Bebek bezleri bünyesinde bulunan fitalatlar: İnsan maruziyeti ve çevresel fitalat salınımının değerlendirilmesi
Phthalates in diapers: Evaulation of human exposure and environmental phytalate release
- Tez No: 772105
- Danışmanlar: PROF. DR. PERİHAN BİNNUR KURT KARAKUŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Tek kullanımlık bebek bezi, tüm toplumlar için bebek ve çocuk sağlığı açısından çok önemli bir üründür. Tek kullanımlık bezlerde emicilik sodyum poliakrilat (SAP) yani süper emici jeller ile sağlanmaktadır. Üretiminde kullanılan diğer maddeler ise: polipropilen, polietilen, polyester, poliüretan, parfüm ve boyalar, dioksinler, tribütiltin (TBT), uçucu organik bileşenler (VOC), fitalatlardır. Ayrıca bazı tek kullanımlık bezler klorla beyazlatma işlemine tabi tutulmaktadır ki bu son derece zararlı ve kanserojen bir işlemdir. Fitalatlar, pek çok tüketici ürünü bünyesinde bulunmaları ve potansiyel olumsuz sağlık etkileri nedeniyle, toksikolojik araştırmalarda ve halk sağlığı bağlamında ilgi çekmektedir. Yenidoğanlar çevresel risk faktörlerine karşı çok hassas olmasına rağmen dünya çapında, yenidoğan fitalat maruziyeti ve risk değerlendirmesine ilişkin veriler sınırlıdır. Bir bebek kendi başına tuvalete gitmeye hazır olana kadar yaklaşık 6,000 adet hazır bebek bezi kullanmaktadır. Doğaya atılan bir bebek bezinin kaybolması için gereken süre ise neredeyse 400-500 yıl civarındadır ve bebek bezleri en çok tüketilen evsel atık listesinde üçüncü sırada yer almaktadır. Doğada çözünmeyen çöplerin %30'unu bebek bezleri oluşturmaktadır. Bir bebeğin yıllık ihtiyacı olan bebek bezi malzemelerini, 130 kilo odun, 20 kiloluk petrol stoğu, 10 kilo klor sağlamaktadır. Dolayısıyla tek kullanımlık bebek bezlerinin yarattığı sonuçlar iklim değişikliğinden, doğal kaynakların kirlenmesine kadar uzayıp gitmektedir. Bebek bezlerinde çeşitli formlardaki fitalatların varlığını gösteren küresel araştırmalar olmasına rağmen, Türkiye'ye özgü çalışmalar bulunmamaktadır. Bu bağlamda, mevcut tez çalışması Türkiye'de tüketicilerin kullanımına bebek bezlerinde fitalatların varlığını araştırmayı, mevcut ise ülkemiz abiyotik çevresel ortamlarına bebek bezleri aracılığyla ulaşması muhtemel fitalat miktarını araştırmayı amaçlamaktadır. Çalışmada Türkiye genelinde bulunan marketler, sağlık-kozmetik mağazaları ve e-ticaret sitelerinde satılan ve yaygın olarak kullanılan 39 adet markaya ait bebek bezinde fitalat seviyeleri LC-MS-MS cihazı ile tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar baz alınarak, bez kulanan çocuklar için maruziyet riski değerlendirmesi ve bezler aracılığı ile çevresel ortamlara karışabilecek fitalat miktarı hesaplaması gerçekleştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Disposable diapers are a very important product for all societies in terms of baby and child health. Absorbency in disposable diapers is provided by sodium polyacrylate (SAP), aka super absorbent gels. Other materials used in its production are: polypropylene, polyethylene, polyester, polyurethane, perfumes and dyes, dioxins, tributyltin (TBT), volatile organic compounds (VOC) and phthalates. In addition, some disposable diapers are bleached with chlorine, which is an extremely harmful and carcinogenic process. Phthalates are of interest in toxicological research and in the context of public health because of their presence in many consumer products and their potential adverse health effects. Although newborns/children are very sensitive to environmental risk factors, worldwide data on neonatal phthalate exposure and risk assessment are limited. A baby uses approximately 6,000 diapers until they are ready for potty training . The time required for a diaper thrown into the environment to disappear is around 400-500 years, and diapers are in the third place in the list of most consumed household waste. Baby diapers constitute 30% of the garbage that does not dissolve in environment. A baby's annual need for diapers supplies 130 kg of wood, 20 kg of petroleum stocks and 10 kg of chlorine. Therefore, the environmental effect consequences of disposable diapers range from climate change to pollution of natural resources. Although there are studies showing the presence of phthalates in various forms in diapers in other parts of the world, there are no studies in Turkey. In this context, the current thesis aims to investigate the presence of phthalates in diapers which are available for consumers in Turkey, and to investigate the amount of phthalates that can reach to abiotic environmental compartments through disposal of diapers. For this purpose, phthalate levels in 39 different brand diapers which are widely used and sold in supermarkets, health-cosmetics stores and e-commerce sites in Turkey, were determined using LC-MS-MS instrument. Based on the results, an assessment of exposure for babies/toddlers and an evaluation of environmental contaminatint load were conducted.
Benzer Tezler
- Bebek bezlerinde objektif tutum değerlerinin farklı yöntemler ile ölçülmesi
Measuring objective hand values in the disposable diapers by the different test methods
NECLA YAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiAfyon Kocatepe ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. FİKRİ ŞENOL
- Bebek bezlerinin performansını etkileyen özelliklerin araştırılması ve performans özelliklerinin karşılaştırılması
Research about influencial factors on performance characteristics of different brand disposable baby diapers and their comparison
ESRA OKTAY GÜNDÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiPamukkale ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMA PALAMUTCU
- Kompozit yapılı dokusuz yüzeylerin tek kullanımlık hijyenik ürünlerin performansına etkisinin araştırılması
Investigation of the effect of composite structured nonwoven surfaces on the performance of disposable hygienic products
GİZEM CULFA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mühendislik BilimleriGaziantep ÜniversitesiÜrün Geliştirme ve Tasarım Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESİN SARIOĞLU
- Production of microporous polypropylene breathable films
Mikro gözenekli polipropilen nefes alabilen film üretimi
JALE FİLİZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Polimer Bilim ve Teknolojisiİstanbul Teknik ÜniversitesiPolimer Bilim ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN KIZILCAN
- Life cycle assessment of absorbent hygiene products aligning with Turkish environmental label criteria
Kişisel hijyen ürünlerinin yaşam döngüsü değerlendirmesi ve Türk çevre etiketi kriterlerine uyumu
BESTE BEYHAN İLİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Çevre MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiYer Sistem Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ BENGÜ DİLEK
PROF. DR. NİĞMET UZAL