alanlarının tarihsel süreç içerisindeki değişiminin irdelenmesi
The change analysis of the green spaces of Istanbul Historical Peninsula in historical process
NİLÜFER KART
Doktora
Türkçe
2008
Peyzaj Mimarlığıİstanbul ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN ALTINÇEKİÇ
- Çok katmanlı kent sisteminde mekansal süreklilik ve sürdürülebilir planlama yaklaşımları: Tarihi yarımada, Tahtakale–İstanbul
Spatial continuity and sustainable planning approaches in multi layered city: Historical peninsula-Tahtakale example, Istanbul
BEDEL EMRE
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM ERDEM ERBAŞ
- Twentieth century architectural heritage in site conservation approach: Case of Unkapani-Saraçhane
Sit koruma yaklaşımında yirminci yüzyıl mimarlık mirası: Unkapanı-Saraçhane örneği
DAMLA TÜFEKLİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURGAY KEREM KORAMAZ