Kalkınma ve çevresel sağlık riskleri: Azerbaycan için ekonometrik bir analiz
Development and environmental health risks: an econometric analysis for Azerbaijan
- Tez No: 763826
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NESLİHAN FİDAN KEÇECİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Kalkınma, Çevre, Azerbaycan, Etki-Tepki, VAR, Development, Environment, Azerbaijan, Impulse-Response, VAR
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sayısal Yöntemler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 94
Özet
Günümüz dünyasında ekonomik kalkınma beraberinde çevre sorunlarını getirmektedir. Günümüzde su, toprak ve hava kirliliğini bir arada içeren çevre kirliliği, biyolojik çeşitliliğin geri döndürülemez kaybı, su, verimli tarım arazileri ve balık gibi doğal kaynakların giderek yok olması, ekonomik kalkınma ve sürdürülebilir kalkınmaya yönelik en ciddi tehditler arasındadır. Çevre şiddete ve yıkıma maruz kalmaktadır. Bununla birlikte, insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkiler de dahil olmak üzere çevre sorunlarının önemli sonuçlarına çok az dikkat gösterilmektedir. Ancak insan sermayesi teorisinde vurgulandığı gibi, ekonomik kalkınma için sağlıklı insan şarttır. Sürdürülebilir kalkınma, mevcut ve gelecek nesillerin refahı için çevrenin korunmasına büyük önem vermektedir. Sürdürülebilir kalkınma anlayışı, doğal kaynakların ve çevrenin korunmasını kalkınmanın yardımcısı ve gelecek nesillerin çıkarlarının koruyucusu yapmaktadır. Global bir problem haline gelen çevresel sağlık riskleri son dönemlerde inceleme konusu olmuştur. Ekonomik kalkınmanın sebep olduğu çevre sorunlarını çözmenin bir yolu bu sorunların tespit edilmesi ve istikrarlı bir ekonomik kalkınma sağlanarak risklerin azaltılmasıdır. Çalışmada Azerbaycan ekonomisi için 1995-2021 dönemi temel alınarak ekonomik kalkınma ile çevresel sağlık riskleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Kurulan ekonometrik modelde kişi başı GSMH, kişi başı karbondioksit emisyonu ve sağlık harcamaları değişkenleri kullanılmıştır. Yapılan çalışmada zaman serisi yöntemlerinden olan VAR analizi kullanılmıştır. İlk olarak ekonometrik model kurulmuş ve modelde yer alan değişkenlerin durağanlık durumları incelenmiştir. Değişkenlerin aynı dereceden tümleşik olduğu tespit edildikten sonra VAR analizi yapılmıştır. VAR analizi için yapılan temel varsayım testler sonucunda modelde herhangi bir spesifikasyon hatasının olmadığı tespit edilmiştir. Son olarak çalışmada etki-tepki grafikleri incelenmiş ve varyans ayrıştırma analiz sonuçları açıklanmıştır. Sonuç olarak Azerbaycan ekonomisinde de diğer gelişmekte olan ülkeler gibi ekonomik kalkınmanın bir takım çevresel sağlık risklerine yol açtığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In today's world, economic development brings with it environmental problems. Today, environmental pollution, which includes water, soil and air pollution, irreversible loss of biological diversity, the gradual disappearance of natural resources such as water, fertile agricultural lands and fish are among the most serious threats to economic development and sustainable development. The environment is exposed to violence and destruction. However, little attention is paid to the significant consequences of environmental problems, including adverse effects on human health. However, as emphasized in human capital theory, healthy people are essential for economic development. Sustainable development attaches great importance to the protection of the environment for the welfare of current and future generations. The understanding of sustainable development makes the protection of natural resources and the environment the helper of development and the protector of the interests of future generations. Environmental health risks, which have become a global problem, have been the subject of investigation recently. One way of solving environmental problems caused by economic development is to identify these problems and reduce risks by ensuring a stable economic development. In the study, the relationship between economic development and environmental health risks was examined based on the period of 1995-2021 for the Azerbaijan economy. In the established econometric model, the variables of GDP per capita, carbon dioxide emissions per capita and health expenditures were used. VAR analysis, which is one of the time series methods, was used in the study. First, the econometric model was established and the stationarity of the variables in the model was examined. After it was determined that the variables were integrated to the same degree, VAR analysis was performed. As a result of the basic assumption tests for the VAR analysis, it has been determined that there is no specification error in the model. Finally, action-response graphs were examined in the study and variance decomposition analysis results were explained. As a result, it has been determined that economic development in the Azerbaijan economy, like other developing countries, causes some environmental health risks.
Benzer Tezler
- Teknolojik determinizm bağlamında küreselleşme olgusu ve Starlınk Projesi'nin Türkiye açısından SWOT analizi
The phenomenon of globalization in the context of technological determinism and the SWOT analysis of the Starlink Project from the point of view of Turkiye
HALİL İBRAHİM ÖZKAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İletişim BilimleriKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiYeni Medya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ETHEM BİLİCİ
- Sustainable development goals in lower-middle income economy: Relevancy and outlook in Cameroon
Alt gelirli ekonomi'de sürdürülebilir kalkınma hedefleri: Kamerun'da uygunluk ve görünüm
HAMAN ADAMA MOHAMADOU
Doktora
İngilizce
2022
EkonomiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKADİR DEVELİ
- İş Sağlığı ve Güvenliği eğitimlerinin güvenli davranışlar üzerindeki etkisi
The impact of occupational health and safety training on safe behavior
İLKER MUMCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiKalite Yönetimi ve Kalite Güvence Sistemleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP FERİDE OLCAY
- Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia
Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi
ABDURAHMAN HUSSEN YIMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU
- Kazdağları'nda açık maden işletmeciliğinin koruma - kullanma dengesi açısından değerlendirilmesi ile ilgili bir modelleme
A modelling for assessment of open cast mining in ida mountains in terms of conservation and usage balance
DAMLA ŞAHİN ALTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Ormancılık ve Orman Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN DİRİK