Geri Dön

Okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları ile liderlik stilleri arasındaki ilişki

The relationship between power sources used by school administrators and leadership styles

  1. Tez No: 966505
  2. Yazar: MUSTAFA TURAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SEMİHA ŞAHİN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetçiliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 203

Özet

Bu araştırma, okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları ile liderlik stilleri arasındaki ilişkiyi belirmek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, nicel araştırma deseni olan ilişkisel tarama modeline uygun olarak tasarlanmıştır. Araştırma, Buca'da bulunan ilkokullarda 1094, ortaokullarda 1430 olmak üzere toplam 2524 öğretmen; Karabağlar'da ilkokullarda 1183, ortaokullarda 1358 öğretmen olmak üzere toplam 2541 olmak üzere araştırma evreni toplam 5065 öğretmenlerden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi İzmir ili Buca ve Karabağlar ilçelerinde kamuya ait ilkokul ve ortaokullarda görev yapan 341 öğretmenden oluşmaktadır. Verilerin toplanması amacıyla“Kişisel Bilgi Formu”,“Okullarda Örgütsel Güç Ölçeği”,“Liderlik Stilleri Ölçeği”ve“Öğretimsel Liderlik Ölçeği”kullanılmıştır. Elde edilen temel istatistikler, t-Testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Pearson Korelasyon Analizi ve çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Okul müdürleri daha çok uzmanlık gücünü, bazen de zorlayıcı güç tercih etmektedirler. Okul müdürleri en çok sırasıyla dönüşümcü ve öğretimsel ve sonra da orta düzeyde sürdürümcü liderlik stilini kullanmaktadırlar. Erkek öğretmenler kadınlara göre okul müdürlerinin daha çok ödül gücü; branş öğretmenleri, sınıf öğretmenlerine göre daha çok zorlayıcı güç kaynağını kullandıklarını belirtmişlerdir. Mesleğe yeni başlayan öğretmenler orta kıdemli öğretmenlere göre okul müdürlerinin daha az zorlayıcı güç kullandıklarını belirtmişlerdir. Yine mesleğe yeni başlayan öğretmenler biraz daha kıdemlilere göre okul müdürlerinin daha çok uzmanlık gücü kullandıklarını belirtmişlerdir. Otuz ile kırklı yaşlardaki öğretmenler elli yaş üzerine göre okul müdürlerini, daha çok öğretimsel lider olarak tanımlamaktadırlar. Yine 40'lı yaşlardaki öğretmenler 50'li yaşlardaki öğretmenlere göre okul müdürlerinin daha çok öğretimsel liderlik stilini kullandıklarını belirtmişlerdir. Dönüşümcü ve öğretmsel liderlik stilleri ile ödül gücü ve uzmanlık gücü arasında orta düzeyde; bu iki değişkenle karizmatik güç arasında yüksek düzeyde; yine bu iki değişkenle zorlayıcı ve yasal güç arasında düşük düzeyde bir ilişki saptanmıştır. Sürdürümcü liderlik stili ile zorlayıcı güç arasında orta ve diğer güç türleri arasında ise düşük düzeyde bir ilişki olduğu saptanmıştır. Güç kaynakları, dönüşümcü ve öğretimsel liderlik stilleri ile boyutlarını orta düzeyde; sürdürümcü liderlik stili ve boyutlarını düşük düzeyde yordamaktadır. Güç kaynakları, dönüşümcü liderlik stili ve boyutlarını (büyükten küçüğe ve sırasıyla karizmatik güç, ödül gücü, uzmanlık gücü, zorlayıcı ve yasal güç) istatistikî olarak anlamlı bir düzeyde yordamaktadır. Güç kaynakları, sürdürümcü liderlik ve beklentiye göre yönetim aktif boyutunu sadece karizmatik ve zorlayıcı güç ve beklentiye göre yönetim pasif boyutunu zorlayıcı güç kaynakları bakımından istatistik olarak anlamlı bir düzeyde yordamaktadır. Öğretimsel liderlik (büyükten küçüğe ve sırasıyla karizmatik güç, uzmanlık gücü, ödül gücü, yasal güç) ve mesleki gelişmeyi sağlama boyutunda tüm güç kaynakları (büyükten küçüğe ve sırasıyla karizmatik güç, uzmanlık gücü, ödül gücü, zorlayıcı ve yasal güç) istatistikî olarak anlamlı bir düzeyde yordamaktadır. Güç kaynakları, öğretimsel liderliğin paylaşılan amaçları tanımlama ve iletme boyutunu (büyükten küçüğe ve sırasıyla karizmatik güç, uzmanlık gücü, ödül gücü) istatistikî olarak anlamlı düzeyde yordamaktadır. Güç kaynaklarının, öğretimsel liderliğin geri bildirim ve denetleme boyutunu (büyükten küçüğe ve sırasıyla karizmatik güç, uzmanlık gücü, ödül gücü ve yasal güç) istatistiki olarak anlamlı düzeyde yordadığı görülmektedir.

