Yeni ilm-i kelâm dönemi isbât-ı vâcib risalelerinde Allah-alem ilişkisi
The relationship between the God and the world in the treatments of isbât-i vâcib of the new ilm-i kelâm period
- Tez No: 769590
- Danışmanlar: PROF. DR. HALİFE KESKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
XIX. yüzyılın sonlarına doğru İslâm dünyasının Avrupa medeniyetine hangi ölçüde yaklaşması gerektiği önemli bir mesele olmuştur. Batı'da pozitivizmin yaygınlaşmasıyla materyalizm ön plana çıkmış ve evrenin özünde ezeli ve ebedi maddenin oluşu, maddenin dışında hiçbir şeyin var olmadığı görüşü giderek hızla yayılmıştır. İslâm dünyası ise bu süre zarfında siyasi problemlerle uğraşmış, fikri düzeyde pek çalışma yapamamıştır. İçinde bulunduğu durumun idrakinde olmayan, hatta batı düşüncesini çok iyi bilmeyen, batıdaki gelişmeleri büyük bir hayranlıkla geri kalmışlık sendromundan kurtulmak için felsefi temelleri oturtulmadığı halde Batıdaki düşünceyi birebir kopya eden aydınlar bulunmaktadır. Bunlara karşı Avrupa'daki gelişmelere daha temkinli yaklaşan münevverlerde bulunmaktaydı. Bu akımın ileri gelen temsilcileri, başlattıkları yenilik hareketine yeni ilm-i kelâm adını vermiştir. Özellikle materyalizm düşüncesindeki kitapların çevirisi ve ülke gençlerindeki etkiyi göz önünde bulundurarak tepkisel mahiyette ortaya çıkan eleştirel kitaplar bu dönemin en önemli eserleridir. Materyalizmin tanrı fikrini toptan reddetmesi ve onun yerine maddeyi koyması yeni ilm-i kelâm temsilcileri tarafından eleştirilmekte ve Tanrı'nın varlığına dair hem kelâmdan hem de modern Batı felsefesinden yararlanılmaktadır. Bu çalışmada materyalizmin tanrısız bir âlem fikrine karşı ne aşkın nede içkin bir Allah-âlem münasebetini savunan vahdet-i vücûd fikrinin bu dönemde yazılan isbât-ı vâcib risalelerindeki yerine ve önemine değinilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Towards the end of the 19th century, 'the extent to which the Islamic world should close the European civilization' became an important issue. As the positivism spread in the West, materialism came into prominence and the concept that 'there is eternal matter in the essence of the universe' and 'that there is nothing but the matter' has spread rapidly. During this period, the Islamic world had to deal with political problems and could not put importance in this issue intellectually. There were intellectuals who were not aware of that issue, and did not know the Western intellectualism very well, and who admiringly copy the Western intellectualism even though their philosophical foundations had not been established in order to get rid of the underdevelopment syndrome. However, there were intellectuals who were more cautious about the happenings in Europe. The prominent representatives of this movement named this innovation movement as the new ilm-i kalam (new science of kalam). Especially the translation of the books on materialism and the critical books that emerged in a reactionary manner considering the impact on the youth of the country were the most important works of that period. Materialism's total rejection of the idea of God and replacing it with the matter was criticized by the representatives of the new ilm-i kalam, and both kalam and modern Western philosophy about the existence of God were used. In this study, the place and importance of the idea of unity of existence, which defends neither a transcendent nor an immanent Allah-World relationship against the idea of a godless world of materialism, in the isbât-ı wâjib (proof of Allah) treatises written in this period has been covered.
Benzer Tezler
- Abdüllatif Harpûtî'nin uluhiyyete dair görüşleri
Abdullatif Harputi's thoughts on divinity
KEMAL KOÇTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERKAN BULUT
- Ömer Nasuhi Bilmen'in kelâm düşüncesinde yenilik
Reform in Ömer Nasuhi Bilmen's kalam thought
MUHAMMED FATİH EREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RIDVAN ÖZDİNÇ
- Abdullatif Harpûtî'nin Tenkîhu'l-Kelâm fî Akâid-i Ehli'l-İslâm isimli eserinde ilâhiyat anlayışı
Abdullatif Harputi's theology understanding based on his work titled Tankihul kalam fi Aqaid-i Ahl-al Islam
HASAN KÜÇÜKYANGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinAdıyaman ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAMDİ GÜNDOĞAR
- Yakın dönem isbât-ı vâcib çalışmaları
Works on the proofs for the exi̇sttence of god i̇n the recent period
ÖZKAN TEKİN
Doktora
Türkçe
2019
DinAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN ÖZDEMİR
- Yeni ilm-i Kelâm döneminde isbât-ı vâcib tartışmaları: Abdüllatif Harpûtî örneği
The discussion of the ithbāt al-wājib in the new science of Kalām period: Example of Abd al-Latīf Kharpūtī
SÜMEYYE YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET AKİF CEYHAN