Geri Dön

The circularization of the textile and ready-to-wear industry in Turkey: An evaluation in the context of the European green deal

Türk tekstil ve hazır giyim sektöründe döngüselleşmenin Avrupa yeşil mutabakatı bağlamında değerlendirilmesi

  1. Tez No: 771629
  2. Yazar: İBRAHİM ŞAPALOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İPEK İLKKARACAN AJAS, DOÇ. DR. NİHAN YILDIRIM
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Ekonomi, Mühendislik Bilimleri, İşletme, Economics, Engineering Sciences, Business Administration
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İşletme Mühendisliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 153

Özet

Ekonomik büyüme her zaman ülkeler için en önemli hedeflerden biri olmuştur. Ancak bu büyüme arzusu karşısında kaynakların hızla tükenmesi, küresel ısınmanın etkilerinin artık hissediliyor olması, dünyamızın karşı karşıya olduğu çevre sorunları ve gelecek nesillere bırakılacak sorunlu bir dünya olduğu gerçeği AB'nin ekonomik stratejisini değiştirmesine yol açtı. Bu strateji değişikliği ile AB bütün ekonomisini kapsamlı ve tüm paydaşları kapsayacak şekilde daha sürdürülebilir ve faydalı bir modele geçirmeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla birlikte de Yeşil Mutabakat/Anlaşma (Green Deal) 2019'un sonlarında duyuruldu. Yeşil Mutabakat, Avrupa Birliği'nin net sera gazı emisyonlarını sıfıra indirerek 2050 yılına kadar kaynağa bağlı ekonomik büyüme modelini sona erdirmeyi amaçlayan bir stratejidir. Ayrıca, Yeşil Mutabakat, AB üye ülkeleri ve dış ticaret ortakları ile ilgili düzenlemeleri içerecek şekilde formüle edilmiştir. Başka bir deyişle, AB üyesi olmayan ülkeler de bu stratejiden etkilenecektir. Bu etkiler, ihraç edilen ürünlerin üretim süreçlerini ve ihracat sırasında tabi oldukları vergileri değiştirebilecektir.“Yeşil Mutabakat Eylem Planı”nın altı hedefinden biri olan döngüsel ekonomiye geçiş, kaynağa bağlı büyüme modelinden çıkıp kaynakların etkin ve döngü içerisinden kullanılması noktasında temel oluşturmaktadır. AB'nin yayınladığı döngüsel ekonomi eylem planında öncelikli alanlardan biri de tekstil sektörüdür. Kaynak-yoğun sektörlerden biri olan tekstil ve hazır giyim sektöründe lineer ekonomik modelden döngüsel modele geçiş, iklim değişikliği ile mücadele ve sürdürülebilirlik açısından oldukça önem arz etmektedir. Tekstil ve hazır giyim sektörü Türkiye'nin ihracatında da önemli bir paya sahiptir. 2020 yılında Türkiye'nin toplam ihracatında tekstil, hazır giyim ve deri ile ilgili ürünlerin oranı %16,4'dir. Türkiye, ihracatının %40'ından fazlası da AB'ye yapmaktadır. 2020 yılı verilerine göre sektörün AB pazarındaki en büyük üçüncü ihracatçısı konumunda olan Türkiye'nin sektördeki rakiplerine göre daha fazla tercih edilebilir olması için bu dönüşüme ayak uydurması gerekmektedir. Bu çalışmada, AB Yeşil Anlaşması bağlamında Türkiye'nin tekstil ve hazırgiyim/giyim sektörü için döngüselleşmenin gerekli olup olmadığı, potansiyel rakipleriyle göreli durumu ile makro boyutta tartışılmaktadır. RCA, SWOT ve PESTLE analizleri ile Türk tekstil ve hazır giyim sektörünün mevcut durumu makro boyutta değerlendirilmiştir. Türkiye