Elmalılı'nın Hak Dini Kur'ân Dili tefsirinde Garîbü'l-Kur'ân ve garîb kelimelerin mukayeseli incelenmesi
A comparative examination of Garibü'l-Qur'an and garib words in Elmalılı's tafsir of 'Hak Dini Kur'ân Dili'
- Tez No: 768879
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUKADDER ARİF YÜKSEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Kur'ân, Tefsir, Ulûmü'l-Kur'ân, Elmalılı, Garîbü'l-Kur'ân, Qur'an, Tafsir, Elmalılı, Ulûmü'l-Qur'an, Garîbü'l-Qur'an
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ardahan Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
Çalışmamızda son yüzyılın meşhur âlimlerinden biri olan Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır'ın“Hak Dini Kur'ân Dili”adlı eserindeki“Garîbü'l-Kur'ân”kapsamında ele alınan garîb kelimeleri üç lügat eseriyle mukayeseli olarak inceledik. Elmalı Hamdi Yazır, Osmanlı Devleti'nin yetiştirdiği son büyük âlimlerden biridir. Ömrü boyunca ilimle meşgul olmuş ve çeşitli eserler telif etmiştir. Hayatı ve tefsiri üzerine onlarca çalışma yapılmıştır. Bizim üzerinde çalışma yaptığımız tefsirin birçok baskısı yapılmıştır. Ayrıca sadeleştirmiş nüshaları da vardır. Elmalılı Hamdi Yazır'ın tefsiri bir metodu takip eden tefsirlere benzememektedir. Onun tefsiri çok yönlü olup, içerisinde hem rivayet hem de dirayet tefsir özelliklerini barındırmaktadır. Çok yönlü olmasından dolayı da yazıldığı günden günümüze kadar farklı çalışmalara konu olmaktadır. Müellifin“Garîbü'l-Kur'ân”a dair müstakil bir eseri bulunmamaktadır. Ancak ayetleri açıklarken birtakım değerlendirmelerde bulunmuştur. Biz de o değerlendirmelerden hareketle Elmalılı'nın yaklaşımını ortaya çıkarmaya çalıştık. Çalışmamızda sadece farklı dil ve lehçelerde yer alıp, bundan dolayı“garîb”kabul edilen kelimeleri inceledik. Müellifin yirmi yedi adet kelimeyi“garîb”addederek açıkladığını tespit ettik. Bu kelimeleri ilk arapça lügat olan Halîl b. Ahmed el-Ferâhîdî'nin“Kitabu'l-Ayn”, temel Kur'ân lugatlarından biri kabul edilen Râgıb el-İsfahânî'nin“el-Müfredat”ve Osmanlı dönemi Kur'ân lügatlarından Hasîrizâde Elif Efendi'nin“en-Nûrü'l-Furkan”isimli eserleriyle mukayeseli bir şekilde değerlendirmeye tabi tuttuk. Kelimenin açıklamasını vermeden önce Kur'ân'da geçtiği ayeti bir bütün halinde sunduk. Bu yöntemle kelimenin manasının ayetin bütünü içerisinde doğru şekilde anlaşılmasını murad ettik. Her bir kelime için belirlemiş olduğumuz lügat âlimlerinin eserlerine müracaat ettik. İlgili kelimeye dair onlarda yer alan bilgileri mukayeseli bir şekilde aktardık. Sonuç bölümünde ise araştırmalarımız neticesinde elde ettiğimiz bilgileri kısaca değerlendirdik ve ulaştığımız kanaatlere yer verdik.
Özet (Çeviri)
In our study, we have examined the garib words, which are considered within the scope of“Garîbü'l-Kur'an”in the work of“Hak Dini Kur'an Dili”by one of the famous scholars of the last century, Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, in comparison with three dictionaries. Elmalı Hamdi Yazır is one of the last great scholars of the Ottoman Empire. Throughout his life, he has been busy with science and has written various works. Dozens of studies have been done on his life and interpretation. There have been many editions of the tafsir that we are working on. There are also simplified copies. The tafsir of Hamdi Yazir of Elmalılı is not similar to the tafsirs that follow a method. His tafsir is multifaceted and contains both narration and wisdom tafsir features. Due to its versatility, it has been the subject of different studies since the day it was written. The author does not have an independent work on“Garîbü'l-Qur'an”. However, he made some evaluations while explaining the verses. Based on those evaluations, we tried to reveal Elmalılı's approach. In our study, we only examined the words that take place in different languages and dialects and therefore are accepted as“garîb”.We have determined that the author explained twenty-seven words as“garib”. The first Arabic dictionary, Halil b. Ahmed el-Ferâhîdî's“Kitabu'l-Ayn”, one of the basic Qur'anic dictionaries, Râgıb el-İsfahânî's“al-Müfredat”and Hasîrizade Elif Efendi's“en-Nûrü”from the Ottoman period Qur'an dictionaries. We evaluated them in a comparative way with his works named“I-Furkan”. Before giving an explanation of the word, we presented the verse in the Qur'an as a whole. With this method, we wanted the meaning of the word to be understood correctly in the whole verse. We consulted the works of the scholars of the dictionary that we had determined for each word. We have conveyed the information contained in them about the relevant word in a comparative way. In the conclusion section, we briefly evaluated the information we obtained as a result of our research and included the opinions we reached.
Benzer Tezler
- Elmalılı'nın Hak Dini Kur'an Dili tefsirinde nüzul sebepleri
Başlık çevirisi yok
ÖNDER MISIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinBartın ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUNUS ABDURAHİMOĞLU
- Elmalılı'nın hak dini Kur'an dili tefsirinde Hz. peygamber tasavvuru
The imagination of the prophet (Muhammed) in the interpretation (Tafsir) published as righteous religion Quranic language of Elmalılı
KAMİL BARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinBingöl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NAİM DÖNER
- Elmalılı'nın Hak Dini Kur'an Dili tefsirinde akıl etmeyle ilgili ayetlere yaklaşımı
Elmalılı's approach to the verses related to reasoning inhis commentary The Truth God's Religion Quran's language
ŞEYMA ÖZDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinOrdu ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ORHAN İYİBİLGİN
- Elmalılı'nın hak dini Kur'an dili tefsiri çerçevesinde kıraat farklılıklarının anlama etkisi
The effect of Elmalılı on comprehension of qur'anic differences within the framework of the Qur'an language fort he true religion
AYŞE MERVE MANDUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN UĞUR
- Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır'ın Hak Dini ve Kur'an Dili tefsirinde teşbîh ve temsîli anlatım
Presentation and representative expression in the book of Elmalili Muhammed Hamdi Yazır 'The Right Religion and the Qur'an Language'
AYŞENUR ERYİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinIğdır ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET EMİN YURT