Bazı aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitlerinde farklı fosfor dozunun aspir verim ve yağ asitleri kompozisyonu üzerine etkisi
Effects of different phosphor dose on safflower (Carthamus tinctorius L.) yield and fatty acid composition ın some safflower varietes
- Tez No: 767802
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FERHAT ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Şırnak Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 85
Özet
Bu araştırma, farklı fosfor dozlarının bazı aspir çeşitlerinde verim ve yağ kalitesi üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada, Dinçer ve Remzibey genotipleri materyal olarak kullanılmıştır. Fosfor içerikli gübre kontrol dahil 5 farklı dozda (0, 8, 12, 16 ve 20 kg/da) uygulanmıştır. Tarla denemeleri, 2020-2021 üretim yılında Dicle Üniversitesi araştırma alanında, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre, üç tekerrürlü olacak şekilde kurularak yürütülmüştür. Farklı dozlarda uygulanan fosfor dozlarının genotiplere ait etkilerinin belirlenmesi amacıyla verim parametrelerinden bitki boyu, dal sayısı, tabla sayısı, tabla tohum sayısı, tabla çapı, tane verimi, bin tane ağırlığı, klorofil miktarı tespit edilerek, kalite hakkında önemli bilgiler veren protein, yağ ve yağ asitleri kompozisyonları saptanmıştır.Tarla koşullarında yürütülen deneme sonucunda; Araştırmada genotiplere göre değişmekle birlikte genotipler arasındaki farklılık ve fosfor doz uygulamaları arasındaki farklılıklar önemli görülmüştür. Araştırma sonucunda fosfor dozu oranı etkili görülmüş olup; Bitki boyu 109,29-127,21 cm, dal sayısı 8,80-12,56 adet/bitki, tabla sayısı 12,20- 17,49 adet/bitki, tabla çapı 4,04-4,92 cm, tabla tane sayısı 24,43-36,60 adet/bitki, 1000 tane ağırlığı 37,13 - 42,20 g, tane verimi 246,60 – 387,24 kg/da, protein %12,27-15,42, klorofil 258,53 – 394,42 ve yağ oranı %28,01-33,13 değerleri arasında belirlenmiştir. Yağ asitleri kompozisyonu bakımından çeşitler ve fosfor dozlarının etkisi önemli görülmüştür. Oleik (%13,08-25,85), araşidik (%0,41-0,50), eikosenoik asit (%0,13-0,18), stearik asit oranı (%2,82-3,16), palmitik (%6,88-7,64), miristik (%0,11-0,14), linoleik (%62,47-74,84) ve linolenik asit (%0,78-0,98) arasında değiştiği saptanmıştır. Bu çalışmada fosfor uygulamalarının genotiplerin hem verim öğeleri hem de kalite özellikleri açısından ön plana çıktığı ve fosforun aspir üretimi için önemli olduğu kanaatine ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study was carried out to determine the effects of different phosphorus doses on yield and oil quality in some safflower genotypes. Dinçer and Remzibey genotypes were used as material in the study. Phosphor fertilizer was applied in 5 different doses (0, 8, 12, 16 and 20 kg/da). Field trials were carried out in the research area of Dicle University in the production year of 2020-2021, according to the randomized blocks split plots trial design, with three replications. To determine effects of different zinc doses on the varieties as plant height, number of branches, number of heads, seed number in capitula, diameter of capitula, grain yield, thousand grains, chlorophyll amount were determined, protein and oil content which provide important information about quality and fatty acid compositions were determined. As a consequence of trials carried out in field conditions, In the study, although it varies according to genotypes, the difference between genotypes and the differences between phosphor dose applications were found to be significant. As a result of the research, the phosphor dose rate was found to be effective. Plant height 109,29-127,21 cm, number of branches 8,80-12,56 units/plant, number of capitula 12,20- 17,49 units/plant, diameter of capitula 4,04-4,92 cm, number of seed on capitula 24,43-36,60 units/plant, 1000 seed weight 37,13 - 42,20 g, seed yield 246,60 – 387,24 kg/da, protein %12,27-15,42, chlorophyll 258,53 – 394,42 and oil rate %28,01-33,13 values between were determined.İn terms of fatty acid composition, Which The effects of cultivars and phosphor doses were found to be significant. Oleic (%13,08-25,85), arachidic (%0,41-0,50), eicosenoic acid (%0,13-0,18), stearic acid rate (%2,82-3,16), palmitic (%6,88-7,64), myristic (%0,11-0,14), linoleic (%62,47-74,84) and linolenic acid (%0,78-0,98) were found to be between values. In this study, it was concluded that phosphor applications come to the forefront in terms of both yield components and quality characteristics of genotypes and It was concluded that phosphorus is important for safflower production.
Benzer Tezler
- Diyarbakır ekolojik koşullarında farklı azot ve fosfor dozlarının bazı aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitlerinde verim ve verim özellikleri üzerine etkisi
The effect of different nitrogen and phosphorus doses on yield and yield traits of some saffl ower (Carthamus tinctorius L.) varieties in Diyarbakır ecological conditions
MEHTAP ANDIRMAN
- Ankara ekolojik koşullarında farklı tohumluk miktarlarının bazı aspir (Carthamus tinctorius L.)' çeşitlerinde verim ve verim unsurlarına etkisi
Effects of different amounts of seeds on yield and yield components of some safflower (Carthamus tinctorius L. ) types at Ankara ecological condition
MURAT BALABAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ZiraatHarran ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YILMAZ
- Değişim ekim ve hasat dönemlerinin aspir (Carthamus tinctrius L.) yağının bazı fiziksel, kimyasal ve oksidatif özellikleri üzerine etkileri
Effects of different sowing and harvesting times on some physical, chemical and oxidative properties of safflower (Carthamus tinctrius L.) oil
ÜMİT GEÇGEL
Doktora
Türkçe
2004
Gıda MühendisliğiTrakya ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MEHMET DEMİRCİ
- Aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitlerinde farklı sıra arası uygulamalarının verim ve verim unsurlarına etkisi
Effects of different row spacings on the yield and yield components of safflower (Carthamus tinctorius L.) cultivars
ALİ ERPAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatSelçuk ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZDEN ÖZTÜRK
- Bazı aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitlerinde farklı gelişme dönemlerinde yapılan sulamaların verim ve bazı agronomik özellikler üzerine etkisi
Effect of irrigaton on yield and yield components of some safflower (Carthamus tinctorius L.) varieties at different development periods
İSLAM EMRAH SÜER
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİHA KIRICI