için lokomotif sektörlerden biri olan tekstil ve hazır giyim sektörü hem dış ticaret açığını kapatması hem de istihdam yaratması açısından oldukça öenmli bir sektördür. İmalat sanayide 4,4 milyon sigortalı işgören bulunurken, bu sayının 1,1 milyonu tekstil ve hazır giyim sektöründe sigortalı olarak çalışmaktaıdr. Diğer bir deyişle, tekstil ve hazır giyim sektörü, imalat sanayisindeki toplam işgücünün %25'ini istihdam etmektedir. PESTLE analizinde de belirtildiği gibi, tekstil endüstrisi çalışan kadın sayısını artırmaya yardımcı olan ve kadınların iş gücüne katılımını pozitif yönde etkileyen bir sektördür. Sektördeki çalışanların %41'i kadın çalışanlardan oluşmaktadır, bu da Türkiye ortalamasını yükselten bir etki yaratmaktadır. RCA analizi, Türkiye'nin sektörel rekabet gücünün zaman içinde düştüğünü göstermektedir. Sera gazı emisyonlarını azaltmak, Yeşil Mutabakat'ın bir başka hedefidir. AB, AB'ye ihracat yapan firmaların kendi üreticileriyle benzer çevresel gerekliliklerle karşı karşıya kalmalarını sağlamak için Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizması'nı (SDKM/CBAM) uygulamaya koyacaktır. 2023 yılında yürürlüğe girmesi beklenen ve üç yıl sonrasında, yani 2026 yılından itibaren mali sorumluluklar getirecek olan SKDM, ilk etapta demir-çelik, çimento, alüminyum, gübre ve elektrik gibi sera gazı salımında büyük paya sahip sektörlerde uygulanacaktır. Ancak ilerleyen yıllarda bu kapsamın genişleyip diğer sektörleri de etkilemesi beklenmektedir. Genişlemiş kapsamda yer alan sektörlerden birinin de öncelikle sektörlerden biri olan tekstil sektörü olması şaşırtıcı olmayacaktır. Tekstil ve hazır giyim sektöründe faaliyet gösteren Türk ihracatçı firmalarına SDKM kapsamında olası maliyetlerin değerlendirilmesi amacıyla yapılan çalışmada, karbon emisyonları sektörel bazda üç kapsamda ayrıştırılarak tahmin edilmektedir. Bu analizde tekstil ve hazır giyim sektörü (Nace C13-C15), hem Kapsam 1 (mevcut planlar kapsamında SDKM' na tâbi olunacak olan kapsam) hem de toplam emisyonlar açısından 24 sektör arasından en yüksek altıncı sera gazı emisyonuna sahip sektör olduğu saptanmıştır. Öte yandan AB işletmeleri, çalışmada da kilit eylemler olarak belirtilmiş olan unsurlara geçişi zorlamaktadır. Örneğin bu eylemlerden biri olan dijital ürün pasaportunun zorunlu hale getirilmesi ile ürün pasaportu ürünün içerik bilgilerinin yanı sıra üretim koşulları ile ilgili bilgileri de içerecek şekilde oluşturulacaktır. Başka bir deyişle, ürünün döngüselliği hakkında da veri sağlayabilecektir. AB'deki tekstil ürünlerinin çoğunun ithal edildiği ve Türkiye'nin de ihracatçı olduğu düşünüldüğünde, AB pazarını kaybetmek istemeyen Türk tekstil ve hazır giyim üreticilerinin döngüsel ekonomiye geçmelerinin gerektiği savını destekler niteliktedir. Ancak Türk teksitl ve hazır giyim sektörünün de döngüselleşmesi gerektiğinin nedeni yalnızca AB'ye yapılan ihracatın olumsuz etkilenmesini engellemek olmamalıdır; Türkiye de AB'nin yapmaya çalıştığı gibi sürdürülebilir ve modern ekonomik kalkınma planını ortaya koymalı ve kaynaklarını tüketmeden kullanabilmek adına döngüsel ekonomiye geçiş yapmalıdır. Türk tekstil ve hazır giyim