Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarının (YBK) kalite ile iş sağlığı ve güvenliği (İSG) açısından değerlendirilmesi
Evaluation of authorized certification organizations (YBK) in terms of quality with occupational health and safety (OHS)
- Tez No: 765605
- Danışmanlar: DR. ZEYNEP FERİDE OLCAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Ulusal Yeterlilik Sistemi, Kalite, İş Sağlığı ve Güvenliği, National Qualification System, Quality, Occupational Health and Safety
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kalite Yönetimi ve Kalite Güvence Sistemleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kalite Yönetimi ve Kalite Güvence Sistemleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunda (İSG); tehlikeli ve çok tehlikeli işler kapsamına giren iş kollarında, meslekî eğitim aldığını belgelemeyen kişilerin, işverenler tarafından çalıştırılamayacakları ifade olunmuştur. Bu kapsamda ilgili tebliğde belirtilen iş kollarında çalışma yapacak kişilerin, meslekî eğitim aldıklarını ispatlayıcı belgeye sahip olma zorunlulukları ortaya çıkmıştır. Kalite ve İSG kriterlerini karşılayabilen işletmeler, güvenli bir şekilde yaşamlarını sürdürebilmektedir. Standartlara uygun iş gücünün sertifikalandırılması adına, süreç bir Kalite Yönetim Sistemi çerçevesinde planlanmalıdır. Bu doğrultuda ülkemizde son yıllarda yapılan çalışmalar arasında, Yetkilendirilmiş Belgelendirme Kuruluşlarının (YBK) oluşturulması bulunmaktadır. YBK; TS EN ISO/IEC 17024 Personel Belgelendirme Standardına uygun Kalite Yönetim Sistemini kurarak, Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) tarafından akredite edilmekte, Meslekî Yeterlilik Kurumu (MYK) tarafından yetkilendirilmektedir. Ulusal ve uluslararası meslek standartları doğrultusunda, meslekî ve teknik alanlarda Ulusal Yeterliliklere (UY) yönelik belgelendirme ve sertifikalandırma faaliyetleri, YBK'ler tarafından gerçekleştirilmektedir. UY sistemi, ülke genelinde orta ve uzun vadede işsizliğin azaltılmasına, istihdamın gelişmesine, işletme verimliliği ile rekabet gücü üzerinde artışa katkı sağlamaktadır. TÜRKAK ve MYK tarafından YBK'ler, planlı/plansız denetimlere tabii tutulmaktadır. TÜRKAK denetimi sonucunda, mevzuata uygunsuz faaliyet yürüttüğü tespit olunan YBK'nin akreditasyonu geri çekilmekte, MYK'nin gerçekleştirdiği planlı ya da plansız denetimler sonucunda ise, mevzuata uygunsuz faaliyet yürüten YBK'nin yetkisi, kısmen ya da tamamen kaldırılmaktadır. Böylelikle; YBK'lerin düzenlediği sınavların iptali söz konusu olabilmekte, sınav iptalleri sonucu, Meslekî Yeterlilik Belgesi edinmek üzere girdikleri sınavlardan geçer not almış adaylar birtakım hak kayıplarına uğramaktadır. Çalışmada YBK'ler üzerinden yola çıkılarak, kalite ve İSG ölçekleriyle demografik değişkenler arasındaki ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. YBK'lere yönelik TÜRKAK ve MYK tarafından gerçekleştirilen denetimler sonucu tespit edilen uygunsuzluklar kaynaklı (kalite ve İSG) sınavların iptal edilmesinde, kalite ve İSG'ye ilişkin uyumun etken olup olmadığı en kritik araştırma sorusu olarak ön görülmüştür. YBK'lerin belgelendirme süreçlerinde kalite ve İSG kaynaklı yaşadıkları problemlerin tespiti amacıyla gerekli veriler; MYK Portalında bulunan, iki yüz seksen bir adet YBK'den, anket çalışmasına katkı sağlayan atmış sekiz YBK yetkilisinden alınmıştır. Her bir YBK'yi temsil eden bir kişi tarafından doldurulmuş anket formu üzerinden elde edilmiş veriler, IBM SPSS ver.26 programı ile analiz edilmiştir. Bu araştırma ile YBK'lerde, kalite ve İSG kaynaklı mevcut sorunlar belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma sonucunda, YBK'lerde kalite ve İSG uyumu arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmüştür. Ayrıca YBK'lerde; son bir yıl içerisinde gerçekleştirilen sınav sayısı ile doğru orantılı olarak İSG'ye olan uyumun arttığı, personel sayısının yükselmesiyle birlikte, hem kalite hem de İSG gereksinimlerinin karşılandığı, sınav iptalinin kalite ve İSG kökenli olmadığı tespit olunmuştur.
