Türkiye Selçuklularında teşrifat
The ceremonial of the Seljucks
- Tez No: 765051
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEFER SOLMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 220
Özet
Teşrifat gerek yabancı devletlerle ilişkilerde gerekse devlet içerisinde geleneksel anlamda yer etmiş prosedürel ve törensel uygulamalar bütünüdür. devletlerarası ilişkilerde genellikle karşılıklı elçilik teatilerinde bu uygulamalar ve kurallar daha çok dikkat çekerken geleneksel teşrifatın kaidelerinde daha çok toplumsal adet ve töreler ön plana çıkmaktadır. Türkiye Selçuklularında teşrifat ve kurallarına bakıldığında eski Türk devletlerinde ve Türk-İslam devletlerinde uygulanan kuralların sürdürüldüğü, bazı kısmının da değişikliklere uğradığı görülmektedir. Eski Türk devletlerinden itibaren devletlerarası ilişkilerde önemsenen elçilerin dokunulmazlığı ilkesi gereği Türkiye Selçukluları döneminde de gelen elçilere saygı gösterilmiş, elçilerin karşılanmasından uğurlanmasına kadar tüm aşamalara özen gösterilmiş, çeşitli merasimler düzenlenmiş, hediyeler takdim edilmiştir. Devrin şartlarına göre diplomasi geleneği devam etmiştir. Genel olarak elçilere saygı çerçevesinde davranılsa da devletlerarası ilişkilerin boyutu, elçilere gösterilen muamelenin boyutunda da etkili olmuştur. Nitekim iyi ilişkiler kurulmak istenen devletlerin elçilerine daha hürmetkar ve günlerce süren ağır merasimler düzenlenirken, ilişkilerin iyi olmadığı bir devletin elçileri daha hafif teşrifat kuralları ile ağırlanmıştır. Bu çerçevede sultan yerine vezirin huzurunda ağırlanan elçiler de olmuştur. Kimi zaman da bir devlete olan tepkiyi göstermek için gönderilen kişinin günlerce alıkonulduğu da olmuştur. Elçiler gönderildikleri devletleri temsil ettiğinden dolayı genellikle Türkiye Selçuklularında iyi eğitimli, devletin ileri gelenlerinden seçilmesine özen gösterilmiştir. Hatta Sultan tarafından çok önemsenen konularda bizzat vezirler ya da dönemin önemli âlimleri duruma göre görevlendirmiştir. Selçuklu sultanları aynı özeni diplomaside bulunduğu devletlerden beklemiş, gönderilen kişinin yüksek rütbeli olmasını, huzurda saygılı duruşunu, teşrifat kurallarına riayetini ve eğitimli olmasını bu devletlerin Selçuklu Devleti'ne ve sultanın saltanatına gösterdikleri saygıyı ve bağlılığının ifadesi olarak görmüşlerdir. Eski Türk adet ve törelerine dayanan geleneksel teşrifat kuralları ise kültürel olarak renklenmiş, genellikle sultanların tahta çıkış merasimlerinde, sefer öncesinde, bayramlarda ve dini törenlerde, divan toplantılarında, sultanların evlilik merasimlerinde ve cenaze törenlerinde yer almıştır. Bu kurallar toplumsal gelenek ve göreneklerin devlet teşkilatı içerisinde yer alarak yaşatılmışlardır. Örneğin saçı saçma, han-ı yağma, kız istenirken uygulanan kalın verme bunlardan bazılarıdır. Hatta bazılarının günümüzde de yaşatıldığı bilinmektedir. Sultanların cenazelerinde komşu devletlerin gönderdikleri elçiler aracılığıyla başsağlığı dilekleri, tahta çıkış merasimlerinde ise tebrik dilekleri alınmıştır. Bayramlarda ise Abbasi Halifeliği ile kutlama amaçlı elçiler gönderilmiştir. Dolayısıyla Türkiye Selçuklularının köklü bir devlet geleneğine ve uluslararası teamüllerin gereklerine hâkim bir devlet anlayışına sahip olduğu anlaşılmaktadır.
Özet (Çeviri)
Ceremonial rules are the set of procedural and ceremonial practices that traditionally take place both in relations with foreign states and within the state. These practices and rules attract more attention in the mutual exchange of messages in interstate relations, while the traditional ceremonial rules focus on social customs and traditions. Given the ceremonial rules in the Seljuk Empire, we find that the rules applied in the old Turkish states and Turkish-Islamic states were maintained and some of them underwent changes. According to the principle of diplomatic immunity, which was considered important in interstate relations since the old Turkish states, the ambassadors were respected during the Seljuks as well, they were regarded at all stages from welcoming the ambassadors to bidding them farewell, holding various ceremonies and presenting gifts. In accordance with the atmosphere of those times, the diplomacy tradition continued. Although ambassadors were generally treated with respect, the dimension of interstate relations affected the extent to which ambassadors were treated, as well. Namely, while the ambassadors of the states that wanted to establish good relations were received with more respectful and heavy ceremonies that lasted for days, the ambassadors of a state with which the relations were not good were hosted with modest attendance rules. In this context, there were also ambassadors who were hosted in the presence of the vizier and not the Sultan. Sometimes, the ambassador was detained for days to show the reaction against a state. Since the ambassadors represented the states to which they were accredited, care was taken to select them from among the well-educated and respected figures of the state in the Seljuks. In fact, viziers or important scholars of the time were accredited as ambassadors in matters that were very important to the Sultan. The Seljuk sultans expected the same care from the states that sent the ambassadors, and they regarded the high rank of the ambassador accredited, his respectful attitude in the presence, compliance with the rules of the organization, and his education as an expression of the respect and loyalty these states had for the Seljuk state and the sultan's rule. Traditional ceremonial rules based on old Turkish customs, on the other hand, were culturally enlivened and were usually used in the sultans' succession ceremonies, before the campaign, at festivals and religious ceremonies, at divan gatherings, at marriage ceremonies, and at sultans' funeral ceremonies. These rules were conserved through participation in the state organization of social traditions and customs. The tradition of“saçı”, the tradition of han-ı yağma, the tradition of giving“Kalyn”(bride price) were some of them. It is known that some of them are still conserved. At the funerals of the sultans, condolences were received by the ambassadors sent by the neighboring states, and congratulations were offered at the enthronement ceremonies. Ambassadors were sent to the feast days to celebrate with the Abbasids. It is understood that the Turkish Seljuks has a deeply rooted state tradition and understanding that dominates the requirements of international mores.
Benzer Tezler
- Türkiye Selçuklularında sultanların askeri otorite ile ilişkileri
The relations of sultans with the military authorities during the Turkey Seljuks
ÖMER FARUK KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
TarihAfyon Kocatepe ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM BALIK
- Türkiye Selçuklularında Moğol hakimiyetine karşı tepkiler (1243-1277)
Reactions against Mongol hegemony in anatolian Seljuk Empire (1243 – 1277)
OĞUZHAN ÇAKIR
- Türkiye Selçuklularında eğlence ve spor hayatı
Recreational and sporting activities in the Seljuks of Anatolia
DENİZ ERİM