Çağdaş Türk lehçelerinde ünsüzler
Consonants in contemporary Turkish dialects
- Tez No: 770005
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET BURAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 282
Özet
Çağdaş Türk lehçelerinin ünsüzlerinde meydana gelen ses bilgisel değişmelerin ve gelişmelerin ortaya konulması amacıyla yapılan bu çalışma, Türkçenin çağdaş lehçelerindeki ünsüzlerini ve bu ünsüzlerde görülen ses değişimlerini konu edinmektedir. Çalışmada eş zamanlı ve art zamanlı gramer yöntemi bir arada tercih edilmiş olup çağdaş Türk lehçelerindeki ünsüzler Köktürk, Uygur ve Karahanlı Türkçesi dönemlerinden ibaret olan Eski Türkçenin ünsüz varlığı ile karşılaştırılmış ve ünsüzlerin ön, iç ve son sesteki görünümleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın verileri nitel araştırma yöntemlerinden döküman analizi tekniği ile elde edilmiştir. Çağdaş Türk lehçelerindeki ünsüzlerin görünümleri, ses özellikleri ve ses değişiklikleri bakımından karşılaştırılmalı olarak incelenen bu çalışmada ünsüzler açısından lehçelerin ve lehçe gruplarının birbiriyle olan yakınlıkları, kendi aralarındaki ses bilgisel bağları veya farklılıkları ortaya konmaya çalışılmıştır. Söz konusu çalışma üç bölüm halinde tasarlanmıştır. Bu bölümler sırasıyla Giriş, Ünsüz Kavramı ve Dünya Dillerinde Ünsüzler, Türk Dilinde Ünsüzlerin Görünümü ve Nitelikleri başlıklarından oluşan Birinci Bölüm; ünsüzlerin ses bilgisi görünümleri ve ünsüzlerle ilgili ses olaylarının yer aldığı Çağdaş Türk Lehçelerinde Ünsüzler ve Ünsüz Değişmeleri başlıklı İkinci Bölüm ve bu bölümlerden elde edilen bulgularla ilgili çıkarımların yer aldığı Sonuç bölümüdür. Bu bölümlerden sonra ise çağdaş Türk lehçelerinin ses birim niteliğindeki ünsüzlerinin görünümlerinin bir bütün olarak gösterildiği tablolardan oluşan Ekler bölümü ve eserde kullanılan kaynakların gösterildiği Kaynaklar kısmı yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
This study, which aims to reveal the phonological changes and developments in the consonants of contemporary Turkish dialects, deals with the consonants in the contemporary Turkish dialects and the sound changes seen in these consonants. In the study, synchronous and diachronic grammatical methods were preferred together, and the consonants in contemporary Turkish dialects were compared with the consonant presence of Old Turkish, which consists of the Köktürk, Uyghur and Karahanlı Turkish periods, and the appearance of the consonants in the front, inner and last voices was tried to be determined. The data of the study were obtained by the document analysis technique, one of the qualitative research methods. In this study, which has been comparatively examined in terms of the appearance, sound properties and sound changes of the consonants in contemporary Turkish dialects, it has been tried to reveal the closeness of the dialects and dialect groups with each other, the phonetic ties or differences between them. This study is designed in three section. These chapters are the First Section consisting of Introduction, Concept of Consonant and Consonants in World Languages, Appearance and Characteristics of Consonants in Turkish Language; the Second Section titled Consonants and Consonant Changes in Contemporary Turkish Dialects, which includes the phonological appearances of consonants and the sound events related to consonants, and the Conclusion Section, which includes the conclusions about the findings obtained from these chapters. After these sections, there is the Appendix section, which consists of the tables showing the phonemic consonants of the modern Turkish dialects as a whole, and the References section, where the sources used in the work are shown.
Benzer Tezler
- Türkçede ünsüz uyumu
Consonant harmony in contemporary Turkish
REMZİ ÇALIŞIR
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN KAAN YALÇIN
- Erken dönem Osmanlı kroniklerinde coğrafi terimlerin art ve eş zamanlı dil incelemesi
Diachronic and synchronous analysis of geographical terms in the early period of Ottoman chronics
SEHER ERENBAŞ PEHLİVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dili ve Lehçeleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM ŞAHİN
- Leyli Mecnun metni esasında yeni Uygur Türkçesinde gramer incelemesi
Grammar examination in the New Uyghur Turkish on the basis of Leyli Mecnun text
İLKNUR KARAKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DilbilimAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET FATİH KİRİŞÇİOĞLU
- Türkmence Varka ile Gülşah metni esasında bir gramer incelemesi
A grammar analysis based on the Turkmen Varka Gülşah text
ELİF YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FEYZİ ERSOY
- «дивану лугат-ит-түрк» сөздүгү кыргыз тилинин тарыхый өнүгүшүн изилдөө булагы(фонологиялык жана морфонологиялык изилдөө)
Kırgız dilinin tarihi gelişiminin araştırılmasında bir kaynak olarak Divanü Lugati't-Türk (Fonolojik ve morfonolojik inceleme)
NEGİZBEK ŞABDANALİYEV
Doktora
Kırgızca
2015
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADIRALI KONKOBAYEV