Türk İslam edebiyatında şefaat
Intercession in Turkish Islamic literature
- Tez No: 770869
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SITKI NAZİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 83
Özet
Bir kimsenin suçunun affedilmesi yahut dileğinin yerine getirilmesi için yapılan aracılığa şefaat denmektedir. Ahirette Allah Teâlâ'nın izin verdiği kimseler tarafından, özellikle günahkâr müminlerin bağışlanması veya derecelerinin yükseltilmesi konusunda gerçekleşecek olan şefaatin, İslam dininde ve edebiyatımızda önemli bir yeri vardır. Türklerin İslamiyet'i kabulünün ardından, bu dinin etkisiyle toplumsal ve kültürel yönden köklü değişiklikler yaşanmış, hâliyle bu değişimden edebiyatımız da nasibini almıştır. Nitekim İslamiyet etkisinde gelişen bir Türk edebiyatı teşekkül etmiştir. Üstelik bu edebiyatta tevhîd, münacat, na't gibi öne çıkan dinî konu türlerinin yanı sıra birçok tür daha ortaya çıkmış, şefaat konusunu işleyen ve“şefâat-nâme”adı verilen eserler de yazılmıştır.“Türk İslam Edebiyatında Şefaat”konulu bu çalışmada öncelikle şefaatin tanımı yapılmış olup, Kur'an-ı Kerim'de geçen şefaat ayetleri yorumlanarak bu ayetlere göre şefaatin mahiyeti ve nasıl gerçekleşeceği konusu ele alınmıştır. Daha sonra şefaatle ilgili hadislere yer verilerek kimlerin şefaat etmeye yetkili kılınacağı ve onların kimlere şefaat edeceği hususuna değinilmiştir. Şefaati konu alan ayet ve hadisler yorumlanarak bütüncül bir bakış açısı ile değerlendirilmiştir. Türk İslam edebiyatı sahasında yazılmış olan belli başlı divanlarda şefaatin ve konuyla alakalı kavramların geçtiği beyitlere yer verilmiştir. Beyitler, konularına göre gruplandırılarak başlıklar oluşturulmuştur. Seçilen bu şiir örnekleri ilgili oldukları başlıklar altında yorumlanmıştır. İslam dininde ve edebiyatımızda şefaat konusuna nasıl bir yaklaşım sergilendiğini ortaya koymak, en büyük şefaat yetkisine sahip olması bakımından Hz. Peygamber'in önemine dikkatleri çekmek ve bu türe dair literatüre katkı sağlamak amacıyla yapılan bu çalışmada, daha çok anlama dayalı şerh yönteminden yararlanılmıştır. Yapılan bu çalışmayla edebiyatımızda şefaat konusunun ayet ve hadisler bağlamında şekillendiği, özellikle Hz. Peygamber övgüsünün yer aldığı şiirlerde bu hususa da değinildiği ve konuyu işleyen sınırlı sayıda müstakil eserin yazıldığı sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Intercession for the forgiveness of a person's crime or the fulfillment of his wish is referred to as intercession. Intercession, which will take place in the hereafter by those permitted by almighty Allah, especially for the forgiveness of sinful believers or for raising their rank, has an important place in the religion of Islam and in our literature. After the Turks accepted Islam, radical social and cultural changes were experienced under the influence of this religion, and our literature also got its share from this change. As a matter of fact, a Turkish literature developed under the influence of Islam. Moreover, in addition to the prominent religious subjects such as tawhîd, munacat, and na't, many other genres emerged in this literature, and works called“intercession-name”, dealing with the subject of intercession, were also written. In this study on“Intercession in Turkish-Islamic Literature”, first of all, the definition of intercession was made, and the verses of intercession in the Qur'an were interpreted and the nature of intercession and how it would be realized according to these verses were discussed. Then, by giving place to the hadiths about intercession, it was mentioned who will be authorized to intercede and to whom they will intercede. The verses and hadiths about intercession were interpreted and evaluated with a holistic perspective. In the main divans written in the field of Turkish-Islamic literature, couplets in which intercession and concepts related to the subject are mentioned are included. The couplets were grouped according to their subjects and titles were formed. These selected poem samples are interpreted under the titles they are related to. In this study, which was carried out in order to reveal the approach to the subject of intercession in the religion of Islam and in our literature, to draw attention to the importance of the Prophet in terms of having the greatest intercession authority, and to contribute to the literature on this genre, more meaning-based commentary method was used. With this study, it has been concluded that the subject of intercession in our literature is shaped in the context of verses and hadiths, especially in the poems that praise the Prophet, this issue is also mentioned and a limited number of independent works dealing with the subject have been written.
Benzer Tezler
- Hadis ilmi açısından Osmanlı Manzum Hadis Edebiyatında yer alan rivâyetler
Narrations in Ottoman Verse Hadith Literatüre with respect to hadith dicipline
MUSTAFA YÜCEER
Doktora
Türkçe
2020
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHİTTİN UYSAL
- Azmî Pir Mehmed'in Enîsü'l-Arifîn'i (İnceleme-tenkitli metin)
Enîsü'l-ârifîn of Azmî Pir Mehmed (Revi̇ew-cri̇ti̇cal edi̇ti̇on)
FATİH KOYUNCU
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıCelal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADEM CEYHAN
- Keşfî Çelebi ve Mevlid'i: İnceleme-metin
Keşfi Çelebi and his Mevlid: Analysis-text
ASLIHAN AKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıOrdu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUHAMMET KUZUBAŞ
- Abdulfettah Şefkat Efendi'nin Manzûme-i Siyer-i Nebî'si (Metin-muhtevâ-tahlil)
Manzûme-i Siyer-i Nebî of Abdulfettah Şefkat Efendi (Text-content-analysis)
FATMA NUR SÜRER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECDET ŞENGÜN
- Ömer Efendi'nin Ahlâk-ı Muhsinî tercümesi: Metin- inceleme (98-b – 198-a)
Ömer Efendi's Ahlâk-i Muhsinî tercümesi: Review- edition (98-b – 198-a)
FATMA HİLAL KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıManisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLAL ELBİR