sektörünün döngüselleşmenin önemi vurguladıktan sonra, bunun nasıl sağlanacağı sorusu ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle de bu sorunun yanıtını bulmak için bir yol haritası oluşturmak amaçlanmıştır. Yol haritasını oluşturabilmek için öncelikle tekstil ve hazır giyim sektöründe döngüselleşme önündeki engelleri başka bir değişle bariyerleri sapmamak gerekmektedir. Bariyerlerin saptanma sürecinde detaylı literatür taraması ve uzman görüşlerinden faydalanılmıştır. Türk tekstil ve hazır giyiminin döngüselleşmesi önünde 9 temel bariyer belirlenmiştir. Bu 9 temel bariyerler arasında nedensel bir ilişkinin olup olmadığı uzmanlar sayesinde saptanmıştır. Bariyerler arası nedensel ilişkilerin değerlendirilebilmesi için 16 uzmandan görüşleri alınmıştır. Uzmanlardan toplanan verilerin inncelenmesi ve analiz edilmesinde Bulanık Bilişsel Haritalandırma (BBH/FCM) yöntemi kullanılmıştır. Bulanık bilişsel haritalandırma methodunun sağladığı en büyük avantajı çalışma prensibinin insanların düşünme ve akıl yürütme biçimine yakın bir yapıya sahip olmasıdır. Bariyerlerin saptanmasında ve analizinde kullanılan model“Mental Modelar”yazılımında oluşturulmuştur. Modelin farklı koşullarda davranışını gözlemleyebilmek adına da“FCMapper”programı kullanılmıştır. Analiz sonucunda en önemli 3 engel sırasıyla;“farkındalık eksikliği”,“uygun kültür için yönetim desteği olmaması”ve“döngüsel ekonomi süreciyle üretilen ürünlere karşı nihai tüketici talebi eksikliği”çıkmıştır. Ayrıca“yasal düzenlemeler ve teşviklerin yetesizliği”diğer tüm bariyerlerden daha fazla değeri etkilemektedir. Oluşturulmuş olan modelin farklı senaryolara bağlı olarak duyarlılık analizi de yapılmıştır. Çalışmanın sonraki aşamasında, önceki adımdan saptanmış ve analizleri yapılmış olan bariyerleri elimine etmek, üstesinden gelmek için yapılması gereken adımlarla birlikte AB'nin yayınlamış olduğu sürdürülebilir ve döngüsel tekstil stratejileri raporunda da yer alan eylem öğelerinin nasıl başarılacağını saptayabilmek adına uzmanlarla yapılandırılmış derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Döngüsel tekstil ve hazır giyim sektörünün gerçekleşebilmesi için kilit unsur olarak belirtilen bu eylemler; eko-tasarımın zorunluluk haline getirilmesi, iade edilen veya satılmayan ürünlerin imhasının engellenmesi, mikroplastik kirliliğinin önüne geçilmesi, ürünlerin dijital pasaporta sahip olması, sürdürülebilir üretim ve genişletilmiş üretici sorumluluğudur. Uzmanlarla yapılmış olan bu görüşmeler 30-90 dakika arasında sürmüştür. Uzmanlarla yapılan bu derinlemesine mülakatlar aynı zamanda BBH yönteminin sonuçları görüşülmüş ve sonuçların validasyonunu sağlayabilmek adına uzmanların çıktıları değerlendirmeleri istenmiştir. Yapılandırılmış derinlemesine mülakatlarda aynı zamanda hangi kilit eylemin hangi bariyerle eşleşebileceği sorusu yöneltilmiştir. Ayrıca uzmanlardan politika önerileri sunmaları beklenilmiştir. Bu politika önerilerinde özellikle devletin yasal düzenlemeler ve teşviklerle döngüselleşmeye katkıda bulunabileceği belirtilmiştir. Tüm bu aşamaların sonunda paydaşlar ve zaman çizelgesi belirlenerek bir yol haritası oluşturulmuştur.

