Irk Bitig gramer incelemesi
Irk Bitig grammar examination
- Tez No: 765211
- Danışmanlar: PROF. DR. FERRUH AĞCA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Irk Bitig, Eski Türkçe, Türk Runik harfli metinler, Eski Türk Dili, fonoloji, morfoloji, sentaks, Irk Bitig, Old Turkish, Turkish Runic-letter texts, Old Turkish Language, phonology, morphology, syntax
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 229
Özet
Köklü tarihi ile adını ve mirasını her daim yaşatan, geçmişten günümüze varlığını her alanda hissettirmiş olan Türkler, belli dönemlerde çeşitli alfabeler kullanmışlardır. Bunun sonucu olarak da kültürel mirasımızı en iyi şekilde yaşatacak olan eserler vermişlerdir. Eski Türk Dili içerisinde Eski Uygur Türkçesi Döneminde değerlendirdiğimiz Irk Bitig kitabı, hem bir fal kitabı hem de Runik harfli Uygur yazması olması açısından büyük önem taşımaktadır. Her biri birer fal olarak kabul edilen ve altmış beş paragraftan oluşan Irk Bitig, içerisinde vermiş olduğu bilgiler ile topluma yönlendirmeye yönelik, tezatlıklar üzerine kurulu edebi değeri yüksek bir kitaptır. Bu tez çalışmasında, Runik harfli metinler içerisinde kitap olarak elimize ulaşan Irk Bitig'in gramer incelemesinin yapılması amaçlanmıştır. Üç bölümden oluşan çalışmanın; birinci bölümde fonolojiye, ikinci bölümde morfolojiye, üçüncü bölümde ise sentaksa dayalı inceleme yapılmıştır. Sonuç bölümünde ise eserin fonolojik olarak Köktürk Dönemi, morfolojik olarak Uygur Dönemi özellikleri göstermesinin nedenleri üzerinde durulmuş ve bu Eski Türkçe dönemi eserinin üslup özellikleri ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
The Turks, who have always kept their name and heritage alive with their deep-rooted history, have made their resence felt in every field from past to present, used various alphabets in certain periods. As a result of this, they have produced works that will keep our cultural heritage alive in the best way. The book of Irk Bitig, which we evaluated in the Old Uighur Turkish Period in the Old Turkic Language, is of great importance in terms of being both a fortune-telling book and a Uyghur manuscript with Runic letters. In this thesis, it is aimed to analyze the grammar of Irk Bitig, which has reached us as a book in runic letter texts. In the study consisting of three parts; In the first part, phonology, in the second part, morphology, and in the third part, syntaxbased analysis was made. In the conclusion part, the reasons why the work shows the characteristics of the Köktürk Period phonologically and the Uighur Period morphologically are emphasized and the stylistic features of this Old Turkish Period work are revealed.
Benzer Tezler
- Eski Türkçe dönemi eserlerinden Tonyukuk yazıtları, Irk Bitig ve Aç Bars hikâyesi'nin morfolojik ve sentaktik özellikleri
Morphological and syntactic features of Tonyukuk inscriptions, Irk Bitig and the story of aç Bars from old Turkic works
MAHSUN ATSIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRET TURAN
- Irk Bitig kitabının metin dil biliminde metin merkezli ölçütler bakımından incelenmesi
Investigation of the Irk Bitig book in text-centered criteria in textlinguistics
YAĞMUR YANKI VATANSEVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF AVCI
- Irk Bitig ve runik harfli metinlerin dili
Irk Bitig and the language of runic manuscripts
FİKRET YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ
- Irk Bitig ve kâğıda yazılı Türk runik harfli metinler üzerine açıklamalı bibliyografya
An annotated bibliography on Irk Bitig and Turkis runic letters written on paper
CEYLAN KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM DEMİREL DÖNMEZ
- Irk Bitig ve Körüm Bitig fal kitaplarının metindilbilimsel yapısı
Textlinguistics structure of fortune books Irk Bitig and Korum Bitig
FATMA BELENKÖYLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimPamukkale ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET VEFA NALBANT