Okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları ve liderlik özelliklerinin öğretmenlerin mesleki profesyonelliğine etkisi
The power supplies and leadership features used by school administors have an impact on the occupational professionalism of teachers
- Tez No: 765623
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET KORKMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 156
Özet
Bu araştırmada; ortaokul öğretmenlerinin algılarına göre, okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları ve liderlik özelliklerinin öğretmenlerin mesleki profesyonelliğine etkisini ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma verilerine ulaşabilmek amacıyla 2020-2021 eğitim öğretim yılı, Ankara İli Merkez ilçelerindeki ortaokullarda görev yapan öğretmenlerden tabakalı örnekleme yöntemiyle seçilen 450 öğretmene ulaşılmıştır. Araştırma kapsamında oluşturulan anket formunun ilk bölümü, öğretmenlerin demografik özelliklerini (cinsiyet, mesleki kıdem ve öğrenim durumu) ölçen sorulardan oluşmaktadır. İkinci bölümde ise Bass ve Avolio (1995) tarafından geliştirilen Çok Faktörlü Liderlik Ölçeği, Koşar (2008) tarafından geliştirilen Güç Tipi Ölçeği ve Yılmaz ve Altınkurt (2014) tarafından geliştirilen Öğretmen Mesleki Profesyonellik Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma kapsamında kullanılan ölçeklerin geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmış ve Cronbach's ɑ güvenirlik katsayıları hesaplanmıştır. Verilerin çözümlenmesi için SPSS 24 ve SPSS 24 PROCESS makrosu kullanılmıştır. Verilerin analizinde; betimsel istatistik, One-way ANOVA, Regresyon analizi ve Pearson korelasyon katsayısı gibi istatistik tekniklerinin yanı sıra aracı etki analizleri yapılmıştır. Araştırma sonucuna göre; öğretmenlerin mesleki profesyonellik algılarıyla okul yöneticilerinin dönüşümcü ve etkileşimci liderlik özellikleri arasında anlamlı ilişkili olduğu belirlenmiştir. Araştırma bulguları incelendiğinde; liderlik davranışlarından öğretmen profesyonelliği üzerinde en yüksek etkiye sahip bireysel ilgi ve laissez faire (tam serbestlik tanıyan)boyutlarının okul yöneticileri tarafından en az başvurulan liderlik davranışı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yine araştırma sonucuna göre, okul yöneticileri en çok ödül ve kişisel gücü kullanarak öğretmen profesyonelleşmesi üzerinde etkili olabilmektedir. Diğer yandan okul yöneticilerinin öğretmen profesyonelliği üzerinde başvurduğu liderlik sitiliyle doğrudan ve kullandığı güç kaynağı aracılığıyla da dolaylı olarak etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma bulgularına göre; öğretmen cinsiyetinin liderlik stilini algılamada, mesleki kıdem durumunun okul yönetici davranışlarını algılamada ve eğitim durumu değişkeninin sadece öğretmen mesleki profesyonelliği üzerinde etkili olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırma sonuçlarının ülkemizdeki eğitim yöneticilerine, eğitim sisteminde kilit rol oynayan okul yöneticilerine yol gösterici olabilmesi için bazı önerilerde bulunulmuştur. Okul yöneticileri; öğretmen performansını gözlemleyerek gerektiğinde onları takdir etmeli, ödüllendirilmeleri için gerekli tavsiyelerde bulunmalı ve bu süreçte adaletli olmalıdır. Okul yöneticilerinin daha gelenekçi, ödül ve ceza uygulamalarının belirgin bir şekilde konu edildiği ve sadece problemler üzerine yoğunlaşılan yönetim tarzında, öğretmenlerin profesyonellik algıları olumsuz yönde yüksek düzeyde etkilenmektedir. Okul yöneticilerinin bu davranış özelliklerinden kaçınmaları için yönetici ve liderlik davranışlarını geliştirmeli, gerekirse yeni liderlik yaklaşımlarıyla ilgili hizmet içi eğitimler almalıdır.
Özet (Çeviri)
This study; According to the perceptions of secondary school teachers, it is aimed to reveal the effects of power sources and leadership characteristics used by school administrators on teachers' occupational professionalism. The relational survey model, one of the quantitative research methods, was used in the research. In order to get the research data, 450 teachers who were selected by the stratified sampling method from the teachers working in the secondary schools in the central districts of Ankara in the 2020-2021 academic year were reached. The first part of the questionnaire created within the scope of the research consists of questions measuring the demographic characteristics of teachers (gender, professional seniority, and educational status). In the second part, Multi-Factor Leadership Scale was developed by Bass and Avolio (1995), the Power Type Scale developed by Koşar (2008), and Teacher Professional Professionalism Scale developed by Yılmaz and Altınkurt (2014) were used. Validity and reliability analyzes of the scales used in the research were made and Cronbach's ɑ reliability coefficients were calculated. SPSS 24 and SPSS 24 PROCESS macros were used to analyze the data. In the analysis of data; In addition to statistical techniques such as descriptive statistics, One-way ANOVA, Regression analysis, and Pearson correlation coefficient, mediator effect analyzes were performed. According to the results of the research; It has been determined that there is a significant connection between teachers' perceptions of proficient professionalism and school administrators' transformational and transactional leadership characteristics. When the research findings are examined; It was concluded that individual attention and laissez-faire dimensions, which have the highest impact on teacher professionalism, are the least used in leadership behavior by school administrators. Furthermore, according to the results of the research, school administrators can be effective in teacher professionalization by using reward and personal power the most. On the other hand, it has been concluded that school administrators have a direct effect on teacher professionalism with the leadership style they apply and indirectly through the power source they use. According to the research findings; It has been revealed that teacher gender has an effect on the perception of leadership style, professional seniority status on the perception of school administrator behaviors, and educational status variable only on teacher occupational professionalism. Some suggestions have been made so that the results of the study can guide the education administrators in our country and the school administrators who play a key role in the education system.School administrators; By observing the teacher's performance, they should appreciate teachers them when necessary, make useful recommendations for them to be rewarded, and be fair in this process. Teachers' perceptions of professionalism are adversely affected by the management style, where the administrators are more traditional, reward and punishment practices are prominently discussed, and only focus on problems. School administrators; In order to avoid these behavioral traits, should develop their behaviors and, if necessary, receive in-service training on new leadership approaches.
Benzer Tezler
- Okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik rolleri ile kullandıkları güç kaynakları arasındaki ilişki
The relationship between the distributor's leadership role and the power resources they use of school managers
BETÜL TÜRKSEVEN DÜBÜŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimDüzce ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN GÖKSOY
- Eskişehir ili ilköğretim okulları kadın okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynaklarına göre sergiledikleri liderlik davranışları
The leadership behaviours of women elementary school administrators in Eskişehir province depending on the sources of power they handle
GAMZE ÖZDİL SAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Politikası Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMİN KARAMAN KEPENEKCİ
- Educational reforms in Ethiopia: From the imperial era to the present
Etiyopya'da eğitim reformları: Emperyal dönemden günümüze
SALİH AHMED MAHAMMODA
Doktora
İngilizce
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSA KORKMAZ
- Okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları ve örgütsel muhalefet arasındaki ilişkide güç mesafesinin aracılık rolü
The mediating role of power distance in the relationship between the power sources used by school administrators and organizational dissent
UĞUR YÜREK
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELİKE CÖMERT
- Okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları ile öğretmenlerin sinizm düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between power sources of school administrators and cynicism levels of teachers
KEREM DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve Öğretimİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SULTAN BİLGE KESKİNKILIÇ KARA