Geri Dön

Tuvacada söz öbekleri

Phrases in Tuvan

  1. Tez No: 770172
  2. Yazar: UĞUR ALTUNDAŞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE YILMAZ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 249

Özet

Söz dizimi, dil biliminin tümce ve tümcenin içindeki ögelerin yapısını inceleyen alt dalıdır. Söz diziminin araştırma alanı içerisinde tümce ve tümceyi oluşturan öbeklerin iç yapısı yer almaktadır. Tümcenin bileşenleri, tümcenin kurucu ögeleri yani sözcük ve söz öbeği gibi tümcenin ayrılabileceği dil birimleridir. Sözcükler ve söz öbekleri tümcenin en belirgin bileşenleridir. Tümcenin aktardığı anlam, onun öbek yapısının belirlenmesiyle açıklık kazanmaktadır. Bu çalışmada Güney Sibirya Türk dillerinden Tuvacada söz öbekleri Evrensel Dil bilgisi bakış açısıyla ele alınmıştır. Çalışmanın iki temel odak noktası bulunmaktadır. İlk olarak Geleneksel Dil bilgisine göre kaynaklarda söz öbeklerinin farklı ve özgün yönleri incelenmiştir. Çalışmanın ikinci odak noktası, modern dil bilimi kuramlarının esas alındığı Evrensel Dil bilgisi yaklaşımına göre söz öbekleri sınıflandırmasını belirlemektir. Çalışmanın inceleme ve analiz bölümü ise belirlenen söz öbekleri sınıflandırmasından hareketle Tuvaca söz öbeklerinin incelenmesidir. Evrensel Dil bilgisine göre belirlenen söz öbeği türleri şunlardır: ad öbeği (AÖ), sıfat öbeği (SÖ), zarf öbeği (ZÖ), ilgeç öbeği (İÖ) ve eylem öbeği (EÖ). Çalışmada söz konusu öbek türleri söz dizimsel yapı, biçim bilgisi, biçimsel ses bilgisi ve söz dizimsel işlevler açısından değerlendirilmiştir.

Özet (Çeviri)

Syntax is the sub-branch of linguistics that studies the structure of sentences and the elements in a sentence. Within the research area of the syntax, there is the internal structure of the sentence and the phrases that make up the sentence. The components of the sentence are the language units into which the sentence can be separated, such as the constituent elements of the sentence, words and phrases. Words and phrases are the most prominent components of the sentence. The meaning conveyed by the sentence becomes clear by determining its phrase structure. In this study, Tuvan phrases, one of the Southern Siberian Turkic languages, are discussed from the perspective of Universal Grammar. The study has two main focuses. Firstly, the different and original aspects of the phrases in the sources were examined according to the Traditional Grammar. The second focus of the study is to determine the classification of phrases according to the Universal Grammar approach, which is based on modern linguistic theories. The examination and analysis part of the study is the examination of Tuvan phrases based on the determined phrases classification. The types of phrases determined according to Universal Grammar are: noun phrase (NP), adjective phrase (AP), adverbial phrase (AdvP), pre/postpositional phrase (PP) and verb phrase (VP). These phrase types were evaluated in terms of syntactic structure, morphology, morphophonology and syntactic functions.

Benzer Tezler

  1. Tuvacada tasvir fiilleri

    Descriptive verbs of Tuvan

    FATOŞ KARADAĞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    DilbilimÇukurova Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ENGİN ÇETİN

  2. Eski Türkçe ile Tuvacanın karşılaştırmalı fiil varlığı

    Comparative verb presence of Old Turkic with Tuvan

    FATOŞ KARADAĞ TOPRAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ENGİN ÇETİN

  3. Çin'de Kazakça-Tuvaca dil ilişkisi

    Kazakh-Tuvan languang contact in China

    SHANATI SILAMU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesi

    Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İBRAHİM AHMET AYDEMİR

  4. Tuvaca Kiji-Bürüs adlı hikayenin yazı çevirimi, Türkçe çevirisi ve sözlüğü

    A Tuvan story 'Kiji-Bürüs' – transcription, Turkish translation, dictionary

    AYŞE ŞEYMA FINDIK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