Öğretmen algılarına göre okulların yönetişim düzeyleri ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ve iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişki
The level of school governance and its relation to organizational citizenship behavior and job satisfaction of teachers, from the perspective of teachers
- Tez No: 764752
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET AYIK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Yönetişim, örgütsel vatandaşlık davranışları, iş doyumu, Governance, organizational citizenship behaviors, job satisfaction
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Amaç: Bu araştırmanın genel amacı, Öğretmenlerin algılarına göre okulların yönetişim düzeyleri ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ve iş doyumu düzeylerinin incelenmesidir. Yöntem: Araştırmada, genel tarama türlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, evren içerisinden tabakalı örnekleme yöntemine göre seçilen 503 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri,“Okul Yönetişimi Ölçeği”,“Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Ölçeği”,“İş Doyumu Ölçeği”kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS ve LISREL bilgisayarlı istatistik paket programları aracılığıyla analiz edilmiştir. Araştırma verilerinin çözümlenmesinde frekans, yüzdelik, aritmetik ortalama, standart sapma, t-testi, ANOVA testi, korelasyon, çoklu regresyon, standardize yol katsayıları analizi ve bootstrap analizi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmanın sonucunda öğretmenlerin algılarına göre okul yönetişim düzeyinin, öğretmenlerin iş doyumunun yüksek olduğu, öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarının ise çok yüksek olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin okul yönetişimine ilişkin algılarında“cinsiyet”ve“mesleki kıdem”değişkenine göre anlamlı bir farklılık bulunurken,“eğitim durumu”değişkenine göre anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ve iş doyumu cinsiyet, eğitim durumu, mesleki kıdem değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermemiştir. Öğretmen algılarına göre okul yönetişimi ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ve iş doyumu arasında pozitif yönlü orta düzeyli anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmüştür. Okul yönetişimi boyutlarının, öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ile iş doyumunun anlamlı bir yordayıcısı olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Okul yönetişiminin örgütsel vatandaşlık davranışları üzerindeki etkisinde iş doyumunun aracılık rolü olduğu tespit edilmiştir. Sonuçlar: Okul yönetişimi, öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ve iş doyumu üzerinde olumlu düzeyde bir etkiye sahiptir. Okul yönetişiminin öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları üzerindeki etkisinde iş doyumunun aracılık rolü vardır.
Özet (Çeviri)
Purpose: The general purpose of this research is to examine the relationship between the levels of governance of schools, organizational citizenship behaviors and job satisfaction levels of teachers according to the perceptions of teachers. Method: The sample of the study consists of 503 teachers selected from the population according to the stratified sampling method. The data of the study were collected by using the“School Governance Scale”,“Organizational Citizenship Behaviors Scale”, and“Job Satisfaction Scale”. The obtained data were analyzed using SPSS and LISREL computerized statistical package programs. Frequency, percentage, arithmetic mean, standard deviation, t-test, ANOVA test, correlation, multiple regression, hierarchical regression, standardized path coefficients analysis and bootstrap analysis were used to analyze the research data. Findings: As a result of the research, it was seen that the level of school governance and teachers' job satisfaction were high, and the organizational citizenship behaviors of the teachers were very high, according to the perceptions of the teachers. While there was a significant difference according to the“gender”and“professional seniority”variables in teachers' perceptions of school governance, it was determined that there was no significant difference according to the“educational status”variable. It has been determined that there is no significant difference according to the variables of teachers' organizational citizenship behaviors and job satisfaction, gender, educational status, and professional seniority. According to teachers' perceptions, it was observed that there is a positive, moderately significant relationship between school governance, teachers' organizational citizenship behaviors and job satisfaction. It is seen that there is a significant predictor between the dimensions of school governance, organizational citizenship behaviors and job satisfaction. It has been shown that job satisfaction has a mediating role in the effect of school governance on organizational citizenship behaviors. Conclusions: School governance has a positive effect on teachers' organizational citizenship behaviors and job satisfaction. Job satisfaction has a mediating role in the effect of school governance on teachers' organizational citizenship behaviors.
Benzer Tezler
- Okulların DNA profilleri ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between schools' DNA profiles and teachers' organizational citizenship behaviours
ALİ TOSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimUşak ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYNUR BOZKURT BOSTANCI
- Ortaöğretim kurumlarının örgütsel öğrenme düzeylerinin okul etkililiği ve örgütsel vatandaşlık davranışlarına etkisi
The impact of high schools' organizational learning level on school effectiveness and organizational citizenship behaviour
MÜSLİM ALANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Eko. Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZÜLFÜ DEMİRTAŞ
- Eğitim kurumlarında liderlik kapasitesi ve örgütsel vatandaşlık davranışı
Leadership capacity and organizational citizenship behaviour in educational institutions
MEHMET ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimUşak ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKHAN DEMİRHAN
- İlkokullardaki öğretmenlerin üretkenlik karşıtı iş davranışının örgütsel vatandaşlık ve örgütsel adalet ile ilişkisi
The relationship of counterproductive work behavior of teachers in primary schools with organizational citizenship and organizational justice
BURCU AKKAYA
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Politikası Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN KEPENEKCİ
- Ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel özdeşleşme düzeylerinin örgütsel vatandaşlık davranışına etkisi
The effect of organizational identification levels of teachers working in secondary educational institutions on organizational citizenship behavior
ALEV EKER OKALANER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve Öğretimİstanbul Kültür ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DİDEM ÖZDOĞAN