Paternalist liderliğin iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde psikolojik sahipliğin aracılık rolü: TRB2 bölgesi bankacılık sektöründe bir araştırma
Intermediate role of psychological ownership in the effect of paternalist leadership on job satisfaction and intent to leave: A research in TRB2 region banking sector
- Tez No: 766603
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ABDULKADİR GÜMÜŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 217
Özet
Çalışanların olumlu tutum ve davranışlar sergilemesinde doğrudan etkili olan en önemli faktörlerden biri de liderliktir. Bu yüzden paternalist liderliğin iş tatmini ile işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde psikolojik sahipliğin aracılık etkisinin analiz edildiği çalışmada nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Bu doğrultuda TRB2 bölgesinde özel, kamu, kalkınma ve yatırım bankalarında farklı pozisyonlarda çalışan 458 katılımcıya anket uygulanmış ve elde edilen veriler istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Çalışma beş bölümden oluşmuştur. Birinci bölümde psikolojik sahiplik kavramı boyutları ve öncülleri ele alınmıştır. İkinci bölümde liderlik kavramı, liderlik yaklaşımları ve paternalist liderlik ile ilgili bilgilere yer verilmiştir. Üçüncü bölümde iş tatmini ile işten ayrılma niyeti kavramları detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Dördüncü bölümde araştırma metodolojisi, son bölümde ise veri analizi ve bulgulara yer verilmiştir. Verilerin kodlanmasında ve analizinde SPSS (Statistical Package for Social Sciences) 20 paket programı ile v3.2 versiyonlu Process Macrosu kullanılmıştır. Çalışmada dört tane ölçme aracı kullanılmıştır. Bunlar paternalist liderlik, psikolojik sahiplik, iş tatmini ile işten ayrılma niyeti ölçekleridir. Verilerin istatistiksel analizi sonucunda yöneticilerin paternalist liderlik davranışlarının işgörenlerin iş tatmini ile psikolojik sahiplik düzeylerini pozitif yönde etkilediği, işten ayrılma niyetlerini ise negatif yönde etkilediği belirlenmiştir. Aynı zamanda işgörenlerin psikolojik sahiplik düzeyleri iş tatminini pozitif, işten ayrılma niyetlerini ise negatif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Boyutlar bağlamında bakıldığında ise üç boyut ile karakterize edilen paternalist liderliğin ahlaki ve yardımsever liderlik boyutlarının iş tatmini ile anlamlı ve pozitif yönlü etkisine karşın otoriter liderlik boyutunun anlamlı bir etkisi tespit edilememiştir. Aynı zamanda ahlaki ve yardımsever liderliğin işten ayrılma niyeti üzerinde negatif yönlü anlamlı bir etkisi bulunurken, otoriter liderliğin pozitif yönlü anlamlı bir etkisi bulunmuştur. Ayrıca çalışmada yöneticilerin paternalist liderlik davranışlarının, işgörenlerin iş tatmini ile işten ayrılma niyetlerini etkilemesinde psikolojik sahipliğin kısmi aracılık rolünün olduğu tespit edilmiştir. Boyutlar bağlamında ise yöneticilerin ahlaki ve yardımsever liderlik davranışlarının iş tatmini üzerindeki etkisinde öz yeterlilik, hesap verebilirlik, ait olma ve öz-kimliğin kısmi aracılık rolüne karşın, bölgeciliğin aracılık rolü bulunamamıştır. Ayrıca yöneticilerin ahlaki ve yardımsever liderlik davranışlarının işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde ait olma ve öz-kimliğin tam aracılık rolü bulunurken, diğer boyutların aracılık rolü bulunamamıştır.
Özet (Çeviri)
One of the most important factors that directly affect employees' positive attitudes and behaviors is leadership. Our study focuses on the mediating role of psychological ownership in the effect of paternalistic leadership on job satisfaction and turnover intention. Quantitative research method was used in the study. In this context, a questionnaire was distributed to 458 employees working in various positions in private, public, development and investment banks in the TRB2 region, and the results were statistically analyzed. Our study is consist of five sections. İn the first section the concept of psychological ownership, its dimensions and antecedents are discussed. In the second part, information about the concept of leadership, leadership approaches and paternalistic leadership is given. In the third chapter, the concepts of job satisfaction and intention to leave are discussed in detail. In the fourth part, the research methodology is given, and in the last part, data analysis and findings are included. SPSS 20 package program and Process Macro with v3.2 version were used for data coding and analysis. Our study used four measuring tools in this direction. These are paternalistic leadership, psychological ownership, job satisfaction and turnover intention scales. The paternalistic leadership behaviors of managers were found to positively effect job satisfaction and psychological ownership levels of employees, despite negatively impacting their intention to leave, according to our study. At the same time, it has been revealed that employees'psychological ownership levels have a positive effect on the job satisfaction but a negative effect on their intention to leave their job. Although the moral and benevolent leadership dimensions of paternalistic leadership, which is defined by three dimensions, have a positive and significant effect on job satisfaction, the authoritarian leadership dimension does not seem to have a significant effect. At the same time, although authoritarian leadership has a positive and significant effect on intention to leave, moral and benevolent leadership has a negative and significant effect. Also, it was determined in our study that psychological ownership plays a partial mediating role in the effect of managers' paternalistic leadership behaviors on employee job satisfaction and intention to leave. Self-efficacy, responsibility, belonging, and self-identity had a partial mediation role in the effect of managers' moral and benevolent leadership behaviors on job satisfaction whereas regionalism does not. Also, while belonging and self-identity play a significant role in the effect of managers' moral and benevolent leadership behaviors on intention to leave, other dimensions have not.
Benzer Tezler
- İş tatmininin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde babacan liderliğin aracılık rolü: İnşaat sektöründe bir uygulama
The mediating role of fatherly leadership in the effect of job satisfaction on intention to leave: A practice in the construction industry
BİLAL COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İşletmeİstanbul Gelişim Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİBEL AYBAR
- Babacan yöneticilik algısının tutumsal ve davranışsal sonuçları: Balıkesir ilinde görev yapan öğretmenler üzerine bir uygulama
Attitudinal and behavioral results of perception of paternalistic management: A study on teachers working in Balıkesir province
ARSLAN YURT
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimKarabük Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OZAN BÜYÜKYILMAZ
- Örgüt çalışanlarının paternalistik liderlik algıları, öğrenilmiş güçlülük düzeyleri, iş tatmin düzeyleri ve işten ayrılma niyetleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Investigation of the relationship between perceptions of paternalistic leadership, learned resourcefulness levels and job satisfaction and turnover intentions of the employees
HİLMİYE TÜRESİN
- Liderlik davranışının örgütsel performansa etkisinde örgüt kültürünün aracılık rolü
The intermediate role of organizational culture in the effect of leadership behavior on organizational performance
ERDAL TAHA AYDOĞDU
Doktora
Türkçe
2022
HastanelerTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YÜCEL EROL
- Liderlik tarzları ve örgüt kültürü tipleri arasındaki ilişki ve bu ilişkinin nitel performans üzerine etkileri
The relationship between leadership sytles and culture styles and the impact of this relationship on the qualitative performance
İLKNUR ÖZTOP
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
İşletmeGebze Yüksek Teknoloji Enstitüsüİşletme Bölümü
YRD. DOÇ. DR. ERCAN ERGÜN