Özet (Çeviri)

This research was conducted to determine the relationship between the power sources used by school administrators and their leadership styles. The research was designed in accordance with the relational screening model, which is a quantitative research design. The research population consists of 2524 teachers in total, 1094 in primary schools and 1430 in secondary schools in Buca; 2541 teachers in total, 1183 in primary schools and 1358 in secondary schools in Karabağlar, making a total of 5065 teachers. The sample of the research consists of 341 teachers working in public primary and secondary schools in Buca and Karabağlar districts of Izmir province. In order to collect data,“Personal Information Form”,“Organizational Power Scale in Schools”,“Leadership Styles Scale”and the“Instructional Leadership Scale”were used. The obtained data were analyzed using basic statistics, t-Test, one-way analysis of variance (ANOVA), Pearson Correlation Analysis and multiple linear regression analysis. School principals often prefer expert power, and sometimes coercive power. Principals mostly apply transformational and instructional leadership styles, followed by moderate use of transactional leadership style. Male teachers reported that principals use reward power more than female teachers do; and branch teachers reported that coercive power is used more than class teachers do. Teachers who are new in the profession stated that school principals use less coercive power compared to mid-career teachers. Also, novice teachers indicated that principals use more expert power than more experienced teachers. Teachers in their thirties and fourties define their school principals more as instructional leaders compared to those over fifty. Again, teachers in their 40s stated that school principals use instructional leadership style more than those in their fifties. A moderate relationship was found between transformational and instructional leadership styles and reward and expert power; a high-level relationship with charismatic power; and a low-level relationship with coercive and legitimate power. There is a moderate relationship between transactional leadership and coercive power, while the relationships with other power types are low. Power sources moderately predict transformational and instructional leadership styles and their dimensions, while they predict transactional leadership style and its dimensions at a low level. Power sources statistically significantly predict transformational leadership style and its dimensions (from highest to lowest: charismatic power, reward power, expert power, coercive power, and legitimate power). Power sources statistically significantly predict the transactional leadership's management by exception-active dimension only through charismatic and coercive power; and the management by exception-passive dimension only through coercive power. Instructional leadership (from highest to lowest: charismatic power, expert power, reward power, legitimate power) and its“ensuring professional development”dimension are statistically significantly predicted by all power sources (from highest to lowest: charismatic power, expert power, reward power, coercive power, and legitimate power). Power sources also statistically significantly predict the“defining and communicating shared goals”dimension of instructional leadership (from highest to lowest: charismatic power, expert power, reward power), and the“providing feedback and supervision”dimension (from highest to lowest: charismatic power, expert power, reward power, and legitimate power).

Benzer Tezler

  1. Okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik rolleri ile kullandıkları güç kaynakları arasındaki ilişki

    The relationship between the distributor's leadership role and the power resources they use of school managers

    BETÜL TÜRKSEVEN DÜBÜŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimDüzce Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SÜLEYMAN GÖKSOY

  2. Eskişehir ili ilköğretim okulları kadın okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynaklarına göre sergiledikleri liderlik davranışları

    The leadership behaviours of women elementary school administrators in Eskişehir province depending on the sources of power they handle

    GAMZE ÖZDİL SAĞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Eğitim ve ÖğretimAnkara Üniversitesi

    Eğitim Yönetimi ve Politikası Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YASEMİN KARAMAN KEPENEKCİ

  3. Educational reforms in Ethiopia: From the imperial era to the present

    Etiyopya'da eğitim reformları: Emperyal dönemden günümüze

    SALİH AHMED MAHAMMODA

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İSA KORKMAZ

  4. Okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları ile öğretmenlerin politik taktikleri arasındaki ilişki

    The relationship between the power sources used by school administrators and the political tactics of teachers

    BÜŞRA KIRMALI TAŞKIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HİLAL KAHRAMAN

  5. Okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları ile öğretmenlerin örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki

    The relationship between power sources used by school principals and organisational trust of primary and secondary school teachers

    MELEK ŞENER PARS

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. CEVAT ELMA