Geri Dön

Anadolu'da Osmanlı Sıbyan Mektepleri (1300-1700)

Ottoman Sıbyan Mektebs in Anatolia (1300-1700)

PDF İndir

  1. Tez No: 772267
  2. Yazar: TİJEN TOZOĞLU
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞAKİR ÇAKMAK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Mimarlık, Sanat Tarihi, Architecture, Art History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ege Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk İslam Sanatları Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 890

Özet

Osmanlı dönemi sıbyan mektepleri, kız ve erkek çocukların eğitim gördüğü ilk okullardır. Kur'an-ı Kerim ve temel dini bilgilerin öğretildiği bu kurumlarda, öğrenci odaklı bir eğitim verilmiştir. Birçok külliyede ve hemen her mahallede bir veya birkaç adet inşa edilmesi nedeniyle sıbyan mekteplerinin sayısı binleri bulmaktadır. Ancak, tüm bu mektepler özenli bir işçiliğe sahip değildir ve çoğunlukla camilerin bünyesinde küçük birer mekân şeklindedir. Günümüze ulaşabilen örneklerin büyük kısmı; sultanlar, hanım sultanlar, paşalar, devletin ileri gelenleri ve tüccarlar tarafından inşa ettirilen ve vakıf gelirleri ile desteklenen yapılardır. Medreseden önceki ilk eğitimin verildiği bu kurumlar, uzun süre toplumun ihtiyaçlarına cevap verebilmiştir. Ancak, özellikle XVIII. yüzyıldan itibaren dünyada yaşanan gelişmeler mektepleri de etkilemiştir. Bu süreçte daha modern kurumların gerekliliği ortaya çıkmış ve bu amaçla eğitim kurumları da yenileşme sürecine girmiştir. Sıbyan mektepleri uzun süre varlığını devam ettirse de, çağın gerisinde kalarak eski önemini tamamen yitirmiştir. Çalışmamızda, Anadolu'daki günümüze ulaşabilen 1300-1700 tarihleri arasında inşa edilmiş sıbyan mektepleri incelenmiştir. Tespit edilen 62 yapının plan özellikleri dikkate alınarak tipolojik bir sınıflandırma yapılmıştır. Arazi çalışmaları ile mektepler fotoğraflanarak belgelenmiş ve rölöveleri olanlar kontrol edilmiştir. Katalog bölümünde mektepler kronolojik olarak sıralanmış ve tek tek tanıtımları yapılmıştır. Değerlendirme ve sonuç bölümünde mektepler özellikleri açısından sınıflandırılmış, benzer ve farklı yönleri ile karşılaştırılmıştır.

Özet (Çeviri)

Ottoman period sıbyan mektebs were the primary schools that educated students of both genders. In these institutions where Koran and the basic religious knowledge were taught, a student centered learning was followed. As sıbyan mektebs were built within many Islamic-Ottoman social complexes and one or more than one could be found in almost every neighborhood, their number had reached into the thousands. However, not all these schools possessed an attentive workmanship and were mostly built as a small place included within the mosques. Most of the extant examples are structures built by sultans, sultanas, pashas, people of rank and merchants and were supported by foundation incomes. These institutions, where the primary education was given before medreses, were able to meet the needs of the society for a long period. However, especially the developments around the world beginning from the 18th Century had an effect on these mektebs too. Within this period the need for more contemporary institutions became evident and with this purpose, educational institutions entered a period of innovation. Although sıbyan schools continued to exist for a long time, they lost their importance as they were behind the times. In our study, sıbyan mektebs that still exist and were built between the years 1300-1700 in Anatolia have been examined. Considering the characteristics of planning of the determined 62 structures, a typological classification has been made. The mektebs are photographed and documented through field work and the ones with reliefs have been checked. In the catalogue section, the mektebs are lined up in chronological order and are introduced individually. In the sections of evaluation and conclusion, the mektebs are classified according to their features and are compared in terms of their similarities and differences.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    707994

    Anadolu'da Osmanlı dönemi sıbyan mekteplerinin mimari gelişimi

    Architectural development of Ottoman's period primary school in Anatolia

    EDA ERİŞ KIZGIN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    MimarlıkVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLSEN BAŞ

  2. Tez No

    234779

    Osmanlı Devri Konyası'nda modern eğitim-öğretim (1869-1919)

    Modern education and instruction during the Ottoman Age Konya (1869-1919)

    KERİM SARIÇELİK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Eğitim ve ÖğretimSelçuk Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YUSUF KÜÇÜKDAĞ

    YRD. DOÇ. DR. CANER ARABACI

  3. Tez No

    407606

    Tanzimat'tan Cumhuriyet'e kadar eğitim sistemi, yönetimi ve denetimi

    Educational system from Tanzimat to Republic: It's administration and scrutiny

    ADEM ALİ ŞAHİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Eğitim ve Öğretimİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA YÜKSEL ERDOGDU

  4. Tez No

    87757

    Bir geçiş dönemi olarak İstanbul'da 3. Ahmet Devri mimarisi

    Ottoman architecture in İstanbul during the period of Ahmet 3. (1703-1730)

    GÜLÇİN CANCA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZEKİ SÖNMEZ

  5. Tez No

    541746

    Köy enstitüleri projesi ve bir örneklem olarak Pazarören Köy Enstitüsü

    Pazarören Village Institute as a village institute project and a samples

    TALİP KURŞUNCU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Eğitim ve ÖğretimAksaray Üniversitesi

    Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İSMAİL AKBAL

Geri Dön