Özet (Çeviri)

Economic growth has always been one of the main goals for countries. However, the rapid depletion of resources in the face of this desire for growth, the fact that the effects of global warming are beginning to be felt, the environmental problems our world is facing, and the fact that it is a problematic world to be left to the future generations have changed the economic strategy of the EU. As a result, the EU submitted the Green Deal (GD) in late 2019. In conjunction with the Green Deal, the European Union aims to end the resource-dependent economic growth model and achieve net zero greenhouse gas emissions by 2050. The Green Deal affects the European Union (EU) member states as well as the countries which export goods and services to the EU. The transition to a circular economy, one of the six goals of the“Green Deal Action Plan,”also plays a vital role in exiting the resource-dependent growth model. This transformation will also affect the textile and ready-to-wear industry, which is one of the nine critical areas in“Turkey's Green Deal Action Plan”and one of the“Key Product Value Chains”in the“EU Circular Economy Action Plan.”The textile and ready-to-wear industry is a critical manufacturing sector for the Turkish economy. It is a major contributor to employment demand and as one of the Turkish economy's main export-oriented sectors, it helps reduce the current account deficit. Textile, ready-made clothing, and leather products constitute 16.4% of Turkey's total export revenues. The EU is a critical trading partner for Turkey, with its share of over 40 percent of Turkey's total exports. However, since the EU announced the European Green Deal, these exports have been exposed to risks of additional possible costs through EU's planned environmental taxes. In the context of the EU Green Deal, this study explores the need for circularization for Turkey's textile and apparel industry and its relative position with respect to its potential competitors in global markets. To this end, the study first undertakes RCA, SWOT and PESTLE analyses to assess the current situation of Turkish textiles and ready-to-wear industry at the sectoral level. RCA analysis shows that Turkey's sectoral competitiveness remains high with respcto to its competitors yet this advantage is observed to follow a decreasing trend over time. Additionally, the PESTLE analysis shows that the industry does not only make a contribution to overall labor demand but also does so in a gender balanced manner, helping to increase the female employment rate. 41% of the employees in the sector are women. Reducing greenhouse gas emissions is another goal of the Green Deal. The EU will introduce the Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) to ensure that export firms to the EU are faced with similar environmental requirements as its own producers. In order to assess the likely costs to Turkish export firms in the textile and ready-to-wear industry under CBAM, the study estimates the carbon emissions on a sectoral basis disaggregated by three scopes. In this analysis, the textile and ready-to-wear sector (Nace C13-C15) is estiated as the sector with the sixth highest greenhouse gas emissions both in terms of Scope 1 (subject to CBAM under current plans) and total emissions (amongst a categorization of 24 economic activity sectors). These sectoral analyses emphasize the necessity for the Turkish textile and ready-to-wear industry for transition to the circular economy. The second part of the study moves onto answering the question of how to make such a transition through development of a strategic roadmap for circularization of the sector. The development of the roadmap is undertaken in several stages. First, through the Fuzzy Cognitive Maps (FCM) method, and using inputs identified through the literature survey and sectoral analyses in the first part, the study assessed a set of obstacles to and drivers of circularization in the Turkish textiles and ready-to-wear industry and the hierarchical causal relations across these factora. According to the findings of the FCM analysis, the key barriers are lack of awareness, short-term priorities, lack of management support, appropriate culture, and demand for the final product of circular economy. Lack of effective legislation and incentives has the most considerable outdegree value, i.e. it affects more concepts than any other particular obstacle. The results of the FCM analysis were then validated by experts using structured in-depth interviews. Finally, the experts answered open-ended questions to elicit their views and insights on the obstacles and drivers and suggested possible solutions. Finally a sectoral strategic roadmap for circularization was developed based on a content analysis of the results of the in-depth interviews.

Benzer Tezler

  1. Minimum maliyetli dönüşümlü ağ akışı probleminin bir sınıfı için uç noktalar ve optimal çözüm

    Extreme points and optimal solution for a class of minimum cost circularization network flow problems

    SÜLEYMAN ŞAFAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    MatematikEge Üniversitesi

    Matematik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAMZA BULUT

  2. FRP sargılamanın etkinliğinin arttırılması amacıyla kare kesitli kolonların biçimsel modifikasyonu

    Shape modification of square column sections to improve the effectiveness of FRP confinement

    HUSSEIN MOHSIN IBRAHIM AL-TAMEEMI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    İnşaat MühendisliğiAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EMRE AKIN

  3. Dönüşümlü bir ağ akışı probleminin unimodular özellikleri

    Başlık çevirisi yok

    SÜLEYMAN ŞAFAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1995

    MatematikEge Üniversitesi

    PROF.DR. HAMZA BULUT

  4. Amerika Birleşik Devletleri'nde kredi birlikleri ve finansal denetimi

    Başlık çevirisi yok

    M.TANJU ERKOÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1991

    İşletmeMarmara Üniversitesi

    Y.DOÇ.DR. A. OSMAN GÜRBÜZ