Tuvacada söz öbekleri
Phrases in Tuvan
- Tez No: 770172
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 249
Özet
Söz dizimi, dil biliminin tümce ve tümcenin içindeki ögelerin yapısını inceleyen alt dalıdır. Söz diziminin araştırma alanı içerisinde tümce ve tümceyi oluşturan öbeklerin iç yapısı yer almaktadır. Tümcenin bileşenleri, tümcenin kurucu ögeleri yani sözcük ve söz öbeği gibi tümcenin ayrılabileceği dil birimleridir. Sözcükler ve söz öbekleri tümcenin en belirgin bileşenleridir. Tümcenin aktardığı anlam, onun öbek yapısının belirlenmesiyle açıklık kazanmaktadır. Bu çalışmada Güney Sibirya Türk dillerinden Tuvacada söz öbekleri Evrensel Dil bilgisi bakış açısıyla ele alınmıştır. Çalışmanın iki temel odak noktası bulunmaktadır. İlk olarak Geleneksel Dil bilgisine göre kaynaklarda söz öbeklerinin farklı ve özgün yönleri incelenmiştir. Çalışmanın ikinci odak noktası, modern dil bilimi kuramlarının esas alındığı Evrensel Dil bilgisi yaklaşımına göre söz öbekleri sınıflandırmasını belirlemektir. Çalışmanın inceleme ve analiz bölümü ise belirlenen söz öbekleri sınıflandırmasından hareketle Tuvaca söz öbeklerinin incelenmesidir. Evrensel Dil bilgisine göre belirlenen söz öbeği türleri şunlardır: ad öbeği (AÖ), sıfat öbeği (SÖ), zarf öbeği (ZÖ), ilgeç öbeği (İÖ) ve eylem öbeği (EÖ). Çalışmada söz konusu öbek türleri söz dizimsel yapı, biçim bilgisi, biçimsel ses bilgisi ve söz dizimsel işlevler açısından değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Syntax is the sub-branch of linguistics that studies the structure of sentences and the elements in a sentence. Within the research area of the syntax, there is the internal structure of the sentence and the phrases that make up the sentence. The components of the sentence are the language units into which the sentence can be separated, such as the constituent elements of the sentence, words and phrases. Words and phrases are the most prominent components of the sentence. The meaning conveyed by the sentence becomes clear by determining its phrase structure. In this study, Tuvan phrases, one of the Southern Siberian Turkic languages, are discussed from the perspective of Universal Grammar. The study has two main focuses. Firstly, the different and original aspects of the phrases in the sources were examined according to the Traditional Grammar. The second focus of the study is to determine the classification of phrases according to the Universal Grammar approach, which is based on modern linguistic theories. The examination and analysis part of the study is the examination of Tuvan phrases based on the determined phrases classification. The types of phrases determined according to Universal Grammar are: noun phrase (NP), adjective phrase (AP), adverbial phrase (AdvP), pre/postpositional phrase (PP) and verb phrase (VP). These phrase types were evaluated in terms of syntactic structure, morphology, morphophonology and syntactic functions.
Benzer Tezler
- Tuvacada tasvir fiilleri
Descriptive verbs of Tuvan
FATOŞ KARADAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN ÇETİN
- Eski Türkçe ile Tuvacanın karşılaştırmalı fiil varlığı
Comparative verb presence of Old Turkic with Tuvan
FATOŞ KARADAĞ TOPRAK
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENGİN ÇETİN
- Çin'de Kazakça-Tuvaca dil ilişkisi
Kazakh-Tuvan languang contact in China
SHANATI SILAMU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM AHMET AYDEMİR
- Tuvaca Kiji-Bürüs adlı hikayenin yazı çevirimi, Türkçe çevirisi ve sözlüğü
A Tuvan story 'Kiji-Bürüs' – transcription, Turkish translation, dictionary
AYŞE ŞEYMA FINDIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