Geri Dön

Eski Türkçe dönemi eserlerinden Tonyukuk yazıtları, Irk Bitig ve Aç Bars hikâyesi'nin morfolojik ve sentaktik özellikleri

Morphological and syntactic features of Tonyukuk inscriptions, Irk Bitig and the story of aç Bars from old Turkic works

PDF İndir

  1. Tez No: 690853
  2. Yazar: MAHSUN ATSIZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FİKRET TURAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eski Türk Dili Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 127

Özet

Tonyukuk Yazıtları (8. yüzyıl), Irk Bitig (9. yüzyıl?) ve Aç Bars Hikâyesi (11. yüzyıl) Eski Türkçe dönemine ait önemli eserlerdir. Bu eserler, yazıldığı dönemle ilgili pek çok bilgi verir ve yazılış gayesine uygun olarak eserlerin muhtevası sosyal, siyasi ve linguistik açıdan önemli pasajlar sunar. Bu bakımdan Eski Türkçe döneminin gramer özelliklerini iyi yansıttığını düşündüğümüz bu eserler, çalışmamıza örnek metinler olarak seçilmiştir. Tonyukuk Yazıtları II. Doğu Türk Kağanlığı (II. Köktürk Kağanlığı) döneminde, Aç Bars Hikâyesi Eski Uygur döneminde, Irk Bitig ise eski Türk runik yazı sistemiyle yazılmıştır. Çalışmamızın amacı, Eski Türkçe dönemine ait bu eserler üzerine morfolojik ve sentaktik inceleme yaparak bir gramer verisi oluşturmaktır. Bu kapsamda, çalışmada iki temel konu üzerinde durulmuştur. Bunlardan ilki eserlerin morfolojik, ikincisi ise sentaktik özelliklerini örneklerle ortaya koymaktır. Morfoloji kısmında isim, isim türleri, fiil, fiil çekimi; sentaks kısmında ise kelime grupları, cümlenin ögeleri ve cümle türleri incelenmiştir. Örnekler Talat Tekin, Zemire Gulcalı yayımlarından alınmakla beraber başka yayımlar da taranmıştır. Tezde yer alan örnekler eserlerin yazılış tarihine göre kronolojik olarak verilmiştir.

Özet (Çeviri)

Tonyukuk Inscriptions (8th century), Irk Bitig (9th century?) and the story of Aç Bars (11th century) are significant works belonging to Old Turkic period. These works have a lot of information about the period they were written. In addition to this, they contain important social, political and linguistic passages in the content of the works for their purpose of writing. For this reason, these works have been chosen as sample texts because they reflect the grammatical feautures of Old Turkic period well. Tonyukuk Inscriptions were erected during Eastern Turkic Khaganate II (Köktürk Khaganate II). The story of Aç Bars was written in Old Uygur period. As for Irk Bitig, it was written in Old Turkic runic script/alphabet. The aim of this dissertation is to make a morphological and syntactic analysis on these works and to establish a grammatical data in this way. In this context, two main subjects are emphasized in the dissertation. The purpose of the first of these is to reveal the morphological features of the works and the other one aims to study on the syntax. Noun, types of noun, verbs, verb inflections are analyzed in the morphology while word groups, sentence elements and sentence structures are examined in the syntax. Examples in the dissertation are belong to Talat Tekin and Zemire Gulcalı publications. Nonetheless other publications have also been scanned. These examples were given in a chronological order depending on the writing history of the works.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    756584

    Eski Türkçede bilge kavramı

    Old Turkish 'bilge' consept

    SÜMEYYE KARAKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AKARTÜRK KARAHAN

  2. Tez No

    458726

    Köktürk ve Uygur Dönemi eserlerindeki değerler ve bu değerlere ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri

    Values in the works of Kokturk and Uighur Periods and opinions of the prospective teachers about these values

    FATMA ALBAYRAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Eğitim ve ÖğretimAtatürk Üniversitesi

    Sosyal Bilgiler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OSMAN MERT

  3. Tez No

    902775

    Günümüz Türkiye Türkçesine göre Süle Fakîh'in Yûsuf u Zelihâ adlı mesnevisinde arkaik unsurlar

    Archaic elements in Süle Fakîh's masnavi named Yûsuf u Zeli̇hâ according to today's Turkish

    CUMALİ UTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Türk Dili ve EdebiyatıBitlis Eren Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT PARLAKPINAR

  4. Tez No

    134931

    Sabayi Mevlid (Giriş-transkripsiyonlu metin-gramatikal dizin)

    Sabayi Mevlid (İntroduction-transcriptional text-grammatical index)

    FATİH BAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Türk Dili ve EdebiyatıNiğde Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. RECEP KARAATLI

  5. Tez No

    434543

    Eski Anadolu Türkçesi dönemi eserlerinden 'Tefsirü'l-Lübâb Tercümesi' üzerine dil incelemesi (giriş-inceleme-metin-sözlük)

    A language study about 'Tefsirü'l-Lübâb' translation on the works of the Old Anatolion Turkish period

    İSMAİL TAŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ÖZKAN

Geri Dön