Özet (Çeviri)
In the Occupational Health and Safety Law No. 6331 (OHS); It has been stated that the employers cannot employ people who do not document that they have received vocational training in the business lines that fall within the scope of dangerous and very dangerous jobs. In this context, the obligation of those who will work in the business lines specified in the relevant notification to have a document proving that they have received vocational training has emerged. Businesses that can meet quality and OHS criteria can continue their lives safely. In order to certify the workforce in compliance with the standards, the process should be planned within the framework of a Quality Management System. In this direction, among the studies carried out in our country in recent years, there is the establishment of Authorized Certification Organization (YBK). YBK is accredited by the Turkish Accreditation Agency (TÜRKAK) and authorized by the Vocational Qualifications Authority (MYK) by establishing the Quality Management System in accordance with the TS EN ISO/IEC 17024 Personnel Certification Standard. In line with national and international occupational standards, certification and certification activities for National Qualifications (UY) in vocational and technical fields are carried out by YBKs. The UY system contributes to the reduction of unemployment in the medium and long term throughout the country, the development of employment, and an increase in business efficiency and competitiveness. YBKs are subject to planned/unplanned audits by TÜRKAK and MYK. As a result of the TÜRKAK audit, the accreditation of the YBK, which is found to be carrying out activities in violation of the legislation, is withdrawn, and as a result of the planned or unplanned audits carried out by the MYK, the authority of the YBK, which carries out activities in violation of the legislation, is partially or completely removed. Thus; It may be possible to cancel the exams organized by the YBK, and as a result of the cancellation of the exam, candidates who have passed the exams to obtain the Vocational Qualification Certificate suffer some loss of rights. In the study, it was aimed to examine the relationship between quality and OHS scales and demographic variables, based on YBKs. The most critical research question was whether the compliance with quality and OHS was a factor in the cancellation of the exams due to nonconformities (quality and OHS) determined as a result of the inspections carried out by TÜRKAK and MYK for YBKs. Necessary data in order to determine the quality and OHS related problems experienced by YBK in their certification processes; It was obtained from two hundred and eighty-one YBKs on the MYK portal, and from sixty-eight YBK officials who contributed to the survey. The data obtained through a questionnaire filled out by a person representing each YBK were analyzed with the IBM SPSS ver.26 program. With this research, it has been tried to determine the existing problems related to quality and OHS in YBKs. As a result of the research, it was seen that there is a significant relationship between quality and OHS compliance in YBKs. In addition, in YBKs; It has been determined that compliance with OHS has increased in direct proportion to the number of exams held in the last year, and with the increase in the number of personnel, both quality and OHS requirements have been met, and the cancellation of the exam is not based on quality and OHS.
Benzer Tezler
- TS EN ISO/IEC 17024 personel belgelendirme standardının kalite güvence sistemleri ile mesleki sınav uygulamalarının ilişkisi: İstanbul Aydın Üniversitesi üzerinde bir araştırma
The relationship between TS EN ISO/IEC 17024 personnel certification standard, quality assurance systems and vocational examination practices: A research on Istanbul Aydın University
UĞUR HALLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İşletmeİstanbul Aydın Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT ADİL SALEPÇİOĞLU
- Belgelendirme kuruluşlarının yetkilendirilmesinde kullanılan kriterlerin çok ölçütlü karar verme yöntemleriyle değerlendirilmesi
Assesment of criteria considered at authorization of certification bodies with the methods of multiple criteria decision making
YAPRAK AKÇAY ZİLELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGazi ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLAL TOKLU
- Türkiye'de mesleki yeterlilik ve belgelendirme sistemine ilişkin nitel bir araştırma: Mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri
A qualitative research on professional qualifications and certification system in Turkey: Current situation, problems and solutions
ALEV ÇİNAR GÜREŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimBartın ÜniversitesiYaşam Boyu Öğrenme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN KAYGIN
- Mesleki yeterlilik belgesi almaya aday inşaat işçilerinin mesleki bilgilerinin istatistiksel olarak araştırılması ve sonuçların inşaat sektörü özelinde yorumlanması
Statistical investigation of building material information of construction workers candidate for vocational qualification certi̇fi̇cate and interpretati̇on of the results speci̇fi̇c to the construction sector
FATİH ARDIÇLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İnşaat MühendisliğiGazi Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET GÖKDEMİR
- Ulusal mesleki yeterlilik sisteminin iş sağlığı ve güvenliği açısından etkilerinin incelemesi
Examining the effects of the national vocational qualification system in terms of occupational health and safety
ÖZKAN HİLMİ ÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İnşaat MühendisliğiÇukurova Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET MAHMUT KILIÇ