Ankara Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonunda bulunan 06 Mil Yz A 160 numaralı cönk (İnceleme-metin)
Cönk number 06 Mil Yz A 160 from the Ankara National Library Manuscripts Collection (Analysis-text)
- Tez No: 771002
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MERİÇ HARMANCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 179
Özet
Türk halk edebiyatının yazılı kaynakları arasında önemli bir yere sahip olan cönkler, Türk edebiyat külliyatı içindeki kıymetli hazinelerden biridir. Yazıldıkları dönemin halk edebiyatına ait edebi verimlerinden olan şiirlerin ve diğer folklor malzemelerinin sözlü kültür ortamından yazılı kültür ortamına aktarılarak kayıt altına alınmasını sağlamaları yanında önceki yüzyıllarda söylenmiş şiirlerin de toplandığı bir vesika niteliğindedir. Anonim edebiyat, âşık edebiyatı ve dini tasavvufi Türk edebiyatına ait şiirler yanında sınırlı sayıda da olsa divan edebiyatına ait şiirleri ihtiva eden cönkler edebiyat tarihimize önemli katkıda bulunmaktadır. Geçiş dönemleri başta olmak üzere çeşitli durum ve olaylarla ilgili notları barındırması, yemek tariflerinden halk hekimliğine kadar pek çok folklorik unsuru bünyesinde taşıması açısından da kültür tarihimiz açısından önem arz ederler. Bu çalışmada, cönklerin edebiyatımızdaki önemine binaen Millî Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu 06 Mil Yz A 160 numarayla kayıtlı bulunan cönk üzerine bir çalışma yapılmıştır. Tezin amacı Arap harfleriyle yazılmış olan bu cöngü transkripsiyon alfabesi kullanarak Latin harflerine aktararak gün yüzüne çıkmasını sağlamaktır. Cönkte yer alan şiirler; konularına, nazım biçimlerine ve birimlerine, ölçülerine ve şairlerine göre tasnif edilmiştir. Bunun yanı sıra cöngün dil özellikleri incelenmiş ve cöngün 1800'lü yıllarda derlendiği anlaşılmıştır. Bu cönkte, Türk halk şiirinin önemli şairlerinin bilinen şiirleri dışında bugüne kadar gün yüzüne çıkmamış yeni şiirler ve bilinen şiirlerin farklı varyantlarının da bulunduğu tespit edilmiştir. Bu şiirlerin bazılarında mısralardaki kelimeler, bu kelimelerin mısralardaki yerleri, hatta şiir içerisinde mısraların yerleri farklılık göstermekte veya tamamen farklı mısralar kullanıldığı görülmektedir. Bu nedenle bu varyantların bazılarının özgün birer şiir olarak değerlendirilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir. Sonuç olarak bütün bu hususlar dikkate alındığında incelenen bu cöngün önemi artmaktadır.
Özet (Çeviri)
Having an important place among the written pieces of Turkish Folk Literature, junk is one of the most treasured in the complete works of Turkish Literature. They not only provide records of poems and other folkloric materials, which are works from the same era, transcribed from oral to written cultural literature, but also are records of poems from earlier eras. Containing poems from Anonim, Aşık and Dini- Tasavvufi Turkish literature as well as limited amount of poems from Divan literature, junk has contributed a lot to our history of literature. They are also vital to our cultural history since they contain both notes regarding various events and situations, especially from transition periods, and many folkloric materials from recipes to folk medicines. This study has been carried out on junk recorded with the number of 06 Mil Yz A 160 from National Library Manuscripts Collection with regard to the importance of junk in our literature. The purpose of this study is to unearth this junk, written in Arabic Language, by transcribing it into Latin Alphabet with the help of transcription alphabet. The poems in the junk are categorized according to their subjects, style and unit of their verses, their rhymes and poets. In addition, the language properties of the junk has been studied and it is understood that it was compiled in the 1800s. In this junk, as well as the well-known poems of the important poets of Turkish Literature, some new unearthed poems and new versions of some well-known poems have been revealed. In some of the poems, ıt has been noticed that some words in some lines, the places of these words in these lines, even the lines in the poems are different and some lines are completely different in them. Hence, due to these differences, it is fair to say that these poems can be evaluated as new poems. To sum up, when all these things mentioned above are taken into account, the importance of the junk that has been evaluated increases.
Benzer Tezler
- Ankara Millî Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu'nda 06 mil yz a 10103 yer numaralı Mecmu'a-i Eş'ar (inceleme-karşılaştırmalı metin)
Ankara National Library Wri̇ti̇ng Collection 06 mil yz a 10103 place number Mecmu'a-i Eş'ar (examination-comparative text)
AYŞE NUR AYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıDüzce ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN GENÇ
- Ankara Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü Milli Kütüphane Koleksiyonunda Bulunan Şeyh Hamdullah'a ait Mushaf-ı Şerif'in tezyini yönden değerlendirilmesi
Evaluation Of Sheiks Hamdullah's Mushaf-ı Sherif Placed İn National Library Collection Of Ankara Regional Directorate Of Manuscripts Rare Books in terms Of decoration
FATIMA HUMEYRA YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
El SanatlarıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. PINAR TOKTAŞ
- M.ihsan Oğuz'un iki tasavvufî risâlesi: Risâle-i Şerh-i Makâmât ve Istılâhât-ı Sûfiyye ile Risâle-i Mir'ât-ı İmâm-ı Rabbânî
Başlık çevirisi yok
ÜNZİLE SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve Edebiyatıİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUZHAN ŞAHİN
- Abdullah Sıdkî Divanı (inceleme, metin, dizin)
Abdullah Sıdki's Divan (research, text, index)
AHMET AKGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıSüleyman Demirel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SELAMİ TURAN
- Millî Kütüphane 06 Mil Yz A 3692 numaralı Mecmû'a-i Eş'âr (İnceleme-metin)
National Library 06 Mil Yz A number 3692 Mecmû'a-i Eş'âr (Text-analysis)
NACİYE ELİF UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKKUŞ